Straatintimidatie: ’Hé, mag ik je ... zien?’

„Het is toch te gek voor woorden dat vrouwen van alle leeftijden zich moeten voorbereiden op een wandelingetje of fietstocht?”, vindt Milou Deelen (24) uit Amsterdam. „We ’bewapenen’ ons met scherpe sleutels en 112 onder de sneltoets op onze telefoon, maar ik vind het verschrikkelijk dat dat normaal wordt gevonden. Mannelijke vrienden verbazen zich er nog steeds over als ik vertel dat ik donkere parken ’s avonds liever vermijd, daarom probeer ik mijn ervaringen zo veel mogelijk met anderen te delen.” En dat zijn er nogal wat, zo blijkt als Deelen aan een opsomming begint. „’Hé, mag ik je kutje zien?’, werd me onlangs uit het niets toegeroepen door een man toen ik op straat liep te bellen met een vriendin. Hoewel ik me juist heb voorgenomen om voortaan iets terug te zeggen als ik word nageroepen of nagesist, lukte dat me op dat moment niet. Hoe stoer ik ook van plan was voor mezelf op te komen – ik veranderde direct in een geïntimideerde vrouw. Bovendien voelde ik me naderhand nog schuldig ook omdat ik mijn belofte aan mezelf niet had waargemaakt. Erg, toch? Ook stond ik laatst met mijn vriendin te zoenen voor mijn huis, in de buurt van het Leidseplein. Toen ik de deur opendeed, zette een onbekende man zijn voet tussen de deur en zei: ’Ik zou het niet erg vinden om mee te doen’. Zo brutaal en intimiderend!” Oortjes in voor de zekerheid De straten zijn meer van mannen dan van vrouwen, vindt Deelen, en zij bepalen daardoor voor vrouwen hun veiligheidsgevoel en de manier waarop ze zich denken te moeten gedragen. „Als ik alleen over straat loop en ik zie dat ik een groep mannen nader, doe ik vaak voor de zekerheid mijn oortjes in. Dan kan ik doen alsof ik niets hoor. Ik heb niets tegen mannen, maar omdat ik nu eenmaal in deze samenleving ben opgegroeid, zie ik in de mannelijke bevolking gevaar. Ik pas mijn gedrag op hen aan. Als ik een shirt met een laag decolleté aan heb en het warm krijg tijdens het fietsen, denk ik wel twee keer na voordat ik mijn jas openrits. Dat geldt overigens ook als ik een coltrui aan heb – ik maak áltijd een extra overweging.” De situatie in Amsterdam staat niet op zichzelf. In het hele land krijgen meisjes en vrouwen te maken met straatintimidatie. Zo ook Lotte Feenstra (24) van Stichting Stop Straatintimidatie, die zowel in haar vroegere woonplaats Utrecht als in Haarlem – waar ze nu woont – lastiggevallen is. „Dat wij degenen zijn die ons moeten aanpassen aan het gedrag van mannen, is ontzettend krom”, zegt ze. „De mannen die zich schuldig maken aan intimidatie hebben nu eenmaal dat machtsgevoel en wij als vrouwen zijn ons ervan bewust dat ze ons op ieder moment, op iedere plek zomaar iets kunnen aandoen. Toen ik onlangs op klaarlichte dag bij het verlaten van een supermarkt nageroepen werd met ’Hé, wat zie jij er goed uit’, besloot ik rustig door te lopen en niet te reageren. Dat werd niet gepikt. Ik werd uitgescholden voor ’kankerhoer’. Zo snel kan het dus gaan. Ook ben ik twee keer achtervolgd op de fiets, waarbij in één geval zelfs een man naast me kwam fietsen en ongevraagd zijn hand op mijn arm legde. Ik wist niet hoe ik moest reageren en ben hard doorgefietst.” Het probleem is, zo meent Feenstra, dat het eigenlijk niet eens uitmaakt of en hoe je reageert als vrouw. „Als ik wel op die jongens bij de supermarkt was ingegaan, was ik weer een ’slet’ geweest. En als je tijdens het uitgaan zomaar in je bil geknepen wordt en de dader vervolgens uitscheldt of wegduwt, valt dat ook lang niet altijd in goede aarde. We moeten per situatie inschatten wat wijsheid is.” Dat beaamt Deelen. „Toen een man laatst naar me riep: ’Hé, lekker wijf, waar ga je naartoe?’, heb ik weliswaar iets teruggezegd, maar deed dat op een overdreven beleefde manier. Ik zei iets als: ’Daar ben ik niet van gediend’. Als hij mij vernedert, waarom kan ik dat niets terugdoen? Ons eigen veiligheidsgevoel dicteert nog altijd onze acties.”