Veiliger op de fiets met deze slimme snufjes

Het gebeurde in een fractie van een seconde, zegt Isaak Wilmen. „Ik reed op het fietspad naar mijn zoon in Utrecht. De route ken ik als m’n broekzak, ik rijd hem een aantal keer per week als ik op m’n kleindochter ga oppassen. Ik haalde een fietser in en dacht: dat gaat gemakkelijk. Maar de tegemoetkomende fietser bleek met een speed pedelec te rijden. Die gaat een fractie harder dan mijn derailleurfiets. Volgens mij tikten we elkaars sturen aan. En toen, boem, lag ik kermend op de grond.” Wilmen kwam er met een gebroken schouderblad relatief goed vanaf. Want het kan ook erger: de laatste jaren schommelt het aantal dodelijke fietsslachtoffers rond 200 per jaar. Dit gaat maar niet omlaag, om allerlei redenen. In de eerste plaats omdat fietsen populairder dan ooit tevoren lijkt en het drukker op de fietspaden wordt, met snelheden die verder uiteen liggen. Maar ook omdat mensen dankzij de e-bike tot op hogere leeftijd blijven fietsen. Zij hebben de fiets lang niet altijd onder controle. Het aantal zeventigplussers dat met de fiets (ook de e-bike) omkwam, steeg de afgelopen twintig jaar met 68 procent, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Achter de schermen buigt de industrie zich over de vraag hoe het veiliger moet. Het antwoord: met connected e-bikes die data registreren en uitwisselen. Zo kunnen in de nabije toekomst fietsers worden gewaarschuwd voor achteropkomend verkeer dat snel nadert. Of dat fietsers automatisch een corrigerende ’zet’ krijgen op het moment dat ze het evenwicht dreigen te verliezen, leert navraag bij technische universiteiten. „Onder oudere e-bikers doen zich veel eenzijdige ongelukken voor waarbij niemand anders is betrokken. Bijvoorbeeld bij het op- en afstappen. Dan kan zoiets een uitkomst zijn”, stelt de Fietsersbond. Gazelle is een van de fabrikanten die van veiligheid topprioriteit heeft gemaakt. „De technologische mogelijkheden nemen toe. Een fiets is tegenwoordig veel meer dan een frame met een stuur en twee wielen. Met connected e-bikes die in contact met andere fietsers en infrastructuur staan en die data delen, kunnen we fietsers ontzorgen en plezier bieden. En ook de veiligheid vergroten”, zegt Mirjam van Coillie, marketing- en innovatiedirecteur van Gazelle. De nieuwste innovatie van de Gelderse fietsfabrikant is de snelheidsregulatie, technologie bedoeld voor integratie in connected e-bikes. Als een e-bike een bepaalde (geofence)zone binnen rijdt, gaat de maximale ondersteuningssnelheid automatisch omlaag. Ook is er een dynamische begrenzing. „Als het plots druk is, zendt de wegbeheerder een signaal naar de fiets. De fiets communiceert op zijn beurt met het motorsysteem dat de ondersteuning omlaag moet. Op een natuurlijke manier verlaagt de snelheid. Deze ontwikkeling zorgt ervoor dat we met z’n allen op een veilige manier op het fietspad kunnen blijven rijden.” De technologie is al getest en door Gazelle geschikt bevonden. De vervolgstap naar implementatie is dat er communicerende infrastructuur en regelgeving van wegbeheerders en overheid komen, stelt Gazelle. „Technisch gezien zijn we er klaar voor, alleen moeten er wel regels komen.” „Als fabrikant kunnen en willen wij niet bepalen hoeveel ondersteuning je ergens maximaal mag krijgen. Ook zal er duidelijkheid moeten komen over wat er precies met de data gebeurt. Sommige mensen vinden het wellicht eng als je fiets van alles meet en deelt. Als dat is afgestemd, helpt dat bij de acceptatie van de technologie.” Kinderfietsen Van Gazelle tot aan Batavus en Sparta: vrijwel elke grote fabrikant is bezig om fietsen met slimme technologie veiliger te maken. Afgelopen jaar keken we in de keuken bij een Franse ontwikkelaar die in samenwerking met een fabrikant bezig is om de veiligheid van kinderfietsen te verhogen. Zodra het fietsende kind te ver weg rijdt of roekeloos de straat op dreigt te rijden, kan de ouder via een afstandsbediening ingrijpen. Navraag leert dat er momenteel nog altijd aan de technologie wordt gesleuteld.