In Crusader Kings 3 krijg je de kans om de loop van de geschiedenis te veranderen net als in voorganger Crusader Kings 2. Een uitermate uitgebreide titel in het grand strategy-genre, maar voor de nieuwkomer nog steeds behoorlijk overweldigend.

Wat is het?

Crusader Kings 3 is de opvolger van het immens populaire Crusader Kings 2, waarbij het wederom draait om jouw dynastie in leven te houden. Je kan overal in de ontdekte wereld beginnen als heerser en vervolgens uitbreiden. Hoe kleiner je begint, hoe lastiger het over het algemeen is om uit te groeien tot heersende monarch van de wereld. Uitgroeien van simpele graaf tot koning zal de nodige jaren en complotten kosten.

De tijd loopt in Crusader Kings 3 gewoon door, waardoor het personage waarmee je begint op den duur sterft en je de strijd vervolgt als zoon, dochter of andere bloedverwant. Aangezien elk personage vaardigheden heeft, is het uitermate belangrijk om vroegtijdig te investeren in de opleiding van eventuele troonopvolgers. Maar gevaar in de vorm van familieleden die lager op de erflijst staan is er altijd. Zodoende manoeuvreer je je een slordige duizend jaar door samenzweringen, aanslagen, domme kinderen en ontzettend veel oorlogen naar hopelijk volledige dominantie over de wereld. CK3 gaat beduidend dieper in op het kiezen van een loopbaan van een personage, waardoor je meer het gevoel krijgt dat je ook deels een RPG aan het spelen bent.

Is het wat?

Gamers die bekend zijn met het grand strategy-genre zullen ongetwijfeld de naam Crusader Kings en Paradox kennen. De studio heeft door de jaren heen de nodige immersive titels uitgebracht (denk aan Stelaris, Europa Universalis, Hearts of Iron en recenter Imperator: Rome) waarbij elke franchise een specifiek thema en tijdsperiode heeft. In Crusader Kings speelt alles zich af vanaf een jaar of 800 na Christus. Voorganger Crusader Kings 2 kreeg later downloadbare content waarmee de startdatum wat vroeger kon worden gezet en gezien de trend van Paradox om een waslijst aan pakketten uit te brengen tot jaren na release, zit dat er voor CK3 ook dik in. Alleen jammer dat sommige goed werkende elementen niet standaard zijn meegenomen in het vervolg.

Voor de gemiddelde CK2-veteraan is het even wennen aan de nieuwe aspecten en de veel betere nieuwe graphics aanschouwen, maar voor de nieuwkomer is het nog steeds ontzettend overweldigend. Eerlijk is eerlijk: de tutorial die is inbegrepen als campaign-onderdeel legt de basis goed uit, maar vervolgens ben je alsnog aan je lot overgelaten. Het gat tussen een veldslag winnen en daadwerkelijk grootschalige oorlog voeren, is beduidend groter dan de tutorial doet vermoeden. Tel daarbij op dat er tal van verschillende culturen met hun eigen ins en outs zijn, en je snapt dat het wel even kan duren voordat je een titel als Crusader Kings 3 écht onder de knie hebt.

Plus- en minpunten

+ Beduidend fraaier dan voorganger

+ Speelt soepeler dan Crusader Kings 2 qua performance

+ Aantal DLC-onderdelen van CK2 al inbegrepen bij launch

+ Tutorial was broodnodig

+ Onderdelen als eigen raise-points voor legers zetten een geschenk uit de hemel

+ RPG-element van personages een aanwinst

- Tutorial had wel wat uitgebreider gemogen/met meer verschillende culturen

- Sommige CK2 DLC-onderdelen hadden ook wel direct inbegrepen mogen zijn

- Kleine ongemakkelijkheden zoals lastig te selecteren holdings vanwege camerahoek

- Grote savefiles (soms wel 50mb) die de Steam-cloud opvullen, wat voor corrupte saves kan zorgen

Conclusie

Crusader Kings 3 is duidelijk de nieuwe koning voor fans van grand strategy games. Meer diepgang in jouw eigen personages, een nog mooiere wereld om te veroveren en een soepelere flow in gameplay. Voor de nieuwkomer is het nog steeds een gigantische berg om te verwerken en er zijn nog wat kleine probleempjes om op te lossen, maar Paradox kennende zit dat al lang in de pijplijn!

Deze review kwam tot stand in samenwerking met XGN.