Wat is ricine? Vijf vragen en antwoorden.

Een natuurlijke gifstof, afkomstig van de bonen van de Ricinus communis (fam. Euphorbiaceae), ook wel wonderboom of castorolieplant genoemd. Het is een uiterst giftig product, dat zowel kan worden ingeademd, ingeslikt als ingespoten. De productie van ricine is relatief gemakkelijk en goedkoop. Er zijn drie vormen: vloeibaar, kristalvormig en poedervormig.

In welke mate is ricine giftig?

In zuivere toestand is ricine dodelijk, zelfs in een kleine hoeveelheid. Eén gram zou 36.000 mensen kunnen doden. Het is echter onwaarschijnlijk dat er in korte tijd veel slachtoffers zouden vallen door de substantie in de lucht te verstuiven. Deskundigen achten de stof geschikter voor het doden van individuen dan voor gebruik als wapen tijdens een veldslag of een aanval op een stad.

Wat zijn de symptomen van een blootstelling aan ricine?

De symptomen hangen af van de dosis en de manier van toediening. Na inademing ontstaan binnen enkele uren griepachtige verschijnselen. Gewoonlijk volgen daarop problemen met de longen en daarna eventueel een hartstilstand. Als ricine wordt ingeslikt, gaat de patiënt braken en krijgt hij buikkrampen en ernstige diarree. Een patient kan binnen 3 dagen overlijden, maar de vergiftiging is niet altijd fataal.

Bestaat er een tegengif of een behandeling?

Er bestaat geen tegengif tegen ricine. De behandeling is gericht op de bestrijding van de symptomen.

Is ricine wel eens gebruikt als wapen?

Irak heeft geëxperimenteerd met verspreiding van de stof via granaten, maar dat werkte niet. In Afghanistan werd de stof aangetroffen na de val van het Talibanregime. Mogelijk was ook het terreurnetwerk al-Qaeda van Osama bin Laden van plan het te gebruiken. Het gif werd gebruikt om de Bulgaarse dissident Georgi Markov te vermoorden. Hij werd in 1978 in Londen geprikt met een speciaal voor de moord vervaardigde paraplu, waarmee ricine in zijn bloed werd gebracht.