Ik ben in het zuiden van Arizona in de Mojavewoestijn. ’s Avonds zoek ik tussen de cactussen naar een van de gevaarlijkste gifslangensoorten van Noord-Amerika: de Mojave-ratelslang.

Hopelijk vind ik er vannacht meer dan één. Het is de bedoeling om zoveel mogelijk ratelslangen te melken voor onderzoek om uiteindelijk een beter antigif te kunnen ontwikkelen. Mojave-ratelslangen komen onder meer in Arizona in een groot gebied voor. Niet alleen in de woestijn, maar ook in halfdroge graslanden en struwelen.

Elk jaar belanden er mensen op de eerstehulppost. Deze levensgevaarlijke slangen liggen, verstopt in holen en tussen de vegetatie, doodstil op prooien te wachten. Hun schutkleuren maken ’t lastig om ze te zien. Bovendien zullen ze niet altijd ratelen als je per ongeluk te dichtbij komt. Als je wordt gebeten, is het cruciaal om zo snel mogelijk naar het ziekenhuis te gaan, waarbij antigif de enige behandeling is.

Het probleem met het huidige antigif is dat het niet altijd afdoende werkt. Dat komt omdat de samenstelling van het gif per regio flink verschilt. Je kunt twee uiterlijk identieke ratelslangen naast elkaar leggen en dan nog kan het gif van de een compleet anders zijn dan dat van de ander. Fascinerend, maar ook frustrerend!

Melken voor antigif-onderzoek

Er komen twee hoofdtypen gif onder deze slangen voor, waarvan het dodelijkste type, een zwaar zenuwgif, het meest voorkomt. Het verlamt de spieren en zorgt ervoor dat de ademhalingsspieren hun werk niet meer kunnen doen.

Type B is ook geen pretje, want dat verstoort de bloedsomloop en veroorzaakt zwellingen en afsterving van weefsel; symptomen die kenmerkender zijn voor een ratelslangenbeet. Met antigif is er geen one size fits all-oplossing. Hoe completer het beeld, des te beter we het antigif erop kunnen afstemmen.

Daarom loop ik in het holst van de nacht met mijn slangenstok en bij het licht van mijn zaklamp. Mojave-ratelslangen kunnen zowel overdag als ’s nachts op jacht zijn, net als vrijwel alle ratelslangen. Ze zoeken eerst actief naar een plek waar ze een prooi ruiken en krullen zich dan in een schuilplaats op. Dan begint het urenlange of zelfs dagenlange wachten op het perfecte moment om toe te slaan. Ze vangen voornamelijk knaagdieren en konijnen, soms hagedissen en vogels.

Ineens hoor ik rechts wat ratelen. Dat klinkt me als muziek in de oren. Ik blijf doodstil staan, want ik heb geen idee hoever de slang bij me vandaan ligt. Langzaam draai ik mijn zaklamp naar rechts. Dichterbij dan ik dacht: een prachtexemplaar op nog geen twee meter afstand!

Kalm loop ik erheen, druk met de stok zachtjes zijn kop tegen de grond en pak hem vast. Ik laat hem in een potje bijten en het goudgele gif druppelt erin. Ik leg ’m meteen terug, berg het gif op en loop door, op zoek naar de volgende slang. Wat een avond!