Ouders zwaar belast door ’corona-arrest’ met ADHD-kinderen

’Vóór de coronacrisis had ik alles goed op orde”, vertelt Marieke van Nispen. Haar zoons Robin (12) en Mick (10) hebben beiden ADHD en autisme. „Ze gingen naar het speciaal onderwijs, eens per week naar de zorgboerderij en kregen thuisbegeleiding. Opeens moest ik al die taken overnemen. En aangezien mijn man in de bouw werkt en ik online marketingadvies geef, gaat ons werk ondertussen ook gewoon volop door.” De thuisbegeleidster coacht nu via Zoom en de zorgboer geeft al videobellend bewegingsles. Maar alsnog is het flink aanpoten, vertelt Marieke. „Voorheen hadden mijn zoons op school een volledig dagprogramma, dat is er nu niet meer. De oudste heeft vaak voor 9 uur ’s ochtends zijn huiswerk al af. Als de jongens niet meer weten wat er van ze verwacht wordt, gaan ze meestal gamen.” Veel andere vormen van afleiding zijn er niet, aangezien het gezin bewust zo veel mogelijk binnen blijft. „Want als ik ziek word, hebben we een nóg grotere uitdaging”, zegt Marieke. De trampoline in de tuin biedt gelukkig uitkomst, zodat de jongens toch een beetje energie kwijt kunnen. „We hadden net overwogen om hem weg te doen, omdat de kinderen er te oud voor werden. Nu is hij onmisbaar!” Zwembad Ook moeder Cato (die liever niet met haar achternaam in de krant komt) is dankbaar voor de trampoline. „We hebben gelukkig ook nog een zwembad. Of ik laat Laurens gewoon zes rondjes door de tuin rennen”, vertelt ze lachend. Al valt er de laatste weken niet altijd zoveel te lachen in huis. De chaos als gevolg van de nieuwe thuissituatie, heeft bij haar zevenjarige zoon met ADHD al tot de nodige woede-uitbarstingen en tranen geleid. „Hij probeert heel dapper al zijn huiswerk te doen, maar mijn instructie is lang niet zo goed als die van de juf”, legt Cato uit. „Dat uit zich bij hem in dansen naast zijn stoel, of in huilen. En daar word ík weer gefrustreerd van.” De oplossing heeft ze nog niet. „Als ik vijf uur per dag uittrek voor zijn schoolwerk, zou het misschien beter gaan. Maar dat kan niet, ik heb ook nog eens een baan. Dus nu roeien we met de riemen die we hebben. Als Laurens bij mij niet wil schilderen, doen we alleen rekenen en taal.” Susan Bögels, psychotherapeut en hoogleraar Family Mental Health en Mindfulness aan de Universiteit van Amsterdam, doet al jarenlang onderzoek naar de effecten van mindfulness op condities als ADHD, autisme en depressie. Ook ontwikkelde ze Mymind: een trainershandleiding voor kinderen en jongeren met ADHD en hun ouders, inclusief een werkboek met oefeningen. „Nu onze vaste structuur is verdwenen, zijn we allemaal wat onrustiger”, zegt Bögels. „Maar kinderen met ADHD hebben daar nog veel meer last van. Die onrust, het vuur, moet verbrand worden om te kunnen kalmeren. Een stevig potje voetballen met vriendjes is een heel goede manier om vuur te verbranden, maar dat kan nu niet. En thuis de aandacht bij de les houden is ook nog eens extra lastig, als de juf tóch niet ziet of je ondertussen op je telefoon zit.” Wetenschappelijk onderzoek heeft aangetoond dat mindfulness en yoga kunnen bijdragen aan een betere concentratie, betere beheersing van impulsen en vermindering van hyperactiviteit. „Alles wat je met je volledige aandacht doet, is een vorm van mindfulness”, legt Bögels uit. „Van een rondje door de tuin lopen tot samen de lunch maken. Zolang je het maar doet met al je zintuigen: bewust zien, horen, ruiken, proeven en voelen.” Dat het thuiswerkende ouders niet lukt om hun kinderen met ADHD de aandacht te geven die ze nodig hebben, is volgens haar een begrijpelijk probleem. „Ouders worden nu driedubbel belast. Maar juist daarom is het ook belangrijk dat zij goed voor zichzelf zorgen. Je kunt niet álles doen. Dus laat dat los en probeer ook te genieten van deze ’gedwongen retraite’, waarin we juist de kans hebben om veel samen te zijn als gezin. En onthoud dat er veel meer te leren valt dan schoolwerk. Tot zestien jaar is de eigen fantasie juist de beste vorm van ontwikkeling. Dus laat kinderen gerust even lekker dagdromen en mijmeren.”