Loonsverhoging door het putje

In sectoren als technische groothandel, sierteelt, zwembaden en metaal en techniek zijn al voorstellen gedaan. Branchevereniging Focwa wist in die laatste sector zelfs al afspraken te maken met de vakbonden. „De crisis heeft erin gehakt in onze sector”, zegt woordvoerder Brecht Grieten. „Er is minder verkeer, dus minder werk voor bijvoorbeeld schadeherstelbedrijven. We moesten op zoek naar oplossingen om deze periode te overleven. Daarom is er gekeken naar mogelijke besparingen. De loonafspraken die gemaakt zijn in 2019 begonnen te knellen. Voor sommige ondernemers staat het water nu aan de lippen. Elke euro die je niet hoeft te betalen kan een faillissement voorkomen.” Dispensatie De afspraken houden in dat werkgevers dispensatie kunnen aanvragen om de loonsverhoging van 3,5% uit te stellen van 1 juli tot 1 december. Daarvoor moet wel de meerderheid van de werknemers akkoord gaan en een raad van vakbonden en werkgevers het goedkeuren. In ruil daarvoor krijgen werknemers extra vakantie-uren. Onder de cao vallen 27.000 werkgevers en 300.000 werknemers. Liever waren werkgevers nog verder gegaan, maar het openbreken van de cao lag gevoelig. „Het waren niet de makkelijkste gesprekken met de vakbonden”, zegt Grieten. „Maar deze crisis zag niemand aankomen. En werknemers zijn ook onderdeel van het bedrijf. Zie dit als een signaal van wederzijdse solidariteit.” Taboe Werkgeversorganisatie AWVN ziet de voorstellen ook voorbij komen, maar weet dat de vakbonden niet zomaar akkoord gaan. „Op gemaakte afspraken kom je niet zomaar terug”, zegt beleidsmedewerker Laurens Harteveld. „Toch zal de urgentie toenemen als de steunmaatregelen straks aflopen. Nu worden de besparingen nog vooral gezocht in secundaire arbeidsvoorwaarden als reiskosten. Als je als werkgever vlak voor de crisis een flinke loonsverhoging hebt afgesproken kun je dat natuurlijk ook compenseren met lagere afspraken in de komende jaren. Toch is er meer gaande op het gebied van arbeidsvoorwaarden dan tijdens de vorige crisis. Ik herinner me alleen V&D dat de cao open wilde breken. Het taboe op het openbreken van afspraken gaat er een beetje af.” Maar werknemers leggen zich niet zomaar neer bij het uitstellen van hun loonsverhoging. Zo is het voorstel van de Werkgevers Technische Groothandel (WTG) niet goed gevallen bij FNV. WTG wil de cao openbreken en de 2%-verhoging die op 1 oktober ingaat doorschuiven. Ook alle daarna volgende cao-verhogingen willen ze tot nader order uitstellen. Verbaasd „Wij waren heel verbaasd over dit voorstel”, zegt FNV-bestuurder Lettie Kleijer. „Op dit moment zien wij daar ook helemaal geen aanleiding toe. Veel bedrijven in de sector draaien nog goed. Anderen kunnen noodsteun aanvragen. Overleggen kan altijd, maar dan willen we wel weten hoe terecht het voorstel is.” Voor werknemers voelt het voorstel extra zuur omdat de 40.000 werknemers afgelopen jaar hard moesten vechten voor de loonsverhoging. Zo werd er voor het eerst in de sector gestaakt. „In deze branche werken mensen met een brutoloon van maar €2000 tot €2600. Zij hebben vorig jaar ook al geen verhoging gehad. Vervolgens is er hard gevochten voor een resultaat, dat moet je niet ook nog af willen pakken. Werkgevers grijpen hier echt te snel naar. Sommige bedrijven draaien na een dip ook weer goed. Als het intrekken van een loonsverhoging je bedrijf moet redden is het maar de vraag hoeveel vet je op de botten hebt.”