Column: Economen hebben geen humor

De vraag tijdens het Festival in Groningen was of wij over vijftig jaar nog steeds rijk zullen zijn. Wordt in de komende decennia de hiervoor vereiste structureel hoge groei gerealiseerd? Hoeveel mensen werken er nog in 2070? En hoe efficiënt wordt arbeid en kapitaal ingezet? Mijn ’zware’ antwoorden konden de luchtigheid van een stand-upcomedian goed gebruiken. Enorme uitdaging Nederland vergrijst snel, en het is een enorme uitdaging om die hoge groei te realiseren. Het moet echt anders, de welvaartsstaat wordt onbetaalbaar. Dus: meer uren werken, voltijd- in plaats van deeltijdbanen en meer immigratie. Geen populaire maatregelen, waarbij ook nog eens minder bureaucratie en meer investeringen noodzakelijk zijn. Extra investeren in onderzoek en onderwijs is voor mij een makkelijke oproep, aan de zijlijn en op een poppodium, maar het snijdt wel hout. Meer investeren leidt tot nieuwe groei. We hadden geen iPhone gehad zonder hogere publieke investeringen sinds 1960, toen de achterstand in ruimtevaart op Rusland moest worden ingelopen. Meer concurrentie in bedrijfsleven Ten slotte heb ik een lans gebroken voor meer concurrentie in het bedrijfsleven. Ook bedrijven zijn te behoudend, schreef ik hier in mijn eerste column. Ze willen niet investeren, kopen bij voorkeur de eigen aandelen in en beschermen de status quo. En worden er nog voor beloond ook door beleggers. De maatschappij is risico-avers geworden. Excuses naar de compliance officers, auditors en risicomanagers. Sorry zus. Forse groei en logische reactie op recente financiële crises, maar geen ondernemers. Behoudsgezind zijn, is geen aanjager van groei. Met terughoudendheid bereik je niets. Vergelijk concurrentie eens met hardlopen. Als je alleen loopt, ga je minder hard dan als er iemand in je nek hijgt. Als er duizenden hardlopers in je nek hijgen, dan ga je dus nog veel harder, verder en hoger. Waar was Wiebes? Economen zoals ik weten vaak precies wat er moet gebeuren om groei aan te jagen. Politici weten echter dat de boodschap lastig te verkopen is aan de kiezer. Was dat de reden dat minister Wiebes op het laatste moment had afgezegd? Of was dat vanwege Groningen, waar Standup Economics plaatsvond? Gelukkig zijn er cabaretiers om ons aan het lachen te maken, zolang politici en economen het voorlopig oneens zijn over de vraag over hoe de economie harder kan groeien. Roelof Salomons is hoofdeconoom bij vermogensbeheerder Kempen en hoogleraar aan de Rijksuniversiteit Groningen. Deze column geeft zijn persoonlijke mening weer en is niet bedoeld als professioneel (beleggings)advies. Voor reacties: vragen@dft.nl