De Nederlandse gasvelden kunnen op kortere termijn nog eens 6 miljard kubieke meter gas opleveren. Die productie komt bovenop de 12 miljard kubieke meter gas die op dit moment per jaar wordt gewonnen uit wat de ’kleine velden’ heet. „In de jaren daarna kunnen we nieuwe projecten starten met een opbrengst van zo’n 80 miljard kubieke meter extra gas”, aldus directeur Arendo Schreurs van Nogepa, de branchevereniging van producenten. Het zijn volgens een inventarisatie projecten die gemiddeld zo’n tien à vijftien jaar gas produceren. Jaarlijks komt er dus ruwweg een tiende van de hoeveelheid aan gasproductie bij. De bedrijven vertegenwoordigen gaswinning in zo’n 256 velden, waarvan er 130 offshore liggen. „Op korte termijn, binnen twee tot vijf jaar, kunnen zij gas uit 22 projecten leveren”, zegt Schreurs. „Het gaat om een aanzienlijke extra hoeveelheid uit projecten die je naar voren kunt halen”, stelt hij. De winning moet voldoen aan vergunningseisen van het Rijk en lokale overheden, en de doorlopende controles van waakhond Staatstoezicht op de Mijnen. De laatste jaren ging het slecht in de industrie en was het aantal nieuwe boringen met vier per jaar erg laag. ,,Dat tempo moet eigenlijk omhoog”, zegt hij. In totaal is er uit de Nederlandse kleine velden nog 200 miljard kuub gas te winnen. „De 6 miljard kuub is zo’n 15% van het Nederlandse jaarverbruik. Een flinke dot gas, en ongeveer de hoeveelheid die we nu van Rusland importeren”, duidt lector Martien Visser (Hanzehogeschool Groningen) het belang. „De kleine velden zijn op het grotere geheel van de capaciteit van het Groningen-veld betrekkelijk gering in omvang. Maar de extra productie uit de kleine velden betekent wel dat je in ieder geval de afhankelijkheid van Rusland snel beperkt”, zegt energie-econoom Hans van Cleef van ABN Amro Economisch Bureau. ,,Een deel van de extra gasproductie kan al snel op gang komen, de plannen daarvoor liggen zelfs kant-en-klaar op de plank. Het is aan de overheid om tijdig aan te geven waar en wanneer bedrijven mogen produceren”, aldus Schreurs. Een deel van de gasvelden ligt op land, daar stuiten de producenten vaak op grote vertraging als overheden zich verzetten tegen de komst van boringen. ,,Ze voldoen aan alle veiligheids- en vergunningseisen, ze zijn in aard en omvang veel kleiner dan het Groningen-veld”, aldus Schreurs. ,,Maar het sentiment is dat we van het gas af zouden moeten, dus waarom zou je gaswinning op land toestaan. Hoewel we met elkaar toch nog veel gas gebruiken.” Gas-experts zien dat er daardoor nauwelijks vergunningen los komen. Terwijl de omvang van een beving doorgaans beperkt is, stellen zij. „Als er al eens een beving is, blijkt het op zijn sterkste niveau vergelijkbaar met een vrachtwagen die langs komt. Maar vaak veel minder.” Het gaat bij elkaar om een forse productie: de 12 miljard kuub gas plus de opbrengst van de nieuwe projecten. Dat afgezet tegen het totale verbruik van Nederland van ongeveer 40 miljard kubieke meter gas per jaar. Het kabinet zoekt met het bedrijfsleven en overheidsinstanties zoals de Gasunie in razend tempo naar gasvoorraden. Deels om de prijzen voor de industrie en energierekening van consumenten te drukken en de voorraden aan te vullen voor komende winter. Maar ook om voor de lange termijn minder afhankelijk te zijn van Russisch gas, aldus Klimaatminister Jetten. Inmiddels heeft de Gasunie een serie maatregelen genomen, zoals de huur van drijvende ’gasfabriek’ om de lng-capaciteit in de Eemshaven aan te vullen. ,,De snelste methode nu, als je winning in Groningen niet meerekent omdat dit maatschappelijk onwenselijk is, is gas besparen en meer windenergieparken op zee te bouwen. Maar zeker gebruik maken van het gas dat je uit de kleinere velden kunt halen”, meent Schreurs. Door deze bedrijven met een vergunning voor het opsporen en winnen van gas in kleine velden te vragen snel nieuwe projecten op te starten, voorkom je in ieder geval dat je onnodig gas moet importeren. „Of om Russisch gas te importeren”, aldus Schreurs. „Russisch gas kent veel meer schadelijk methaan dan ons gas, het stoot 30% meer broeikas uit. Ook omdat het gas dichterbij Nederland ligt, is het qua transport economischer om eigen gas te gebruiken. Als sluitstuk, naast alle schonere energie. Maar je hebt het wel nodig”, zegt directeur Olof van der Gaag van ondernemersvereniging NVDE. Een bijkomend voordeel is dat de opbrengsten van gasverkopen deels in de staatskas vloeien, aldus Van der Gaag. „Uit die inkomsten kun je extra investeren, in koopkrachtherstel of nieuwe technologie. Dat lukt niet met Russisch gas.” Nogepa, met leden als de NAM, TotalEnergies en Petrogas, heeft vanwege de Russische invasie in Oekraïne de bestuursrelatie met zijn lid Wintershall Noordzee, waarvan Gazprom en Wintershall Dea beide 50% aandeelhouder van zijn, bevroren. Het is ’pijnlijk duidelijk’ geworden hoezeer Nederland afhankelijk is geworden van het buitenland voor de energievoorziening, aldus Nogepa-voorzitter Menno Snel. „We moeten die afhankelijkheid zo spoedig mogelijk structureel verminderen en tegelijkertijd de energietransitie versnellen.” Maar ook als Nederland het klimaatakkoord van Parijs voor CO2-reductie volgt, blijft gasverbruik komende jaren onvermijdelijk, aldus de brancheclub. „We moeten verantwoordelijkheid nemen en ons eigen aardgas uit kleine velden produceren, waar dat veilig kan”, aldus de producenten. De bedrijven zeggen daarbij afhankelijk te zijn van de overheid en de politiek. De gaskraan kan niet even verder op. „We produceren op dit moment al op maximale capaciteit”, zegt hij. „Er liggen echter zoveel projecten op de plank klaar voor uitvoering.” Versnellen betekent in deze wereld van mega-installaties niet dat zij vanaf volgende winter draaien. ,,We kunnen dit soort grote projecten niet als sector alleen, we zijn daarbij afhankelijk van het rijk en de politiek”, zegt Schreurs. „Vergunningsprocedures duren nu twee keer zo lang als die in de ons omringende landen. Dat kan en moet korter.” Geld is niet het probleem momenteel, denkt Schreurs. De investeringsaftrek is afgelopen jaren opgeschroefd van 25% per project naar 40%. “Wij hebben meer aan dat stabiele beleid en voorspelbare vergunningproces, en een langetermijnafspraak met het Rijk over onze industrie in de energietransitie. Waarin afgesproken wordt waar, en onder welke voorwaarden gaswinning uit de kleine velden mogelijk is.” Hoe stappen we van het Russische gas af? Dat bespreken Martin Visser en Herman Stam deze week in de podcast Kwestie van Centen:
15 °C:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/a266c56e-a9b7-11ec-ad9e-0217670beecd.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/bb2db918-173f-11ed-8335-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/34e04686-1740-11ed-bec4-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/6183ba68-171a-11ed-a40c-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/d9b7a530-170b-11ed-8fe7-02d1dbdc35d1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/f7d8bbda-1666-11ed-a10e-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/fd0f72f6-1594-11ed-a52d-0218eaf05005.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/af37539a-14d2-11ed-bf04-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/226baf42-12a7-11ed-8a11-02d2fb1aa1d7.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/04450522-1284-11ed-ade4-02c309bc01c1.jpg)
:quality(50)/cdn-kiosk-api.telegraaf.nl/72d0e1a8-1277-11ed-8837-0218eaf05005.jpg)
:quality(90)/webshop.telegraaf.nl/media/catalog/product/p/h/philipstv_0004_laag_2.jpg)
:quality(90)/webshop.telegraaf.nl/media/catalog/product/c/r/cruiseachtergrond.png)