Koersdirecteur van de Amstel Gold Race: ’Juist nu moeten we creatiever omgaan met de regels’

Fotografie: Marcel van Hoorn Uitgerekend zijn 25e Amstel Gold Race als koersdirecteur werd in de wielen gereden door het coronavirus. „Ik dacht wel even Jezus…” Hij pakt z’n smartphone, bladert door de berichten. „Hier, een briefje van een medewerker uit ons team.” Hij leest voor, geëmotioneerd, z’n ogen kleuren rood. „Spijtig dat de koers is uitgesteld, maar ik wil je toch even bedanken. Door jouw bevlogenheid ben ik echt van de wielersport gaan houden.” Diepe zucht. „Dat komt wel even binnen.” We zitten aan de lange tafel in z’n vaste koersdirecteurshuis van Landal Kasteeldomein op de top van de Cauberg, voor de gelegenheid door hem omgedoopt van ’crisiscentrum’ in ’positiviteitscentrum’, afwijkend van alle volksstammen die menen dat zo’n coronavirus moet leiden tot doemdenken. Hij is op z’n best met wind-tegen, ’t maakt hem nog dynamischer, nog ongeduriger in zijn speurtocht naar creatieve oplossingen. Leo van Vliet interviewen betekent automatisch meegezogen worden door die onvermijdelijke tornado van energie. Telefoontje van Heineken („Deze móet ik even pakken”), bliksembezoekje van een zakenpartner die gisteravond niet onbelangrijke informatie heeft gekregen („En, hoe ging het?”), weglopen om iets te zoeken dat de stukjesschrijver móet zien en dan: „Waar waren we gebleven? Bij koude thee, want je bent vergeten om het water te koken. „Verrek ja, toch handiger als ik even het knopje van dat apparaatje indruk.” Jubileum verpest… Je had kunnen zwelgen in zelfmedelijden, maar in plaats daarvan bedacht je allerlei toeters en bellen die de sponsors alsnog miljoenen euro’s aan mediawaarde opleverden. Is dat typisch Leo van Vliet? „Geen idee. Wat ik wel weet is dat het eigenlijk gek is dat ik – toch altijd op zoek naar nieuwe dingen – een kwart eeuw deze koers doe. Die Gold Race zit zó in mijn bloed… Ik moet altijd weer 220 kilometer rijden om hier in Zuid-Limburg te komen, maar ben nog nooit met tegenzin in de auto gestapt. Toen duidelijk was dat we in het voorjaar niet konden rijden, zei ik meteen: wat gaan we dan wel doen?” Hij bedacht de virtuele Amstel Gold Race voor toerrijders, wilde met Tom Dumoulin en Matthieu van der Poel – op veilige afstand van elkaar – op het parcours een soort documentaire maken over de – door Van der Poel gewonnen – Limburgse klassieker van vorig jaar, kreeg op de dag-dat-er-niet-gereden-kon-worden NOS Studio Sport met cameraploeg op de Cauberg… „We hadden drie-en-een-half uur televisie. Alles wat je verzon kreeg aandacht, want er was natuurlijk helemaal niks. Van niets iets maken, dat is mijn kracht. Als de druk groot is, word ik creatief. We hebben een nieuwe datum voor de koers, in oktober. Natuurlijk weet ik wel dat er niet gereden wordt zolang er geen vaccin is, maar toch ben ik blij met die datum als symbool van hoop. Zit je in zo’n crisis als nu, moet je inventief kunnen zijn. We kunnen er alleen goed uitkomen als instanties de ruimte geven om maatwerk te leveren. Met respect voor de gezondheid uiteraard. Rij ik op m’n racefiets langs kleine cafeetjes aan het water met tien lege stoeltjes op het terrasje, denk ik: waarom kan ik daar nog steeds niet een bakje koffie nemen? Waarom moet zoiets dicht zijn? We moeten juist nu creatiever omgaan met de regels.” Is dat de manier om uit de crisis te komen? „Het is in ieder geval beter dan wegzakken in somberheid. Als ik vanuit Amsterdam naar Limburg reed, had ik altijd Radio 1 aanstaan. Ben ik mee gestopt. Ik zet nu een muziekje op. Al die meninkjes, al dat doemdenken in de strijd tussen de economie en die ziekte… Denk je dat we daarmee de maatschappij weer aan het draaien krijgen? Natuurlijk vallen er slachtoffers, maar de mens heeft een ongekende veerkracht. Het komt altijd weer goed.” Wat heb je geleerd van de bankencrisis? „Dat je zo min mogelijk afhankelijk moet zijn van de banken. M’n broers en ik hadden destijds in bepaalde projecten leningen lopen die ons door het falen van de banken lelijk in de problemen brachten. Eén van mijn broers werd zo depressief van alle financiële ellende dat hij uit het leven stapte. Nota bene nadat hij kanker had overleefd. Hij zei tegen me: ’Leo, tegen die ziekte kon ik vechten, niet tegen zo’n crisis, niet tegen zoveel onrecht.’ Ik heb er na die periode meteen voor gezorgd om helemaal los te komen van die banken. Heb alles afbetaald, wilde niet m’n ouwe dag moeten slijten met een hoop zorgen. Ik zat op de beurs, maar daar was ik ook klaar mee. Wil niet afhankelijk zijn van anderen, wil op m’n eigen kwaliteiten kunnen vertrouwen. Op Curaçao werd ik laatst nog in de verleiding gebracht om een project te starten. Heb ik – om die reden – niet gedaan. Ben ik nu extra blij om.” Hij was bezig met de voorbereiding van een theaterprogramma rond de Tour-winst van Joop Zoetemelk, moet het hebben van evenementen, heeft belangen in de toeristenindustrie op Curaçao, wordt daarom van alle kanten hard geraakt door de coronacrisis. Dit zou dus een jankverhaal kunnen worden. Strijdbaar: „Voorlopig even niet.” Bizar: jij, optimist in tijden van sores, werd in februari paranoia genoemd, omdat je hardop zei dat corona genadeloos ging toeslaan. „Van Heineken (hoofdsponsor van zijn klassieker, red.) hoorde ik dat het overal op de wereld al goed mis was en op weg naar Dubai werd ik voor het instappen gecontroleerd door een man met een mondkapje. ’Waar is dat voor?’ vroeg ik. ’U zit op een gevaarlijke vlucht’, kreeg ik als antwoord. Daar werd ik niet vrolijk van en het werd er niet beter op toen ik later op de luchthaven van Brussel te horen kreeg dat m’n zakenpartner vanwege corona vast zat in een hotel in de Verenigde Arabische Emiraten. In de trein naar huis kwam ik langs Tilburg, uitgerekend toen daar het eerste geval werd gemeld, en terug in Amsterdam hoorde ik: ook een besmetting in Diemen. Ben meteen gaan bellen: stoppen met de voorbereiding op de Amstel Gold Race, kosten besparen. En zei tegen m’n compagnon in die theatershow met Joop Zoetemelk: ’Besef je wel dat straks alle theaters dicht gaan’. Hij reageerde laconiek. ’Ach, dat corona, dan ga ik toch even niet meer naar de Chinees’. Ik belde ook met m’n vriend Huub Stapel en hij reageerde verbaasd. Ze dachten allemaal dat ik malende was.” Van wie heb je jouw tomeloze ondernemingslust? „Van thuis. Negen kinderen, vijf broers. Arm gezin, op jonge leeftijd al aan de bak. M’n vader had – begin jaren zestig – twee oude Amerikaanse vrachtwagens. Als de één ’t niet deed, moest ie getrokken worden door de ander en als ze beide niet wilden starten – wat nogal eens voorkwam – dan moesten wij in alle vroegte ons nest uit om die krengen aan te duwen. Reed m’n vader met een bak vol kolen naar de tuinders en tussendoor tomaten plukken.” Tegenover de hectiek van het familiebedrijf stond de saaiheid van de school. „Ja, vreselijk. Ik dacht dagelijks: wat zit ik hier te doen? Verveelde me te pletter, lette niet op, kreeg enen voor de moeite, viel in slaap. Totdat ik op m’n zestiende zei: de groeten, ik ben weg. Ik heb geleerd om me overal in Europa verstaanbaar te maken, maar die schoolmeesters trokken overal een rode streep doorheen.” Op het schoolplein was je wél wakker: je verkocht er als ondernemer-in-de-dop voor een gulden gesigneerde foto’s van de vriend van je zus: profwielrenner Leo Duyndam. „Ik dacht: ik kan ze wel weggeven, maar ík heb ze. Van Leo Duyndam kreeg ik ook m’n eerste racestuur. Spatborden van m’n gewone fiets gesloopt, dat stuur erop en het was net een echte racefiets. Zo begon ik. Hard trappen. Liefst zo ver mogelijk bij die slaapverwekkende school vandaan.” „Er moet altijd iets gebeuren in m’n leven. Als ik bij de kapper zit, val ik zo in slaap, omdat ik even niks kan doen. Zo’n gevoel had ik soms ook als profwielrenner. Etapppes van 280 kilometer, de uren doden in het peloton… Sáái. Dan dacht ik: zo’n lange rit, waar is dat goed voor? Dan bleef het maar malen in m’n hoofd. Ideetjes voor de zaak. Of voor de koers. Ik was een creatieve renner, wilde op de fiets zelf kunnen beslissen. Die oortjes van tegenwoordig waren niks voor mij geweest. Ik had een goede motor in m’n lijf, maar mannen als Knetemann en Raas hadden meer pk’s. Dus moet je slim zijn, de juiste momenten kiezen. En altijd bereid zijn om diep te gaan. Ik was de enige profrenner die tussen de koersen werkte op de vrachtwagens. Had ’t meest aan mensen die keihard voor me waren. M’n oudste broer Krien (Quirien, red.) in de zaak, ploegleider Peter Post in het wielrennen. Aan zoete broodjes heb je niks.” Niets gaat gewoon in zijn leven. Hij werd organisator van de Amstel Curaçao Race, bedacht voor De Telegraaf een fietstest op het eiland, ging investeren in strandhotel Lions Dive, bouwde villa’s op Jan Thiel en wat was de basis van dat alles? Een vakantie op Curaçao waarin hij zich de pleuris verveelde. „Ik heb een hekel aan vakanties, maar met een gezin moet je weleens wat. We hadden als broers het familiebedrijf verkocht, konden best een aardig reisje maken, maar dat idee: wakker worden, ontbijten, op zo’n strand gaan liggen… Ik nam dus m’n fiets mee – om de sleur te breken – en ging over het eiland rijden. En dan bedenk je dingen. De eerste Amstel Curaçao Race organiseerden we binnen twee maanden. Het idee was simpel: verleid topwielrenners om het seizoen leuk af te sluiten op een tropisch eiland. Bleek een succes. De Italiaanse legende Paolo Bettini kwam zelfs naar Curaçao om de Wereldbeker in ontvangst te nemen. Ik heb – door m’n Amsterdamse woonark – wel meer rust in m’n donder gekregen. Ook door m’n kleindochter van twee – Olivia – die meid is alles voor me. M’n leven moet nog iets vlakker worden. Ik heb tegenwoordig zelfs een hobby.” Toch niet postzegels verzamelen? „Nee, ik bouw zware bouwmachines in het klein. Schaal 1 op 14. Vrachtwagens, puinbrekers, shovels. Heb ik een loods voor gehuurd. Ik schep daar m’n eigen Madurodam voor werktuigen. Vroeger noemden ze me op de zaak Willy Wortel.” Hij toont een filmpje van lopende banden waarop steentjes worden afgevoerd, een shovel die mevrouw Van Vliet op een stoel wegduwt. „Soms haal ik die dingen helemaal uit elkaar en ga ik ze in de Van Vliet-kleuren spuiten.” Kan zijn dat je zomaar met die hobby stopt, zoals eerder met de zaak en het wielrennen. „Ik viel in de Ster van Bessèges, stond op en zei: zo, dat was het. Het seizoen moest nog beginnen, maar ik was er klaar mee. Kon een paar maanden eerder voor een dubbel salaris naar PDM, maar voelde dat het einde naderde. Trainen kon ik niet meer opbrengen en dan ben ik van het ene op het andere moment weg. Op een ochtend zei ik tegen m’n moeder: ’Ik ga niet meer naar school’. En tegen Quirien – toen we de zaak al hadden verkocht en nog werkten voor de nieuwe eigenaar – ’Maandag zie je mij hier niet meer terug’.” Hij staat op om een punt Limburgse vlaai af te snijden. Vanuit de keuken, met luide stem: „Daarom is het ook zo bijzonder dat ik de Amstel Gold Race al 25 jaar doe.