Kunstwereld China wankelt op rand van afgrond

Met het speelgoed dat nu overal in Kunstgalerij I: project space rondslingert, is het moeilijk voor te stellen dat er een paar maanden geleden nog tentoonstellingen werden gehouden. De Duitse eigenaren, Antonie Angerer en Anna Eschbach, zijn in december naar Duitsland gevlogen om daar kerst met hun families te vieren. Toen het coronavirus in januari in China opdook, besloten ze de uitbraak in Duitsland af te wachten. ,,Ik dacht steeds: volgende maand gaan de grenzen wel weer open en kan ik terug’’, aldus Angerer. In juni hebben de conservatoren de hoop opgegeven en besloten hun kunstgalerij in Peking op te doeken. Hun Chinese buren vinden het jammer dat de galerie is gesloten. De plek is in 2014 geopend en door de jaren heen een begrip geworden in de wijk. ,,Eerst besteedde ik niet zo veel aandacht aan hen, maar toen ik doorkreeg wat ze met de ruimte deden, ben ik meer gaan opletten. Het zijn echt lieve meiden en ze hebben heel wat kunstenaars hierheen gebracht’’, aldus een buurman. Huisbaas Lao Han is dankzij de dames in aanraking gekomen met abstracte kunst. ,,De eerste keer dat ze een tentoonstelling hadden zei ik: dat kun je toch geen kunst noemen?’’, herinnert Lao Han zich lachend. Ook Xia Yanguo, eigenaar van De Art Center, heeft zijn kunstgalerie in Peking moeten opdoeken omdat hij momenteel in Zuid-Korea verblijft. ,,Het plan is dat ik hier blijf totdat er een vaccinatie is. Hopelijk is dat begin volgend jaar’’, aldus Xia. De noodgedwongen sluiting van de galerieën is niet alleen een gemis voor Peking, maar ook voor de Chinese kunstwereld. Realiteit De Chinese kunstenaar He Jian heeft de afgelopen jaren gemerkt dat de paar onafhankelijke instituten moeite hebben het hoofd boven water te houden in de Chinese hoofdstad. Hij ziet de virusuitbraak dan ook als de laatste druppel. ,,Ze hebben hun best gedaan, maar op een gegeven moment moet je de realiteit van dit land onder ogen zien. Het is erg lastig om in China kunstenaar te zijn’’, meent He. Zelf ondervindt hij ook veel problemen vanwege de pandemie. ,,Ik heb vaak tentoonstellingen in Duitsland of Zwitserland, maar het is moeilijk om daar werk naartoe te sturen. Er zijn ook veel evenementen afgelast’’, aldus He. De Chinese kunstenaar Shao Fan heeft door de virusuitbraak de opening van zijn eerste tentoonstelling in Nederland moeten missen. Shao nam eind januari contact op met het museum om te vertellen dat hij niet kon komen. Hij wilde het risico niet lopen eventueel het virus naar Europa te brengen. ,,Het museum zei toen nog dat het geen probleem was en dat ze graag hadden dat ik erbij was’’, herinnert Shao zich. Hij besloot toch in Peking te blijven. Dat bleek een goede beslissing: een week na de opening van zijn tentoonstelling in Het Noordbrabants Museum kampte Europa met de uitbraak. Inspiratiebron Shao, die bekend staat als een gerenommeerd hedendaagse kunstenaar, is persoonlijk niet zo geraakt door het virus. In tegendeel: hij heeft de situatie gebruikt als inspiratiebron. ,,Iedereen moest thuisblijven. Ik heb al mijn andere activiteiten stopgezet en heb daardoor een extra laag aan mijn werk kunnen toevoegen. Het virus heeft mij er niet van kunnen weerhouden kunst te maken’’, aldus Shao. Angerer hoopt eind dit jaar alsnog terug te kunnen komen naar China: ,,We zijn van plan om door te gaan met het project. De vraag is of we opnieuw een fysieke ruimte nodig hebben.’’