100 jaar Mazda: Nog altijd even eigenwijs

Toch trekt een 41 jaar oude 323, een verstandige volksauto en Golf concurrent van toen, als eerste de aandacht. Ze staat er namelijk even aandoenlijk als uitdagend bij op het 100-jarige verjaardagsfeestje van Mazda. Als het volwassen geworden buurmeisje dat nooit afscheid heeft willen nemen van de Seventies. Haar ‘outfit’ echoot door de felgroene kleur en de chromen randjes de tijd waarin de burgerlijke man en vrouw ook vrijgevochten probeerden te doen. Elegant Toen de Japanse, nu nog steeds volledig zelfstandige autofabrikant zestig jaar geleden haar eerste personenauto maakte, wisten ze ook al wat het volk wilde. Veertig jaar eerder startte oprichter Jujiro Matsuda trouwens als kurkfabrikant, pas later volgden machines zoals een driewielige motorfiets met een flinke laadbak, eigenlijk een mini vrachtautootje. Hun eerste echte personenauto, de R360 was een zeer compact modelletje. Terwijl concurrenten er in die ontluikende Keicar-klasse van compacte stadsautootjes vooral functioneel uitzagen, was de kleine van Mazda tegelijkertijd een elegant coupeetje dat er ook aantrekkelijk uitzag. Maar als we verder kijken op het partijtje laten we ons verleiden door een heel bijzonder trio dat er niet alleen sexy uitziet maar dat net als de ladiesband OG3NE ook een gouden strot en stuk voor stuk een bijzonder hart blijkt te hebben. Ik heb het over de Cosmo Sport 110S uit 1967 en de twee RX-7 modellen uit de jaren negentig. Dat ze enige status hebben, blijkt wel uit het feit dat ze eigen begeleiders hebben die ze voorbereiden op elk ‘interview’. Want de meeste aanwezige journalisten hebben nog nooit gereden met de bijzondere wankelmotor die dit drietal aandrijft. Zo’n motor reageert namelijk anders omdat hij geen cilinders heeft maar bijna driehoekige draaischijven. Eenmaal aan de praat val je onmiddellijk voor het spontane karakter en die unieke sound. De rotatiemotor was ooit een vinding van de Duitser Felix Wankel, maar werd behalve eerst door NSU later en veel langer gebruikt door het eigenwijze Mazda. Binnenkort gaat die Wankelmotor zelfs weer dienstdoen als ‘aggregaat’ of range-extender in de verder volledig elektrische nagelnieuwe MX-30. Wankelmotor Na 100 jaar is Mazda nog altijd even eigenwijs dus. Maar eerst een duik in verleden met ons showtrio. Want hoe presteert zo’n Wankelmotor nou echt? De eerste rit is met de Cosmo, een prachtig elegante, bijna Italiaanse vormgegeven coupé uit 1967. Met een beetje fantasie zie je er Ferrari, maar ook Ford Thunderbird elementen in. Toch is ontwerp honderd procent Japans, als je de bijzondere techniek meerekent wel tweehonderd procent. Want Mazda nam destijds als kleine fabrikant een groot risico toen het de wankelmotor bleef door ontwikkelen, terwijl het verbruik van zowel benzine als olie eigenlijk te hoog waren. Zeker toen de eerste oliecrisis in 1970 de kop opstak. Toch was de toenmalige technische baas en later CEO, ingenieur Kenichi Yamamoto ervan overtuigd dat het onderscheidend vermogen cruciaal was voor het merk. Hij kreeg gelijk want hij perfectioneerde de motor en Mazda werd uiteindelijk het merk dat de meeste auto’s met Wankel-motoren ooit bouwde. Uiteindelijk hadden maar liefst 1.8 miljoen Mazda ’s deze hoogtoerige en trillingvrije krachtbron. Want dat is het eerst wat opvalt als je voor eerste keer gas geeft in de Cosmo maar ook de later RX-7 modellen. De relatief kleine motoren zijn licht, maar klinken pas lekker fanatiek als je ze doorhaalt in de toeren. Normaal ontzie je klassiekers wat, maar deze Cosmo komt pas los als je zijn hart op hol jaagt. Bij zijn opvolgers is dat net zo. Maar Mazda was veel meer dan de wankelmotor alleen, ook produceert het al sinds de 1989 de meest geproduceerde roadster ooit, de MX-5 Miata. Ook dat concept was visionair omdat er destijds nauwelijks betaalbare open sportautootjes waren.