Het is bloedwarm in de houten tuinkamer waar ik tik en boeken lees. Piet van Leijenhorst kijkt naar een van de leren leesfauteuils en grinnikt: „Daar ga ik echt niet in zitten. Ik weet nu al dat ik er dan nooit meer uit kom. Vooral niet met een goeie borrel erbij.”

De kamer is vol, want ook Sandie van Doorne, creative commercial director van Bokma, is mee. Ze hebben drie flessen bij zich. Die mooie vierkante. Je had Bokma en Bols, net als Beatles en Stones, Puch en Zündapp. Maar de twee drankmerken zijn inmiddels één bedrijf. Gered van de dood in een onpersoonlijk buitenlands bedrijf en weer in Nederlandse handen. Handen met liefde.

Wie in de jenever gaat, is gek. Nog steeds het meest gedronken distillaat in het land, maar de jeugd wil er niets van weten. Ze snappen de smaak niet, het is niet hip genoeg.

Nieuwe smaken

Maar kijk eens wat er de laatste jaren is gebeurd. Jenever heeft een totale metamorfose ondergaan. Natuurlijk al de zeldzame kwaliteit van Zuidam en Korenwijn: één, drie of vijf jaar vat gelagerd. Wat dacht je van Hooghoudt met de Infused Batch No2 tough guy Genever?

Ⓒ Michael van Emde Boas

Daar in het noorden bouwen ze aan nieuwe smaken, er worden weer ketels warm gestookt om lokale granen te kunnen verwerken. Heel nieuwe flessen met stempels en hele verhalen erop. Sweet Spiced is er een, 5 years Aged, Malt and Botanicals. Wat staat daar nou in het Nederlands? Nou, simpel: moutwijn met kruidenextract en vijf jaar gerijpt in Oloroso-sherryvaten.

"Iedere Schot moet jaloers worden van jullie verhalen"

Piet van Leijenhorst zit inmiddels in die luie wegzinkstoel. De fles is open en we proeven. Bokma’s. Misschien is het twintig jaar geleden dat ik voor het laatst Bokma dronk, maar meteen herken ik er iets in, het eigene. Maar dan, een jenever van rogge gestookt. Een vijf jaar oude, gerijpt in twee soorten eiken. Rogge is vol en in de smaak zit de bonkigheid van Europees eiken en van vers Amerikaans. Tjonge, je denkt bijna dat het een kruidenjenever is, zo rijk en zacht.

Ik zak ook wat dieper in mijn zetel. Nog eentje openmaken. Bourboncask, Amerikaanse eiken. Vanille, bijna zoet. Piet adviseert er een triple bij, als kopstoot. Piet is gek. Nog een triple ernaast en dan komen we nooit meer overeind! Sandie van Doorne wil dat we de volgende proeven. Het kopstuk: tien jaar gerijpt, Frans eikenhout, een beetje sinaasappel, wat jeneverbesjes.

Ⓒ Michael van Emde Boas

Het wordt stil in de hut. De kachel snort, we drijven weg in verhalen over drank. Hoe vreemd is het dat een topproduct als dit soort jenevers voor minder wordt verkocht dan véél slechtere whisky’s? Ligt het aan de verhalen om whisky heen? Aan het ruige Schotse imago?

We zullen ze helpen. Alsof Nederland niet vol mooie verhalen zit! We halen er de Witte Wieven bij, de Grutte Pier, het Vrouwtje van Stavoren, de honderden schoorstenen van Dordrecht, de VOC die de jenever over de hele wereld bracht. Dat schitterende Weesp waar ooit het grootste aantal distilleerderijen van het hele land stond.

Spraakwater

Verhalen zat, maar waar te beginnen? Thuis, natuurlijk. Schenk je gasten eens een mooie jenever. Moet je kijken hoe snel de verhalen over tafel rollen. Jenever is spraakwater, dat ligt aan de jeneverbes.

"Drank onderging totale metamorfose"

Piet van Leijenhorst heeft voor zijn gouden, tien jaar oude jenever extra dikke en grote glazen meegebracht. Weg met het borrelglaasje op de steel. Ben ik het niet helemaal mee eens... Ik heb nog een jeneverglaasje, gekregen van de oude meneer Hooghoudt zelf. Een ruime, open kelk drinkt mooi; het hele bouquet aan geuren blijft behouden, wordt zelfs groter. Maar Piet wil dat we aan whisky denken met zijn dikke glas. Zou ik ook doen als ik zulke gave Bokma had gemaakt.

Ⓒ Michael van Emde Boas

Als ik veel later dan gepland Piet en Sandie uitzwaai, zie ik nog twee flessen in de kast. Twee uit een reeks van Rutte. Ook deze heeft in sherryvaten gelegen. De eerste in Pedro Ximenez, de tweede uitgave in vaten waar eerder Fino sherry in zat. Ik proef nog even door. De hemel blijkt vele toegangspoorten te hebben. Myriam Hendrickx van Rutte is daar verantwoordelijk voor. Ook daar liefde voor het oude vak.

O, en wie wil er met mij samen een jenevervat kopen? Dan ga ik het met Piet regelen.

Verhalen gezocht

Ik schrijf een wedstrijd uit. Vijf flessen topjenever geef ik weg voor de vijf allerbeste jeneververhalen. Voorwaarden: iedere Schot moet er stinkjaloers van worden, er moet jenever in zitten, genieten in zitten en een vleugje van ons oneindig mooie land. Denk aan grote veenplassen, uitgestrekte duinen, prachtige muurtjes van Hollandse rivierstenen. Verras me!

[email protected]