Goed nieuws over sneltest, maar volle club of stadion nog ver weg

In Utrecht en Breda kon woensdag voorzichtig de vlag uit. In het UMC en het Amphia Ziekenhuis werden twee sneltesten de afgelopen weken aan een proef onderworpen en de resultaten zijn veelbelovend. In bijna alle gevallen dat een zogenoemde PCR-test een positief resultaat gaf, deed de sneltest dat ook. Dat betekent dat de geteste persoon binnen een kwartiertje weet of hij of zij besmet is met corona. Er waren al sneltesten, laat het ministerie van Volksgezondheid weten. Maar die waren niet accuraat genoeg. Kort samengevat: mensen die dachten positief te zijn, waren dat niet en andersom. „Vooral die vals-negatieven wil je voorkomen. Want dan lopen mensen met corona op straat, terwijl ze denken het niet te hebben”, aldus een woordvoerder. Terugkeer naar ’normaal’ De nu geteste sneltesten zijn wel accuraat genoeg. Die tests worden door verschillende branches als de sleutel gezien voor terugkeer naar een min of meer normale samenleving. Zo pleitte ArenA-directeur Henk Markerink in De Telegraaf voor een snelle test voor stadionbezoek en ook vanuit het nachtleven werd geopteerd voor sneltests voor entree van de club of discotheek. Nog makkelijker is natuurlijk om zelf thuis even een testje te kunnen doen bij een loopneus. Zover is het echt nog lang niet, bezweert een woordvoerder van het ministerie van Volksgezondheid. „Dat is voorbarig, al zijn dat wel scenario’s waar je naartoe wil.” Kruising tussen testen Een sneltest werkt als een kruising tussen een ’normale’ coronatest en een zwangerschapstest. Een wattenstaafje gaat in je neus en keel om materiaal af te nemen. „De afgenomen wattenstok gaat in een buisje met vloeistof en dat druppel je op een teststrookje. Hierop is al na een kwartier de uitslag te zien”, aldus arts-microbioloog Marije Hofstra van het UMC Utrecht. De snelheid is een voordeel, maar de sneltests zijn wel bewerkelijker. De PCR-test kan met honderden buisjes tegelijk in de machine. Een sneltest werkt met eiwitten en moet per stuk worden getest. Dat vraagt om een hele andere logistiek. „Waar reagentia de bottleneck waren voor de PCR-test, zou menskracht dat weleens kunnen zijn voor de sneltest”, geeft Marc Bonten, hoofd medische microbiologie in het UMC Utrecht, aan in een woensdag gepubliceerd artikel over sneltesten. Voordeel is dan wel weer dat het personeel dat de sneltesten uitmeet minder geschoold hoeft te zijn. Gaat staafje diep genoeg? En bovendien is de vraag hoe goed de testen werken als mensen geen klachten hebben, of wanneer de hoeveelheid virus erg laag is. In het geval van thuistesten is ook de vraag of mensen het wattenstaafje wel diep genoeg steken, en of speeksel ook nog een beetje werkt. In Breda wordt dan ook nog een volgende testfase gedaan. Het ministerie puzzelt inmiddels op waar de sneltests ingezet moeten worden. „Dat is de vraag: hoe kunnen we ze het beste inzetten. Voor welke doelgroep en in welke setting?”, legt de woordvoerder uit. In eerste instantie worden ze gezien als een aanvulling op het huidige testbeleid. Voor de hand ligt om bijvoorbeeld zorg- of onderwijspersoneel aan een sneltest te onderwerpen, omdat het bezwaarlijk is als zij dagen thuis zitten te wachten op een testmogelijkheid en vervolgens nog eens dagen duimendraaien in afwachting van een testuitslag. ’Lijkt mooi alternatief’ Toch zegt Hofstra juist dat de PCR-test voor ziekenhuispersoneel zou moeten blijven bestaan, omdat je in hun geval zeker wil weten dat ze geen corona hebben. „In die gevallen is de PCR-test het meest nauwkeurig. Maar voor mensen met milde klachten buiten de ziekenhuiszorg lijkt de sneltest een heel mooi alternatief.” Van die verschillende testen zijn per type 1,2 miljoen stuks besteld. In totaal dus 3,6 miljoen, en dat is de eerste lading. Tegelijk geeft dat ook al aan dat ze voorlopig niet als een zwangerschapstest in de drogist te vinden zullen zijn. En, zo werd woensdagochtend duidelijk, zal een sneltest niet de redding van carnaval zijn. Toch verwacht Bonten dat we wel die kant op gaan. „De sneltesten gaan onze aanpak van het coronavirus rigoureus veranderen. Uitslagen zijn binnen een uur bekend, en ook testen aan huis wordt op termijn mogelijk. Er moet echter nog veel uitgezocht worden.”