Credo - Het verborgen pad van Breda werd vorig jaar in opdracht van de gemeente door de Open Monumentendagen Breda ontwikkeld. Omdat de jaarlijkse dag vanwege de coronacrisis niet kon doorgaan, werd dit het alternatief.

Meedoen is eenvoudig en gratis. Door een mailadres in te vullen, krijgen we toegang tot de website waar het verhaal van Credo wordt uitgelegd. Het doel: door middel van raadsels en puzzels wachtwoorden vinden die naar de honderden jaren geleden verborgen eigendomsakte van de Grote Kerk leiden.

Annelies Diks-Krijgsman en Lidwien Hupkens bedachten het spel dat on- en offline valt te spelen. De speurtocht is het alternatief om mensen de verhalen over Breda en de monumenten te vertellen.

Verhalen vertellen

„Uiteraard ook in de hoop dat deelnemers op een andere manier naar de stad gaan kijken. Dat zij door de monumenten op een andere manier te beleven en de verhalen te ontdekken, ook van die monumenten gaan houden en zich voor behoud gaan inzetten”, aldus Diks-Krijgsman. „Er zijn zoveel verhalen over Breda te vertellen.”

Tijd om dat te ondervinden! Een inleidend filmpje stelt ons voor aan twee ordes, de een vooruitstrevend, de ander behoudend. Beide hebben door de stad heen wachtwoorden geplaatst die uiteindelijk naar een zin leiden die toegang tot de verborgen akte geeft.

We starten met een afbeelding van een perkamenten kaart waarop het alfabet en daaronder een reeks letters staan. Door die te ontfutselen, vinden we de start van de toer. We moeten bij de achterkant van de Chassé promenade zijn. Kijk, zo kom je direct op een plek die je al snel zou overslaan, maar die zeker interessant is.

De Chassé promenade.

Ⓒ Sigrid Stamkot

Het Chassé theater is vernoemd naar legerofficier David Hendrik Chassé, generaal tijdens de Slag bij Waterloo, zo leren we. Ontwerper Herman Hertzberger nam hiertoe het beeld De slapende vrouw van de Italiaanse kunstenaar Giacometti als inspiratie. Dat verklaart de opvallende ronde vormen.

De moderne architectuur vormt een schril contrast met de pal ernaast gelegen Kloosterkazerne, een voormalig nonnenklooster waar nu een casino is gevestigd. Op dit plein moeten we op zoek naar een geheime tekst. Weifelend kijken we rond: het plein is nogal groot, met in de verte nieuwbouw. Dat wordt zoeken! Al krijgen we hints als we daarom vragen: we moeten het lijnenspel in de stenen van het plein volgen. Inderdaad: daar wacht ons het eerste wachtwoord dat we verwachtingsvol intypen. Het is nog goed ook!

Lastige puzzel

De volgende opdracht is behoorlijk lastig, maar geeft ons de tijd om de Kloosterkazerne te bestuderen. De oude foto die wordt getoond, inclusief nonnen op de voorgrond, werpt ons weer even terug in de tijd. Het verblijf van de nonnen van Sint-Catharinadal brandde, op de kapel na, in 1534 af bij een grote stadsbrand die Breda trof.

Met wat hulp – als je er niet uitkomt kun je om hints vragen en als het écht niet lukt, kun je de Facebook-messenger inschakelen – worden we doorgestuurd naar de volgende locatie: het Stadserf. Verscholen in hartje centrum zit hier de Raadszaal van Breda, met pront ervoor het beeld van de turfschipper Adriaan van Bergen uit Leur. Hij hielp in 1590 Breda te veroveren met zijn turfschip waarin 72 soldaten verborgen zaten. Opnieuw moeten we op zoek naar een wachtwoord dat weer driftig wordt ingetikt en goedgekeurd.

De binnenstad van Breda.

Zo vorderen we gestaag door de stad die er op deze prachtige dag verlaten bij ligt. De zon schijnt uitbundig; dit weer schreeuwt om een koud biertje op het terras, maar helaas. Dan maar een ijsje bij Toetie Froetie op de hoek van de Grote Markt, met zicht op dat gebouw dat iedereen kent: de Grote of Onze-Lieve-Vrouwekerk.

Deels in de steigers, maar het wit van de Brabants gotische basiliek met haar 97 meter hoge toren steekt prachtig af tegen de helderblauwe lucht. We snappen dat deze kerk de mooiste van Nederland wordt genoemd en in de top 100 van de Rijksdienst voor de Monumentenzorg staat.

Stilte aub

Ondertussen spieken we binnen bij het Begijnhof, een stilteplaats waar de bewoners gemoedelijk voor de oude woninkjes zitten, in totaal 29. De binnenplaats is begroeid met moestuintjes, de oude kapel baadt in de zon. Het grenst aan park Valkenberg dat er met de opkomende krokussen uitnodigend bijligt. Anderen vinden dat ook: her en der (en keurig op afstand) zitten inwoners in het gras. Er is een vijver met fontein, er staan kunstwerken en restanten van oude verdedigingstorens en de kippen scharrelen door het gras.

Vlak bij het hek gaan we op zoek naar een volgend wachtwoord dat zich niet makkelijk laat vinden. Het moet een opvallend gezicht zijn: wij zoekend en speurend langs de rand van het park, bijna op de knieën of er toch iets in de straatstenen verborgen lijkt, de telefoon in de hand. De speurtocht duurt zo’n 2,5 uur, maar maak er vooral een dag van, als het weer en de drukte het toelaten.

Het Spanjaardsgat.

We zullen uiteraard niet alle plaatsen, wachtwoorden en aanwijzingen onthullen. We stippen nog een laatste monument aan: het Spanjaardsgat, een waterpoort tussen de Granaattoren en de Duiventoren van het Kasteel van Breda, overigens ook een mooie stop. Vanuit de haven zijn hier overigens ook bootjes te huur om de omgeving te verkennen.

Het Spanjaardsgat is gebouwd onder leiding van ingenieur Abraham van Nievelt, in opdracht van prins Filips Willem van Oranje, de oudste zoon van Willem van Oranje. De stad is de bakermat van de Oranjes in Nederland, wat je overal terugziet. Zo prijkt de prins ook op een beeld midden in de stad.

City escapegame Credo bezorgde ons een fijne middag. Wel goed nadenken, opletten en speuren en de hulplijn bij de hand houden. Voor degenen die minder bekend zijn in Breda ook een manier om nieuwe plekken te ontdekken en meer kennis op te doen. Missie geslaagd.