Twee historische processen liepen dit weekeinde op hun einde. De aftocht van Groot-Brittannië uit de Europese Unie en de afzettingsprocedure tegen de Amerikaanse president. In beide gevallen leek het eeuwen te duren en was de uitslag - zeker van de impeachment: Trump blijft - vooraf al duidelijk. Het betekent dat de wereld voorlopig nog niet van de mannen met de meest besproken kapsels ter wereld af is. Het America First en Britain Alone gaat dus nog even door. Vraag is of dat een ramp is. Het Verenigd Koninkrijk zal ook na de Brexit blijven bestaan, zolang de raven de Tower of Londen maar niet verlaten, en Trump kan blijven Twitteren dat hij de beste president ooit is van een land dat natuurlijk nummer 1 is. Wat hierbij opvalt, is dat twee rechtse politici zich afkeren van het liberale gedachtegoed, waarbij samenwerken geen slecht woord is, en kiezen voor nationalisme. Een trend die je in Europa ook al langer ziet, bijvoorbeeld in landen als Polen, Hongarije en Tsjechië. En waar het nog niet is gebeurd liggen nationalistische - niet te verwarren met patriottische- partijen op de loer. Het oude fort Europa dat van buiten wordt bedreigd door ongecontroleerde immigratie, dreigt ook van binnenuit ineen te storten. Dat heeft men in Brussel overigens niet erg in de gaten. Daar bestaat het woord ’minder’ niet. Zoals een werknemer in Brussel het me onlangs tot zijn eigen frustratie verklaarde: „De Britten gaan weg en nog gaat de begroting omhoog. Altijd maar omhoog en meer regels.” Binnen Europa wordt de solidariteit tussen arme en rijke landen van bovenaf in stand gehouden. De bevolking van de meestal noordelijke landen mogen – tot hun afkeer – nog steeds de portemonnee trekken. Internationale solidariteit is in de tijd van de smartphone en de selfie fors afgenomen. Dat zie je ook een beetje bij de bestrijding van het coronavirus. Natuurlijk, er wordt hulp aangeboden aan de Chinezen, maar tegelijkertijd gooien steeds meer landen de grenzen dicht voor Chinezen en durft een Amerikaanse minister van Handel, Wilbor Ross, te stellen dat de virusuitbraak goed is voor de werkgelegenheid in de VS. Een even smakeloze als onjuiste opmerking. China is de werkplaats van de wereld, waar 25% van de producten wordt gemaakt. Dat zijn lang niet allemaal eindproducten, maar materiaal dat elders in de wereld verder wordt bewerkt tot een eindproduct. Dus de schade blijf niet alleen tot de Chinese Draak beperkt. Hetzelfde geldt voor het virus. Of je het wilt of niet, dat gaat de wereld over en is slechts door internationale samenwerking te beteugelen. Niemand kan de research alleen aan. Het was dan ook een slecht idee van Trump om fors op zijn internationale gezondheidszorgbudget te bezuinigen. Ebola was niet alleen een probleem voor de Congo. Corona is dat ook niet alleen voor China. Je afzonderen op een eiland of achter een muur helpt niet.