Is Ameland klaar voor toeristenstroom?

Een groot deel van Nederland heeft herfstvakantie. Dat is deze doordeweekse dag op Ameland goed te merken. De bus vanaf de boot naar Nes zit aardig vol en in de winkelstraat is het goed uitkijken, want fietsers komen van alle kanten. Eigenlijk gaat het de hele maand al zo, vertelt ondernemer Harold van Workum (56). „En in november is hier de kunstmaand. Dan is het opnieuw druk.” Al sinds zijn zestiende werkt de geboren Gelderlander op het eiland. „Ik zou hier drie weken op vakantie, maar na een week was het geld op. Toen ben ik ergens in de bediening gaan werken en alle vakanties teruggegaan om hier te werken.” De tent waar hij begint, neemt hij in 1997 over. Het is het begin van een horeca-imperium op het eiland dat inmiddels onder meer bestaat uit Beachclub The Sunset en Hotel Van Heeckeren. Jaarlijks trekt Ameland, een van de vijf Waddeneilanden, 650.000 toeristen. Volgens directeur Cinto Prosperi van de lokale VVV is dat 200.000 meer dan twintig jaar geleden. Dat komt vooral omdat het toerisme zich niet langer beperkt tot het hoogseizoen. Dat heeft zijn voor- en nadelen. Voor de 65 horecabedrijven betekent het een veel meer continue bedrijfsvoering. „Toen ik hier kwam”, vertelt Van Workum, „was het in september klaar. In de winter zat al het horecapersoneel zo’n beetje in de WW. Nu kun je personeel het hele jaar in dienst houden.” De moeilijkheid is alleen om voldoende personeel te krijgen. Want net als in de rest van Nederland is er een schrijnend tekort aan werknemers. En de Waddeneilanden hebben daarnaast de extra last dat er ook nog eens onvoldoende woonruimte is. Baangarantie Om een oplossing te bieden voor het tekort – er zijn zo’n tweehonderd vacatures, waarvan het merendeel in de horeca – lanceerde een aantal horecaondernemers gisteren een campagne om personeel naar het eiland te lokken. Mensen kunnen naar een middelbare hotelschool op het eiland en krijgen zowel woonruimte als een baangarantie. Het idee is overgenomen van Texel, dat eerder dit jaar met iets soortgelijks startte. Los van de personeelskwestie is de vraag hoe de groei van het toerisme precies moet plaatsvinden op Ameland. Van Workum ziet meer hotelkamers wel zitten. Of dat daadwerkelijk meer toeristen gaat betekenen, is de vraag. „Ameland heeft de grens nu op 650.000 toeristen per jaar gezet”, zegt Prosperi van de VVV. „Maar niemand gaat de 650.001e toerist bij de boot weigeren.” Om toch enigszins de stroom in te perken zet het eiland volgens Prosperi in op een hogere gemiddelde uitgave per toerist. Daarvoor zou meer kwaliteit moeten worden geboden en moeten mensen bovendien langer op het eiland blijven. „Nu blijven mensen gemiddeld 3,9 nachten. Dat kunnen er vijf worden.” Perfect Bovendien kan een aantal slecht bezette maanden makkelijk nog worden opgevuld. Zo zijn januari en februari qua bezoekersaantallen karige maanden. Volgens Prosperi is de gemiddelde lezer van Lonely Planet perfect voor dat gat. „Avonturiers die buiten de gebaande paden willen.” Hoewel zo’n 85 procent van de eilanders zijn brood verdient met het toerisme, zit echt niet iedereen te wachten op het opvullen van ook de laatste rustige weken. „Op een gegeven moment heb je een plafond bereikt”, zegt voormalig raadslid Alice de Jong. „Een seizoen is nu eigenlijk al niet meer een seizoen, maar een heel jaar rond.” Sociale leven Als raadslid stemde ze eerder tegen een plan voor een omstreden wellnessresort op het eiland, waar al sinds 2012 over wordt gesproken, want er zijn grenzen aan de groei, vindt ze. „Naar mijn idee is het een keertje klaar.” Volgens De Jong, die zelf ook van het toerisme leeft en huisjes verhuurt, gaat de doorlopende drukte ten koste van het sociale leven van de Amelanders. „De leefbaarheid van de Amelanders met eigen gebruiken en tradities, het hele sociale leven verdwijnt.” Geen van de eilanders lijkt door alle drukte nog echt tijd voor elkaar te hebben. „Leef je nu om te werken of werk je om te leven?”