Column Nico Bakker: Onderhuidse berendreiging

Divergenties

Binnen de gereedschapskist van de technisch analist is een vak ingeruimd voor zogenaamde momentum gerelateerde indicatoren. Deze indicatoren meten koerssnelheid, acceleraties, vertragingen, maar ook overspannenheid. Wereldberoemd is de RSI indicator die ik zelf ook in mijn marktlens gebruik, maar dan wel de dynamische variant. In geval van onderhuidse, niet direct zichtbare spanningen in het veld, gaat het met name om het verloop van de RSI lijn, de OB- en OS band doen eigenlijk niet mee. Deze spanningen kunnen positief zijn, dan noemen we dit positieve divergentie. Er is ook een negatieve divergentie ofwel negatieve spanning. En daar gaat het nu om.

Negatieve divergentie

Dit is een charttechnisch fenomeen dat slechts zichtbaar is als de koers zelf, bijvoorbeeld met candlesticks, in beeld wordt gebracht samen met de RSI als spanningsmeter. In geval van negatieve divergentie zie je hogere toppen in de koers, maar tegelijkertijd lagere toppen in de RSI. Als je een lijn over de toppen zou tekenen in de grafiek en in de RSI dan zie je deze lijnen divergeren, vandaar divergentie. Deze vorm van divergentie is negatief omdat de RSI leidend is in het proces.

Welnu, de lagere top in de RSI duidt op berendruk, terwijl dit nog niet zichtbaar is op de grafiek, waar immers een hogere top staat. Begrijpt u nu de term ‘onderhuidse’ spanning? De RSI zet reeds een lagere top neer, maar dat zien we nog niet terug op de chart. Dat zal waarschijnlijk later gebeuren. Letwel, het divergentieproces kan zich uitstrekken over meerdere toppen, het hoeft niet bij twee toppen te stoppen. Het gevolg van negatieve divergentie is veelal een stevige correctie, mogelijk gevolgd door een trendbreuk. Kijk eens naar de bijgevoegde weekgrafiek van de AEX. Ik zie daar toch een aanstaande negatieve divergentie. Maar wat doe je daar mee als actieve belegger?

Weekgrafiek AEX

Weekgrafiek AEX

Waarschuwing

Het verschijnsel negatieve divergentie is absoluut geen keihard exit signaal. Het is een belangrijke waarschuwing dat de heersende euforie weliswaar groot, maar niet oneindig is. Als je als getrainde grafieklezer deze vorm van divergentie waarneemt, dan groeit er een gezonde dosis wantrouwen jegens de actuele bullenparade. De stieren zijn de dominante partij, maar op de achtergrond slijpen de beren hun messen.

Ze bereiden een tegenaanval voor die wel eens heftig en pijnlijk kan zijn. Ik wil niet direct de ‘nekslag voor de stier’ aankondigen, maar een ernstige verminking en mogelijk verlamming sluit ik niet uit. Negatieve divergentie leidt niet voor niets veelal tot een trendbreuk. Goed, vinger aan de pols dus. Wees alert op specifieke koerspatronen, volg de indicaties van mijn marktlens, stel eens wat eerder dan gebruikelijk de winsten veilig, hou posities bescheiden en kom direct in actie als de beer zich laat zien en horen. Dat zijn zo wat praktische coaching tips in het technische landschap waar negatieve divergentie als sluipmoordenaar rond waant.

Lijstje berendreiging

Voor de volgende hoofdfondsen en Midkapfondsen geldt dat een lichte of zware vorm van negatieve divergentie actueel is op de weekgrafiek. In mijn wekelijkse Chart Navigator zal ik hier aandacht aan besteden. Voor nu slechts een opsomming van de fondsen waar de berendreiging onderhuids aanwezig is, zodat u zich als actieve belegger kunt voorbereiden.

Binnen de hoofdfondsen staan de volgende titels op de lijst: ABN Amro, DSM, NN Group en Philips. Binnen de Midkapfondsen staan de volgende items op de bedreigingslijst, te weten AirFrance KLM, de AMX index, TKH groep en Wessanen. Staat uw favoriete fonds op de lijst, dan wens ik u succes met de verscherpte navigatie en extra alertheid die u als actieve belegger aan de dag moet leggen. Laat u niet verrassen door de beer!

Disclaimer: Nico Bakker (www.nicoprbakker.nl) is directeur/eigenaar van BTAC Visuele Analyse en als zelfstandig consultant gelieerd aan BNP Paribas Markets (www.bnpparibasmarkets.nl).