Mokerslag BBB: boerenpartij de grootste in Eerste Kamer

De partij van Caroline van der Plas komt na telling van 85 procent van de stemmen uit op 15 zetels in de Eerste Kamer. GL en PvdA, die in de senaat één fractie gaan vormen, komen ook op 15 zetels. Dat is één zetel meer dan zij nu samen hebben. Deze voorlopige prognose van het ANP sluit donderdagochtend vroeg aan bij de uitkomst van de exitpolls van Ipsos/NOS die woensdagavond naar buiten werd gebracht.

„Nederlanders hebben duidelijk laten zien dat ze het beleid zat zijn”, reageert Van der Plas op de megawinst. „Ik ga feesten.”

VVD-leider Rutte toonde zich onder de indruk van de BBB-overwinning. Hij roemde het werk van Van der Plas: „Dat heeft ze vreselijk knap gedaan.”

BBB zit al langer in de lift. De rechtdoorzee-partij gooit hoge ogen met haar onvermurwbare stikstofkoers. De partij weet ook kiezers aan zich te binden die hunkeren naar verandering, een duidelijke anti-stem in de richting van zittende coalitiepartijen VVD, D66, CDA en CU. Voor de coalitie zijn de druiven zuur.

Het CDA zakt verder weg in electorale ellende. De partij van Wopke Hoekstra wordt haast gehalveerd: van 9 naar 5 senaatszetels. Ook D66 krijgt een tik: van 7 naar 6. De VVD blijft stabiel groot, maar ook die partij staat ten opzichte van vier jaar geleden op verlies: van 12 naar 10 zetels. Daarmee verslechtert de positie van de coalitie in de Eerste Kamer en groeien de zorgen over de stabiliteit van het kabinet.

BBB-leider Caroline van der Plas reageert op de uitslagen voor de Provinciale Statenverkiezingen

Ⓒ ANP

Op de uitslagenpanels kleurden in de loop van de avond voor een ongekend aantal partijen de vakjes dieprood. Groen werd gezien bij BBB. PVV en Partij voor de Dieren komen nu elk uit op 4 zetels en 3 senaatszetels liggen in het verschiet voor de SP, JA21 en ChristenUnie. FvD en Volt zouden op 2 senaatszetels uitkomen en 1 zetel zou gaan naar de SGP, 50PLUS en OSF.

De tandem van PvdA-GL blijft in de senaat ongeveer even groot. De groots gebrachte fusieplannen van de ’linkse wolk’ doen weinig met de kiezers. Van de PVV van Geert Wilders werd vooraf verwacht dat hij wel zou groeien, maar dat liep uit op een domper.

Opkomst

De opkomst was volgens de poll 61% (2019: 56%).

De komende uren kan de voorlopige prognose voor de senaat weer veranderen, omdat de voorlopige uitslagen van een aantal grotere gemeenten nog moet binnenkomen.

Vijf provincies zijn inmiddels zo goed als klaar met tellen. In Drenthe, Overijssel, Friesland, Flevoland en Zeeland is BBB de grootste geworden. Daarnaast kan de partij de overwinning volgens voorlopige prognoses niet meer ontgaan in Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. In Noord- en Zuid-Holland is de partij in een nek-aan-nek-race verwikkeld met de VVD. In Utrecht eindigt BBB volgens de voorlopige prognose nipt achter GL. In Groningen is er nog geen prognose van de einduitslag, maar ook daar gaat BBB aan de leiding.

Het tellen van de stemmen gaat dit jaar zo moeizaam dat het ministerie van Binnenlandse Zaken ’s nachts instructies heeft verspreid voor gemeenten die het tellen tijdelijk wilden staken. Als de tellers te moe waren, mocht de burgemeester besluiten om het tellen tijdelijk te staken, blijkt uit een e-mail die het ministerie rond 02.30 heeft verstuurd en het ANP in handen heeft.