Hema-deal zet kroon op imperium familie Van Eerd

’Ik was een trainee bij Unilever, in 1972, toen ik zes dozen toiletzeep aan Van Eerd uit Veghel verkocht. Dat was een mooi succes voor een trainee”, vertelt voormalig Unilever-topman Antony Burgmans. „U moet weten, toen was Van Eerd slechts een groothandel. Nu hebben ze ruim 20% van de supermarktsector in Nederland in handen.” Niet lang na zijn vertrek als topman bij Unilever in 2007 werd Burgmans gepolst om commissaris te worden bij het bedrijf dat inmiddels bekend stond als Jumbo. ’Typisch’ voor de familie Van Eerd, meent oud-Friesland Campina-bestuurder Ton van Veen, de huidige Jumbo-cfo die als eerste buitenstaander in 2004 door de familie werd aangetrokken. „Ze weten dat ze niet alles alleen kunnen, dat ze goede mensen om zich heen moeten verzamelen.” Zo zit ook oud-ABN Amro-dealmaker Wilco Jiskoot al jaren in diezelfde raad van commissarissen, naast oud-Wehkamp-ceo Piet Coelewij. Voor de captains of industry is het familiebedrijf een verademing. Burgmans: „Bij andere bedrijven wordt oeverloos over maand- of kwartaalresultaten vergaderd. Hier gaat dat in een kwartiertje.” Van Veen is „degene die de meeste aandacht besteedt aan het belang van de aandeelhouders” van de Jumbo-groep. Dat zijn vader Karel (82), en zijn kinderen Colette (54), Frits (53) en Monique (52). Zowel Frits als Colette zit in de raad van bestuur, Monique gaat over ’de cultuur en het dna’. Moeder Kitty kennen oudere klanten van haar schoonmaaktips in de Jumbo-blaadjes. Mississippi Als Karel van Eerd op jonge leeftijd in een raderboot een cruise over de Mississippi maakt, verdwaalt de Brabander op het tussendek en opent een verkeerde deur. Een besloten bijeenkomst, louter voor miljonairs. Hem wordt de deur gewezen, maar Van Eerd wil weten wat hij moet doen om terug te mogen komen. „Word ondernemer, en luister goed naar je klanten”, krijgt hij te horen. „Ik ken dat verhaal inmiddels goed”, vertelt Van Veen. Het is de reden waarom het onlangs in het leven geroepen familie-investeringsfonds de naam Mississippi Ventures meekrijgt. Karel laat zijn kinderen in de zomervakanties van de middelbare school al meedraaien in het familiebedrijf, dat in 1921 werd opgericht als groothandel in levensmiddelen. Hij is het die een winnaarsmentaliteit in ze bakt. „Niet winnen is niet erg, maar je moet wel weten waarom, en dan zorgen dat het niet nog eens gebeurt”, zegt Van Veen. Colette lijkt aanvankelijk de troonopvolgster. Op haar bruiloft met Rituals-oprichter Raymond Cloosterman, verrast haar vader haar door in een speech te melden dat ze cfo wordt. Uiteindelijk draagt ze nu de titel chief customer officer, een verwijzing naar „de centrale rol die klanten in het strategisch denken van de familie innemen.” Ordinair Vakbonden FNV en CNV botsen in 2017 hard met de huidige ceo, Frits, als Jumbo niet meegaat in hun looneis en de eis om alle medewerkers van distributiecentra een vast contract te geven. Jumbo komt met een eigen arbeidsvoorwaardenregeling, de bonden zijn woedend. Frits beticht ze van stemmingmakerij. CNV-bestuurder Jacqueline Twerda herinnert het zich nog goed. „We hebben ordinair gevochten. Dit zijn retailers die hun bedrijf runnen vanuit een bepaald familiegevoel. Als je dan termen als ’asociaal’ gebruikt, vatten zij dat heel persoonlijk op. Aan de andere kant betekent dat ook wel weer dat ze betrokken zijn en niet te zakelijk.” Twerda ziet met name Frits nu als de sterke man van de familie. „Hij is wel een klein beetje een patser, goed pak, mooi horloge, en ook binnenkomen met een air. Maar ik ben heel erg onder de indruk van hun onderneming, en ik ben stiekem heel erg blij dat zij het zijn die de Hema kopen.” Net als beide zussen, die onder meer samen de Kilimanjaro beklommen, is Frits een sportfanaat. Oud-formule 1-coureur Giedo van der Garde is zijn teamgenoot en mentor in het WK langeafstandsracen, waarvan de 24 uur van Le Mans het jaarlijkse hoogtepunt is. „Wij staan derde in een serieus kampioenschap. We hebben een race gewonnen dit jaar, en we werden twee keer derde. En dat met een gentleman driver, dat is een wereldprestatie”, vertelt Van der Garde. „Frits is natuurlijk wel een stukje langzamer. Hij is niet als coureur opgegroeid, en is al wat ouder, dus dat is ook normaal.” Van Eerd heeft ’heel veel’ voor de Nederlandse autosport gedaan, legt Van der Garde uit. „Hij sponsorde Max Verstappen al jong, en nu Rinus van Kalmthout, die de Indy 500 reed. Maar ik praat ook graag met hem over zaken.” Van der Garde zit in het vastgoed in Amsterdam. „Het is een wisselwerking. Zelf heeft hij eens gezegd dat de focus die je op de racebaan nodig hebt, ook in het werk helpt.” Obsessie Als sport niet voldoende afleiding is, is Frits ook nog trompettist van Factor 12, de huisband van de Toppers, en in bezit van een heuse top 40-hit. Vader Karel houdt ook van carnaval, maar ook van jazz. Dure hobby’s en een tweede huis in Marbella kunnen er inmiddels ook wel vanaf; de afgelopen jaren keerde Jumbo ruim €130 miljoen aan dividend uit aan de familie. Dat kon ook, want de 680 supermarkten en 44.500 werknemers (eind 2019) gaan zo goed, dat de schuldenberg van ruim €1,3 miljard uit 2012 — na de enorme aankoop van C1000 — inmiddels is weggewerkt. Legendarisch in Veghel is de vermeende vete tussen de Van Eerdjes en de familie Slippens, aandeelhouders van groothandel Sligro. Waren de Slippens jarenlang hoger genoteerd in de Quote 500, inmiddels zijn de rollen omgedraaid. Ook is er een akkefietje met een rechtszaak over een Jumbo Foodmarkt in de achtertuin van Slippens. Koen Slippens relativeerde de twist later en liet bij de noodgedwongen verkoop van Sligro’s Emté-supermarkten aan uitgerekend Jumbo in 2018 weten dat de families „gewoon samen een biertje drinken tijdens carnaval.” Aantrekkingskracht Burgmans ziet door de ’obsessie van de familie om de beste prijs, de mooiste winkels en de klant centraal te zetten’ een enorme aantrekkingskracht van de winkels uitgaan. „Dat is hun motivatie. En die formule wordt ook voortdurend bijgeschaafd.” Ook roemt hij de bereidheid van de familie om ook nu nog steeds weer nieuwe risico’s aan te gaan, en niet stil te blijven zitten. „Zo’n nieuw geautomatiseerd distributiecentrum bouwen, of het grootschalig uitrollen van deur aan deur bezorging waar nog geen cent aan wordt verdiend, maar wat de klant nu eenmaal graag wil.” Het nemen van risico’s gebeurt ook in 2009, wanneer Jumbo het drie maal zo grote Super de Boer voor €550 miljoen koopt, en in 2012, wanneer met een lening van €900 miljoen bij de drie Nederlandse grootbanken C1000 volgt. Later kopen ze ook La Place uit de V&D-boedel. Het zijn naast de externe deskundigen ook de relaties met hun bankiers, opgebouwd in die jaren, waar de Van Eerdjes bij de koop van Hema weer een beroep op doen, om de kroon op het werk te zetten.