Beruchte topgangster deelt lakens uit in bajes Zaanstad: ’De R. bepaalt wat er gebeurt’

Oud-Hells Angels-kopstuk Lysander de R. zorgt voor een schrikbewind binnen het Justitieel Complex Zaanstad. De voorman van de MC Hardliners zou personeelsleden en medegedetineerden intimideren en stuurt zijn nieuwe club volledig aan vanuit de bajes. Dit voorjaar is er paniek onder het personeel op de afdeling Oost 600 van het nieuwe Justitieel Complex Zaanstad. Een van de modernste en met duizend gedetineerden grootste gevangenis van Nederland. Uit een computer in het hok van de bewakers steekt een soort usb-stick. Dat blijkt een keylogger te zijn die toetsaanslagen registreert en ook data van een computer kan halen. Een buitenstaander kan er heimelijk mee inloggen. Navraag onder personeel leert dat het apparaatje niet van medewerkers is. De zorgen zijn groot. Heeft een gedetineerde toegang gekregen tot data van de gevangenis, bijvoorbeeld van andere gedetineerden of personeelsleden? Hells Angels Bewakers en ook gedetineerden van afdeling Oost 600 ergeren zich dan al enige tijd aan een van de beruchtste criminelen van Zaanstad: de 39-jarige Lysander de R. De man was de leider van de beruchtste chapter van de Hells Angels in Haarlem. Leden van de afdeling werden in 2018 straffen tot negen jaar opgelegd voor onder meer afpersing, mishandelingen en bedreigingen. De chapter was de motor van een landelijke geweldscampagne tegen vooral concurrerende motorbendeleden. De club van R. voerde een waar schrikbewind uit. Vanwege serieuze dreiging vanuit de motorbendewereld werden achtereenvolgens twee burgemeesters van de stad zwaar beveiligd. Vanuit de gevangenis richtte De R. in mei 2018 hondsbrutaal de motorclub MC Hardliners op: een soort kloon van de Angels met vrijwel hetzelfde clublogo en veel oud-Angels. De onthulling in De Telegraaf hierover leidde tot Kamervragen. Personeelsleden en gedetineerden schetsen in vertrouwelijke gesprekken met deze krant in de afgelopen maanden een onthutsend beeld van de macht die De R. zou hebben opgebouwd in de gevangenis. De voorman van De Hardliners wist het al snel tot voorzitter van de Gedetineerden Commissie (Gedeko) van de cluster Oost te schoppen. Het is de machtigste positie die er is voor een gedetineerde. Die kan namelijk in het kader van overleg op afdelingen komen waar een gedetineerde normaal gesproken niet mag komen. Er is zo ook minder controle op hem uit te oefenen. Uitslapen „De R. bepaalt wat er gebeurt met geld voor activiteiten op de afdeling, wat en wie er komt op de afdeling en zelfs wanneer er iemand mag stofzuigen zodat hij rustig kan uitslapen. Hij is ook meermalen gezien in de hokken van medewerkers, waar hij gewoon achter een computer mag zitten. Hij bedreigt andere gedetineerden en perst ze af. Hij leidt de club door gesprekken te voeren met een naar binnen gesmokkelde telefoon die een andere gedetineerde op zijn cel bewaart. Inspecties op zijn cel hebben dus geen zin”, zegt een van de bronnen. „De R. beschikt over gegevens van afdelingshoofden en andere leidinggevenden. Sommigen zijn doodsbang en durven niet meer tegen hem op te treden. Niemand durft zijn vingers te branden aan De R. De angst is groot”, vertelt hij. Medegedetineerden en personeelsleden met wie De Telegraaf sprak bevestigen dit. Bewakers en gedetineerden hebben meermalen bij leidinggevenden aan de bel getrokken, maar er gebeurt volgens hen te weinig. „Klachten die worden ingediend bij een afdelingshoofd belanden bij De R. Die intimideert vervolgens de personen van wie de meldingen afkomstig zijn”, zegt een personeelslid van het Justitieel Complex Zaanstad. Volgens de bronnen is een van de melders mishandeld, maar volgden geen sancties. „Het voorval is nota bene op camera vastgelegd. Maar de beelden zijn niet gebruikt als bewijs”, zegt het personeelslid. De R. staat bekend om zijn agressieve uitbarstingen. Zo zou hij regelmatig medegedetineerden mishandelen en sloeg hij een televisie kapot na het verlies van een potje FIFA-voetbal op een Playstation. Imago „Er is een schaderapport ingediend, maar Lysander hoeft uiteindelijk niets te betalen. Ze hielden hem een hand boven het hoofd”, staat in een brief vanuit de bajes aan De Telegraaf. „Alles draait om imago bij de Dienst Justitiële Inrichtingen. Niemand wil afgerekend worden op fouten, die daardoor onder de pet worden gehouden.” Insiders in Zaanstad spreken van het ’Kartel van Zaanstad’. Zo wordt intern het trio genoemd dat wordt gevormd door De R., een verdachte van de ’vergismoord’ op de Amsterdamse dj Djordy Latumahina en een van de verdachten uit het liquidatieproces Marengo rond Ridouan Taghi. Bij de politie Noord-Holland en Amsterdam zijn al langer grote zorgen over veroordeelden en verdachten die vanuit de gevangenis hun zaakjes voortzetten. Zo kon Illias K., tegen wie onlangs nog levenslang werd geëist voor liquidaties, criminelen moeiteloos aansturen vanuit de gevangenis met naar binnen gesmokkelde telefoons. Taghi Ook Mocro-maffiakopstuk Benaouf A. had vanuit zijn cel contact met personen die hem probeerden te bevrijden vanuit de gevangenis. De zorgen zijn er ook over verdachten en veroordeelden uit de groepering van Ridouan Taghi. Vanuit de politie wordt de Dienst Justitiële Inrichtingen hier regelmatig op aangesproken. Het is niet de eerste keer dat personeel van de gevangenis in Zaanstad bedreigd wordt. Begin januari ontvingen afdelingshoofden ernstige dreigementen. De bedreigingen waren dermate zwaar dat de politie extra surveilleerde bij de gevangenis. De bedreigingen waren ook gericht aan een hoofd van afdeling Oost, waar De R. verblijft. Het justitieel complex Zaanstad ligt al langer onder vuur. Zo werden in de laatste jaren meerdere personeelsleden weggestuurd wegens een relatie met gedetineerden. In juli ging het zelfs om de dochter van een afdelingshoofd die een relatie had met een draaideurcrimineel. Vorig jaar werd een medewerkster ontslagen wegens een relatie met een zedendelinquent. Feest In november 2018 werden bij 425 cel-inspecties 125 naar binnen gesmokkelde middelen of voorwerpen aangetroffen. Dat was kort na een onthulling in De Telegraaf over gevangenen die er volop feestten met drugs en alcohol. De uitspattingen werden gefilmd met naar binnen gesmokkelde telefoons. De advocaat van De R., Remco Kint, laat in een reactie weten dat zijn cliënt verbaasd is over dit artikel. „Het Justitieel Complex Zaanstad wordt onterecht afgeschilderd alsof het feitelijk geen gevangenis zou zijn. Mijn cliënt zit echter sinds 2018 opgesloten achter slot en grendel en zo ervaart hij dat ook. Hij moet net als elke andere gedetineerde voor veel zaken toestemming vragen en verder gelden voor hem dezelfde regels als voor iedere andere gedetineerde.” ’Optreden tegen crimineel handelen vanuit de cel’ De Dienst Justitiële Inrichtingen bevestigt dat ’incidenten zijn nagetrokken en de volledige aandacht hebben’. ’In een gevangenis is met grote regelmaat sprake van kleinere en grote incidenten. Die worden altijd onderzocht, want er moet consequent opgetreden worden tegen slecht gedrag en voortgezet crimineel handelen vanuit de cel. Daarvoor is niet alleen aandacht vanuit het personeel, maar ook door bureau Inlichtingen en Veiligheid, en zo nodig de politie en het OM’, staat in een reactie. ’Ook in dit geval zit men er bovenop. Zonder in te kunnen gaan op alle genoemde zaken omdat het een individuele gedetineerde betreft. Als medewerkers zorgen hebben, kunnen ze dat altijd melden en daar wordt serieus naar gekeken’, aldus de DJI. Volgens de dienst is inderdaad een keylogger gevonden, maar is uitgesloten dat die is geplaatst door een gedetineerde en ingezet voor crimineel of ondermijnend gedrag. ’De betreffende personeelsleden van JC Zaanstad zijn geïnformeerd dat namen en zakelijke mailadressen en nummers bij leden van de gedetineerdencommissie terecht zijn gekomen. Deze gegevens zaten in stukken voor de commissie, en dat had vanuit het JC niet mogen gebeuren.’

Beruchte topgangster deelt lakens uit in bajes Zaanstad: ’De R. bepaalt wat er gebeurt’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Henny (68) is al acht jaar geheugen kwijt, deskundigen spreken van uniek geval

’Kinderen die iemand doodsteken: waar gaat dit naartoe?’

Bagatelliseren Holocaust schokt Joodse overlevende Joe Krant (82): ’Een afgang’

Kriebels in buik op ijs Weissensee: ’Dit moet je echt ervaren’