Ondernemende vluchteling vindt hindernissen: ’Veel talent blijft onbenut’

Nieuwkomers met een vluchtelingenachtergrond die een eigen bedrijf willen starten komen tal van barrières tegen: van het niet kunnen openen van een zakelijke rekening vanwege de nationaliteit tot culturele verschillen bij het zakendoen. Stichting Forward·Inc helpt nieuwkomers deze obstakels te overwinnen. „Veel talent blijft nu onbenut”, benadrukt medeoprichter Diederick van der Wijk. „Er is veel mis in de wet- en regelgeving voor deze groep.” Struikelblok Een groot struikelblok is dat het wel twee jaar of langer kan duren voor ze weten of ze in Nederland mogen blijven en in die tijd niet mogen werken of ondernemen. Wel kunnen ze een online trainingsprogramma bij Forward·Inc volgen. „Bij de andere trajecten staat de start of groei van het bedrijf centraal. En om een bedrijf te mogen starten, moet je een verblijfsvergunning hebben. Dat is dus een van de voorwaarden voor intensieve begeleiding.” Forward·Inc maakt deelnemers wegwijs in hoe we in Nederland ondernemen. Zowel belastingtechnisch en juridisch, maar ook doelgroep bepalen, marketing en prijszetting komen aan de orde. „In een land als Syrië bijvoorbeeld draait zakendoen vooral om het persoonlijk netwerk”, duidt Van der Wijk. „Terwijl hier alles vastgelegd moet worden op papier. Bij die interacties helpen we ze.” Uitkering De afgelopen vijf jaar hebben 237 nieuwkomers een intensief programma gevolgd. Meer dan driekwart is niet meer afhankelijk van een uitkering, hoewel ze niet allemaal een bedrijf zijn gestart. „Sommige deelnemers besluiten tijdens het programma dat ze liever in loondienst gaan. Dat juichen we toe. Ons doel is economische zelfstandigheid.” IJs, drankjes en suikerspinnen Op 16-jarige leeftijd opent de Rus Yury Vilenskiy in zijn geboortestad Kaliningrad een kiosk waar hij ijs, drankjes en suikerspinnen verkoopt. Van de een op de ander dag wordt de winkel op last van de overheid gesloten. „Een reden gaven ze niet. Ik heb altijd de ambitie gehad een groot bedrijf op te zetten, maar toen wist ik dat het niet in Rusland zou zijn.” Met slechts €500 op zak vertrekt hij als 18-jarige naar Nederland omdat zijn oma, die getrouwd is met een Nederlander, er woont. Hij spreekt de taal dan een beetje. Inmiddels nagenoeg vloeiend. „Ik voel me Nederlands, niet Russisch. Ik heb in Nederland een opa en oma, vrienden, een bedrijf en investeerders.” Een permanente verblijfsvergunning ontbreekt nog. Zijn jarenlange zoektocht naar mogelijkheden om te blijven, leidde drie jaar geleden tot zijn bedrijf Hello Move, een platform dat mensen helpt bij het verkrijgen van een werk- of verblijfsvergunning in Europa. Het bedrijf draait inmiddels een omzet van een half miljoen en groeit hard. „Als nieuwkomer loop je tegen heel veel dingen aan. Het is moeilijk om alle documenten te verzamelen en dan moet je ook nog weten naar welke instantie je het moet sturen.” Als voorbeeld wijst Vilenskiy op de inschrijving bij een gemeente. „Daar moet je een klein bedrag voor betalen met een debetkaart, maar veel nieuwkomers hebben alleen maar een creditcard.” ’Kleding spiegel van personaliteit’ Met haar schetsboek op schoot praat Yara Kanaan met klanten over hun kleding- en levensstijl. „Kleding moet de personaliteit van vrouwen weerspiegelen”, aldus de Syrisch-Libanese ontwerpster die na vijf jaar wachten begin november eindelijk haar bedrijf heeft kunnen inschrijven. „Het was frustrerend om niet te mogen werken.” Met haar eigen modebedrijf komt voor Kanaan de droom uit waar ze sinds het uitbreken van de oorlog in Syrië naar toe heeft gewerkt. „In Syrie werkte ik als grafisch ontwerper, maar op de vlucht naar Libanon dacht ik: ’Nu ik toch alles kwijt ben wil ik mijn passie volgen.” Ze rondde een opleiding tot modeontwerper af en werkte in verschillende ateliers. Via haar partner die een baan krijgt op het hoofdkantoor van Artsen zonder Grenzen in Amsterdam, komt ze in 2017 in Nederland terecht. „Ik wilde werken, maar kreeg alleen een verblijfsvergunning.” Via via komt ze in contact met Forward·Inc die haar wijzen op het start-upvisum. „Ze hebben me geholpen met het schrijven van een businessplan, juridische issues, financiën en marketing, maar de aanvraag werd afgewezen. Dat was zwaar, want ik wilde niet afhankelijk zijn van mijn man. Ik heb een maand lang uit frustratie niets gedaan, maar daarna de knop omgedraaid. Ik ben Nederlands gaan leren en heb modeworkshops gevolgd.” Door het werk van haar man krijgt ze na vijf jaar een permanente verblijfsvergunning en kan ze haar bedrijf starten. „Ik heb eindelijk weer een eigen inkomen”, klinkt het trots.

Ondernemende vluchteling vindt hindernissen: ’Veel talent blijft onbenut’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Column: duurzaamheidsrun bij woningeigenaren

Bank berispt: opa en oma mochten kleinkinderen hun geld niet afpakken

Miljardenbod op mijnbouwer: Amerikanen jagen op koper

Harde belangenstrijd op Schiphol: waar is de reiziger nu aan toe?