Als een Mol door Georgië

’Het kan me niet eens meer schelen wie de Mol is, ik weet alleen dat ik op vakantie wil naar Georgië”, werd getwitterd. Het was bepaald niet de enige lofzang van een Wie is de Mol?-kijker op het bergstaatje in de Kaukasus. Bijna drie miljoen mensen vergaapten zich sinds januari op de zaterdagavond aan het (natuur)schoon, ook nog eens op zijn voordeligst in beeld gebracht met drones, in die uithoek van het voormalige Sovjetrijk. Het land dat zo’n 3,5 miljoen inwoners telt, mag zich al wat langer verheugen in toenemende belangstelling: vorig jaar kwamen hier maar liefst zeven miljoen buitenlanders over de vloer. De verwachting is dat de televisiehit tot een recordaantal Nederlandse toeristen in Georgië zal leiden. Lada of motor Geroutineerd slalomt Willem van Houten met zijn blauwe Lada Niva, de suv-uitvoering van de Russische klassieker, om venijnige kuilen in het wegdek. Dat de kofferbak van zijn bolide wordt geopend via een hendel op de achterbank leerden we uit De Mol. De 26-jarige Fries belandde drie jaar geleden in Tbilisi voor een stage bij de Nederlandse ambassade. Bij de diplomatie bleek zijn hart niet te liggen, bij Georgië des te meer. Met mede-Fries Evert Brolsma organiseert Van Houten die de taal inmiddels al machtig is, tours door zijn nieuwe vaderland. Dat kan per Lada (waarvan sommigen al veertigplussers zijn) of per motor. De eerste stop is Kacheti, het belangrijkste wijngebied van de natie. Georgië = wijn, beaamt Dimitri Jachvliani die ons vergezelt op deze trip. De Georgische archeoloog die twee jaar in Leiden studeerde, nam deel aan een project dat vorig jaar wereldnieuws opleverde. Potscherven met minuscule restjes van wijn bewezen dat de drank hier al 8000 jaar geleden werd gemaakt. Georgiërs claimen dan ook de oudste wijncultuur ter wereld te hebben. Naar schatting telt het land bijna 500 inheemse druivenrassen zoals rkatsiteli, mtsvani (wit) en saperavi (rood). Wijn Wijnmaker Nikoloz Natroshvili van Georgian Wine & Spirits in Telavi dat aan twintig landen levert, vertelt dat een klein deel van de klanten nog altijd kiest voor de amberkleurige wijn die op traditioneel Georgische wijze is geproduceerd. Druiven worden niet in houten vaten maar in kruiken, de zogenoemde qvervri’s, gestopt. Die worden afgesloten met een houten deksel en ingegraven zodat de druiven vergisten en de wijn kan rijpen. „Het levert zware wijnen op die buitenlanders stapje voor stapje moeten leren drinken”, zegt hij met in zijn kielzog twee imposante Georgische herders die het terrein vol goedgevulde wijnsilo’s bewaken. Royaal tapt Natroshvili de glazen. Uitspugen doet hij zelf pas na het vierde rondje. Kenners zijn wereldwijd in de ban van deze wijnen. De kok Yotam Ottolenghi is fan en de flessen staan ook in exclusieve clubs in New York op de kaart. Na de proeverij volgt het historische, met flink wat geld gerenoveerde stadje Signagi, waar we in restaurant Pheasents Tears net aan tafel zitten wanneer de elektriciteit uitvalt. De Canadese popzanger Shawn Mendes stopt abrupt met kwelen en de serveerster brengt kaarsen. Bij het flakkerende licht bestuderen we de menukaarten. De Georgische keuken blijkt een aangename mix van smaken uit het Midden-Oosten en Oost-Europa. „Ik ben blij met de stroomstoring”, zegt archeoloog Jachvliani. „Die muziek was vreselijk en de kaarsen herinneren me aan mijn jeugd. Ik heb al mijn huiswerk bij kaarslicht moeten maken, wij hadden geen ander licht ’s avonds.” Eerste backpackers In ons guesthouse vertelt ook Manana Zandarashvili over vroegere tijden. De moeder van de pensionhouder heeft de opkomst van het toerisme van heel dichtbij meegemaakt, vertelt ze met een pot thee en een karaf zelfgemaakte rode wijn voor zich. „Toen ik jong was, telde Signagi maar één hotel. Rond 2005 kwamen de eerste backpackers. Ik ben heel dankbaar dat steeds meer mensen mijn land leren kennen.” Fotoalbums tonen vrolijke samenscholingen in Manana’s keuken: er wordt gedanst en gemusiceerd. Trots wordt gewezen naar de vergeelde bedankjes van gasten in de albums: ook de folkloristische dansgroep De Meulenvelders uit Doesburg bleek een early adapter. Georgië mag in vergelijking met de buurlanden niet bijster groot zijn, het telt vanwege grote hoogteverschillen veel uiteenlopende klimaatzones. Snel nadat de Lada de vruchtbare valleien heeft doorkruist, komen de eerste bergen van de Kaukasus al in zicht. ’Niets is wat het lijkt’, is het motto van De Mol. Ook in dit land vol tegenstellingen word je makkelijk op het verkeerde been gezet. Georgische Snickers Zo staan langs de weg stalletjes met eigengemaakte honing en wijn in oude frisdankflessen. In de zon hangen ’Georgische Snickers’ (Churchkhela, geregen walnoten in ingedikt druivensap) en varkenskoppen. Maar een uurtje later doemt in Kasbegi het luxueuze Rooms Hotel op, waar bezoekers zich op leren banken kunnen laven aan een koffietafelboek over Gaudí. De menukaart vermeldt de prijs van de bietensalade met feta ook in euro’s, een stel uit vermoedelijk India speelt een potje Monopoly. Het uitzicht op het terras is adembenemend: de machtige bergen – duizenden meters hoog – lijken binnen handbereik. Skiën is populair onder toeristen en vooral onder de jonge inwoners van Tbilisi, die binnen twee uur rijden al op de piste kunnen staan. Voor zo’n twaalf euro heb je een dagpas voor de liften. Accommodaties worden in rap tempo uit de grond gestampt. We passeren onder meer een Hotel Edelweiss en Ski & yoga resort op weg naar het volgende pension, waar eigenaresse Nino Gigauri ons trakteert op een lesje khinkali (nationale dumplings) vouwen. Eten is simpeler: neem een muizenhapje uit het deeg, drink snel de jus uit de khinkali om morsen te voorkomen en geniet dan rustig verder. Goedgevulde steenbokhoorn Haar man laat ons kennismaken met zijn chacha (grappa), hij overhandigt een goedgevulde steenbokhoorn. Na elke toost (op God, op kinderen, op de liefde, op de doden en natuurlijk op oude en nieuwe vriendschappen) móet je wel doordrinken, zo’n hoorn zet je niet even terug op tafel. Onze gastheer slaat zelf trouwens even over. Lachend vertelt hij dat hij op doktersvoorschrift tot september geen alcohol mag drinken. De uitnodiging om tegen die tijd terug te keren, is meer dan het overwegen waard. Na een nacht in de door een priester gezegende kamer – het bewijs is een sticker op de deur – wordt dwars door het sneeuwlandschap koers gezet richting Tbilisi. Met pijn in het hart moeten we met zevenmijlslaarzen door het land. Tijd ontbreekt voor onder meer de badplaats Batoemi aan de Zwarte Zee en de provincie Svanetië met diepe rivierkloven, enorme gletsjers en verdedigingstorens uit de 10e eeuw waarin de lokale bevolking zich met hun beesten terugtrok als de vijand kwam. Niet te lang treuren is het devies. „Een plan is hier sowieso maar een plan”, heeft Willem van Houten allang geleerd. „Georgiërs zijn heel flexibel. Dat geldt ook voor afspraken. De lokale tijd is GMT + 4, Georgian Maybe Time noemen we dat.” Voor het raften waar Jan Versteegh zo goed wist te mollen, staat het water in de rivier Aragvi nu te laag. Boven ons wordt wel aan paragliden gedaan. Mediterrane sfeer Dan doemt de hoofdstad, thuis voor een derde van de bevolking, op. Elke molloot herinnert zich de Brug van de Vrede over de Mtkvari-rivier die met een knipoog ook wel de Always-brug wordt genoemd vanwege de gelijkenis met een inlegkruisje. Vanuit het park aan de overkant kun je per kabellift naar de top van de berg met het Narikala-fort. De Sioni-kathedraal en de Armeense Norashen-kerk uit respectievelijk de 7e en 15e eeuw zijn publiekstrekkers. Het allerleukste is misschien wel gewoon verdwalen in de oude stad met de levendige, mediterrane sfeer waar Perzen, Arabieren, Mongolen en Ottomaanse Turken hun sporen hebben achtergelaten. Was wappert bij de kleurrijke huisjes met overdekte balkons, al dan niet aan de achterkant gestut. Rond het middaguur laat in het volkse deel van de wijk een dame in ochtendjas haar rottweiler uit, verderop paraderen modemeisjes in spijkerbroeken met designergaten en dure zonnebrillen op hun bepoederde neuzen. De kuiten worden in Tbilisi flink aan het werk gezet. „Je gebruikt een stuk minder de termen links of rechts, maar legt eerder de weg uit met ’de eerste naar beneden en dan de tweede naar boven’”, zegt Van Houten. Heetwaterbron Het bezoek aan deze heerlijke stad wordt besloten in het met mozaïek betegelde badhuis Orbeliani, na een grondige renovatie net heropend. Tbilisi betekent vrij vertaald ’heetwaterbron’, een verwijzing naar de zwavelbronnen. De koopmannen op de zijderoute namen hier al even een moment voor zichzelf. Na een schrobbeurt en massage kunnen we schoongewassen naar restaurant Keto &Kote waar we een laatste keer proosten bij onder meer chatsjapoeri (brood gevuld met kaas), gekruide salades met granaatappelpitten en walnootsaus en bonen (lobio). Weemoed wordt weggedrukt. In het hoofd weerklinken de woorden van herbergier David Zandarashvili bij het afscheid in Signagi: „Misschien zie ik je snel terug. Georgië is voor velen als een drug, je wilt het steeds opnieuw beleven.” Hij kan zomaar eens gelijk hebben. Zo kom je er Georgian Airways vliegt in 4,5 uur rechtstreeks van Amsterdam naar Tblisi. Wij vlogen met Turkish Airlines met een tussenstop in Instanbul. Een visum is niet nodig. In Georgië is het, afhankelijk van het jaargetijde, twee of drie uur later. De beste reistijd is in maart-november. Nagenoeg alle restaurants en hotels beschikken over prima wifi. Tours Het reisbureau van Willem van Houten, Travel by all means, biedt ook speciale Wie is de Mol?-tours aan. Tijdens de tours gaat elk team per Lada op zoek naar aanwijzingen en voert opdrachten uit te water en in de lucht om de tegenstanders te snel af te zijn. Info@tbam.ge Hagenees Thomas van Hemert richt zich op de provincie Svanetië. In de hoge Kaukasus organiseert hij wandel- en yogatours en geeft fotografiecursussen. Info@fotoreisspecialist.nl