Arthur van Amerongen: ’Ik ben niet rechts, ik heb gewoon een hekel aan links’

Hij komt uit een ’rouwroes’, zegt Arthur van Amerongen (60). Een van zijn geliefde honden stierf recent en dat hakte er behoorlijk in bij Hollands geestigste columnist. Ineens had de ’hofnar van rechts Nederland’, die met honden en vriendin een sober bestaan leidt aan de kust in de Portugese Algarve, geen kwinkslagen meer paraat. ’Ik was echt verdrietig”, zegt de Dwarsdenker des vaderlands (de titel van Van Amerongens nieuwe boek), die onder meer schrijft voor de Volkskrant en HP/DeTijd. „Die honden zijn mijn kinderen. Door hen ben ik rustiger geworden, huiselijker. Ik ben eigenlijk een heel goede vader voor ze – ik had er vijf, nu zijn het er nog twee – ze zijn een anker in mijn leven. Dat maakt het wel zwaar.” Die honden vormen een rode draad in jouw bestaan, dat zich op verschillende continenten afspeelde, lijkt het. „Ik ben met dieren opgegroeid, hamsters, katten, vogels, cavia’s. In Ede. Als kind had ik al Blackie, een wit hondje van de boer dat verdronken zou worden. Mijn honden heb ik meegenomen uit Paraguay, waar ik woonde, toen we naar de Algarve verhuisden. Iedereen zei: laat die beesten toch achter in de jungle, maar dat zou ik niet eens kúnnen. Het was één grote nachtmerrie en kostte klauwen met geld: paspoorten, tickets, kooien. Gelukkig was de zus van mijn toenmalige vriendin getrouwd met de op een na rijkste man van Spanje. Die heeft alles betaald.” Met Telegraaf-collega Rob Hoogland, met wie je het ’Grote foute jongens boek deel 1 en 2’ schreef, haalde je geld op voor de hondenopvang van je buurvrouwen in Portugal. „Twaalfduizend euro, voor mijn zestigste verjaardag. Dat asiel verkeerde in financiële nood. Ach, het liefst zou ik m’n hele leven iets met honden doen. Ik smelt voor ze.” Je wordt de ’hofnar van rechts Nederland’ genoemd. Wekelijks kijken duizenden Nederlanders uit naar je vrijdagse donderpreek in HP/DeTijd en naar je andere columns, waarin je de ’linkse kerk’ en haar aanhang fileert. Voor je fans vormen die teksten een soort catharsis in duistere tijden van ’deugdwang’. „Ik vind de term hofnar eigenlijk te licht. Ik zie mijzelf als een klassieke journalist: deed een zware studie, was correspondent in allerlei landen, schreef een boek over Molenbeek: Brussel Eurabia. Ik ben ook niet rechts, ik heb gewoon een hekel aan links. Kijk, ik heb drie stokpaardjes: ’Frenske’ Timmermans, Sylvana Simons en Peter R. de Vries. Frans Timmermans is een Limburgse slijmbal en echt een heel slecht mens. Ik weet alles over hem, wil ook alles over hem weten. Ik woonde in Brussel toen hij daar al veel bij de EU over de vloer kwam. Een zuivere narcist. Al die banen die hij is misgelopen, die man is een vat vol frustratie. Nu neemt hij wraak met z’n Green deal, waar wij miljarden voor mogen ophoesten. Maar het gaat hem niet lukken hè, allerlei landen haken al af. En daar dweept de Nederlandse pers dan mee. Vooral de NRC, de Frenskebode: ’Excellentie, hebt u lekker ontbeten? Excellentie, wat gaat u vanavond doen?’ Eva Jinek glijdt van haar stoel als Frenske bij haar te gast is. Ik snap niet dat die mensen, die toch niet dom zijn, hem niet doorhebben.” ’Mensen zonder humor’, noem je Timmermans en co. Daar kun je slecht tegen? „En ze hebben ook geen enkele zelfspot, hè. Baudet en Trump hebben dat ook niet trouwens, met hen heb ik ook helemaal niks. Zodra die mensen worden aangevallen, worden ze woedend. Bij Timmermans zie je dan z’n oogjes klein worden en vuur spuwen. Zo kleinzielig zijn ze.” Misschien ben je gewoon allergisch voor de ijdeltuiterij van beroemdheden die je graag onder het mes neemt? „Ik kan niet tegen hun hypocrisie. Sylvana Simons, een voormalige kooidanseres uit discotheek de iT, een typische golddigger zonder enig spoor van intelligentie, die het ’racistische’ Nederland de les leest. Of zo’n Peter R. de Vries, die zogenaamd uit idealisme de islam verdedigt, terwijl hij dat alleen maar doet omdat veel van zijn klanten moslim zijn. Zijn advocaten-zoon heet Royce, weet je dat? Wie noemt zijn kind nou naar een protserige auto?” Je bent een steile calvinist uit Ede, schrijf je. „Ede zit wel tussen m’n oren, ja. Ik was klein, had rood haar en sproeten en m’n Rotterdamse moeder zat in een psychiatrische inrichting in Wolfheze. Het jongetje dat bij sport altijd als laatste werd gekozen, dat was ik. Een afwezige vader, die tijdens de zomervakanties in z’n pak aan het strand zat in Zoutelande. Maar ook een grappige man, die uren op de wc strips kon zitten lezen. Een ziek broertje, dat aan kanker overleed. Dat gezin viel compleet uiteen. Grappen vertellen, dat redde me: de Woody Allen-methode. Seks, dat was op m’n achtste of negende een harige boerenmeid van een jaar of zestien, die mijn hand in haar onderbroek stopte. Nee, daar verzette ik me niet tegen, hoewel het best smerig was natuurlijk. De uiteindelijke bevrijding kwam, gelukkig al vrij vroeg, met drank, drugs en seks. Toen ik dat doorhad, was ik er snel weg, naar Amsterdam.” Je teksten zijn vaak een ode aan de zelfkant. Wat is er zo aantrekkelijk aan die junkieromantiek? „Dat komt door Brood. Hij trad een keer op in Ede, op het Marnixcollege. Ik was een jaar of zeventien, vond het prachtig en zei tegen z’n manager, Koos van Dijk, dat ik een fanclub wilde oprichten. Als dank gaf Herman me een vuilniszak vol tekeningen, die mijn moeder heeft weggegooid. Ik was zelf al aan de dope, dat kwam door de Molukkers, en ik zag Herman openlijk speed shotten, dat maakte veel indruk. Ik weet niet, ik vind het wel lekker om tot aan de rand te gaan. Hang naar zelfdestructie? Zielenpijn? Veel is gelul achteraf natuurlijk. Mijn grootste probleem waren wel altijd mijn verslavingen: gokken, drank, drugs, seks, eten, nu Twitter. Dat vonden mijn vriendinnen nooit zo leuk. Ik heb nog in de Jellinek gezeten. Maar ik heb nooit gejat ofzo, altijd wel gewerkt. En ineens waren al die levensvragen weg. De laatste keer dat ik onderuit ging, was acht jaar geleden toen mijn Spaanse vriendin belde vanuit Madrid: ik kom niet meer terug. Ik ging kapot, maar daarna dacht ik: dit overkomt me nooit meer. Dat is het leuke van ouder worden. Je wordt toch jezelf. Heerlijk die rust.” Je studeerde Semitische Talen in Amsterdam. Woonde in Beiroet, Jeruzalem, Brussel, Latijns-Amerika, schreef voor allerlei kranten en tijdschriften. Werkte voor de VPRO. Je won mediaprijzen. Binnenkort komt alweer een nieuw boek uit. Je had een man in bonis kunnen zijn. „Ja, met een stel rotkinderen in een kapitaal pand in Amsterdam. En met een woedende ex, die zich geen eigen woonruimte kan veroorloven, op de bovenverdieping. Zit jij beneden in je stoel Marx te lezen. Niks voor mij. In de Algarve woon ik spotgoedkoop, in een natuurgebied aan zee. Mijn vriendin heeft een cateringbedrijf in Nederland en is deels daar, deels bij mij. Ik ga er met de kippen op stok, om een uur of negen, en sta rond vijf uur op. ’s Ochtends ben ik helder en kan ik het beste schrijven.” „Er is wel een duidelijke knik in mijn carrière aan te wijzen. Rond 2006 gebeurde er iets waardoor het leek alsof ik een Berufsverbot had opgelegd gekregen. Bij veel redacties kwam ik niet meer aan de bak terwijl ik altijd heel veel werk had. Ik had dat boek Brussel Eurabia geschreven, over moslimextremisme in die wijk Molenbeek: alles wat later dus bevestigd werd. Nou, dat was destijds vloeken in de kerk. Belgen schreven dat het goed was dat ’die Batavier oprot naar nazi-Paraquay’ en allemaal islamitische stichtingen gingen klagen. Echt, ik kan wel wat hebben en ben graag een luis in de pels. Maar wat er toen allemaal over mij geschreven werd, sloeg alles.” Je had ook een opzienbarend optreden op de Vlaamse tv. In kennelijke staat deed je allerlei krasse uitspraken over Marokkanen, die maar ’moesten oprotten als ze zich hier niet willen aanpassen’. De brave presentator reageerde verbijsterd. Hij leek blij toen de tijd erop zat. „Eerlijk: ik had een fles rum op. Ik had toen nog plankenkoorts en heb me van tevoren in café Belga in Brussel zitten bedrinken. Ik luisterde helemaal niet naar de vragen en was maar aan het ratelen. Toen die presentator vroeg wanneer we in België aanslagen konden verwachten, antwoordde ik: ’Aanstaande woensdagmiddag, drie uur’. Ja, hoe kon ik dat nou weten? Maar goed, wat nog wel slim was, in mijn ultieme dronkenschap, was dat ik zei: ’zij haten ons’ en niet ’ik hen’ of ’wij hen’. Daarna ging ik naar Zuid-Amerika en kwam er bij een aantal Nederlandse redacties niet of nauwelijks meer door. Ik ben toen maar Engelse les gaan geven want ik verdiende niks meer. Gelukkig had mijn Spaanse vriendin een baan.” Sinds de aanslagen in Brussel en Parijs ben je in sommige kringen ingehaald als het orakel uit de Algarve. Jouw veldonderzoek – en je waarschuwingen – van destijds in Molenbeek ondergingen een herwaardering. Hoe is het om gelijk te krijgen, ook al is het achteraf? „Ik kom oorspronkelijk uit de PvdA-hoek, was nog getrouwd met Edith Mastenbroek – die in 2012 zou overlijden – en woonde met haar in Brussel toen zij daar Europarlementariër was tussen 2004 en 2008. Ik was veel linkser dan nu en had helemaal niet verwacht dat dat boek over Molenbeek zoveel ophef zou veroorzaken. Het was gewoon een sociologisch onderzoek naar de vraag of een Europese islam mogelijk is en waar voor Marokkanen hun loyaliteit ligt. Ik heb ook niks tegen Marokkanen, ik vind ze leuk juist, ze hebben vaak goede humor. Het zijn pioniers, typetjes. Maar in die achterafzaaltjes in Molenbeek kreeg ik wel in de gaten dat er veel meer aan de hand was, maar ja, dat mocht niet worden benoemd. Zeker niet in dat politiek-correcte België.” „Ik neig nog altijd naar de PvdA, met mensen als Ahmed Marcouch en Ahmed Aboutaleb, die ook wel zien wat er misgaat binnen de islam. Ik ken ze ook nog allemaal. Ik vind ook dat Lodewijk Asscher het prima doet. Ik heb sowieso wel wat met die Amsterdamse Joodse families. Rob Oudkerk was bijzonder ambtenaar bij mijn bruiloft. Dat was toen hij onder vuur lag omdat hij heroïnehoeren aan de Theemsweg bezocht. Begon hij tegen ons over huwelijkse trouw, haha. Ja, dat vond hij leuk.” Je kijkt vanuit de Algarve naar Nederland en je kunt je – vooral op Twitter als Don Arturito – nog altijd flink opwinden over alle gekte, die je er aantreft, vooral in de hoofdstad Amsterdam. Je bent zestig, waarom zou je je nog druk maken? „Het is ook gewoon vermaak, hè. Uiteindelijk draait het voor mij allemaal om humor en om de vraag of een stuk goed is geschreven. Mijn columns, zogenaamd van een ’boze witte man’, schrijf ik met een brede glimlach op m’n gezicht. En als ik klaar ben en mijn linkse broeders zich in hun Amsterdamse kroegen weer enorm boos maken over mij en Baudet en Wilders en op hoge toon mijn ontslag eisen bij de hoofdredacties, dan loop ik met mijn honden over het strand van de Algarve. Ver weg van die gekte, in totale stilte. Kijk, daar heb ik nou lol in.” CV Geboren 4 november 1959, Ede Studie Semitische Talen Werkzaam Vanaf 1990 correspondent in Midden-Oosten, Brussel, Latijns-Amerika en Portugal. Columnist voor o.a. de Volkskrant en HP/De Tijd. Boeken Onder meer Kasba Holland (2006), Brussel: Eurabia (2008) en deel 2 (2015), met Rob Hoogland Het grote foute jongensboek deel 1 (2017) en 2 (2019), Mijn moeder is gek (2018), Costa del Coke (2019), Dwarsdenker des Vaderlands (2020). Prijzen Nipkowschijf voor radio, samen met Rob Muntz (2004), Prijs voor de Nederlandse Dagbladjournalistiek, samen met Loes de Fauwe, met serie Kasba Amsterdam(2006).

Arthur van Amerongen: ’Ik ben niet rechts, ik heb gewoon een hekel aan links’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Rowena (28): ’Voor vakanties hebben we een aparte spaarrekening’

Puzzelen, lezen en films kijken: zo gaan we verveling in het vliegtuig tegen

Knutselen en priegelen: zo houdt Lub (67) de herinnering aan zijn vader levend

Spijt: ’Nooit meer een dieet!’