Teleurgestelde toeristen willen massaal hun geld terug, maar is dat er wel?

Rechtsbijstandsverzekeraars, de Consumentenbond, claimbureaus en reiskoepel ANVR merken de laatste weken een groeiende vraag naar geld terug. Ook wordt vaker (juridische) hulp ingeroepen om het recht op geld terug nu te verzilveren, omdat veel gedupeerde reizigers vrezen dat het straks te laat is door een verwachte tsunami van faillissementen. De tegoedbonnen voor (ANVR-)pakketvakanties zijn dit jaar nog gedekt door garantiefonds SGR tegen bankroet. Losse vliegtickets niet. Er staat naar schatting voor zo’n 3 miljard euro uit aan vouchers. Vouchers Direct aan het begin van de coronacrisis vielen reizen stil. Teleurgestelde toeristen kregen vaak een voucher, waarmee ze later alsnog hun reis konden maken. Inmiddels staat er naar schatting voor bijna 3 miljard euro uit aan vouchers voor geschrapte pakketvakanties (vlucht en hotel), losse vliegtickets en huurhuisjes. Het is ruim een halfjaar geleden dat de eerste tegoedbonnen werden uitgegeven door touroperators, verhuurders en vliegmaatschappijen. Vanaf juli trok het toerisme iets aan, maar de laatste tijd is het weer doffe ellende. Omdat ook de vooruitzichten somber zijn, verliezen toeristen de hoop op een alternatieve reis later dit jaar. Ze willen hun geld terug, constateren rechtsbijstandsverzekeraars als Arag en incassobureaus als EUclaim. Reisondernemers hebben echter door gebrek aan inkomsten op dit moment geen middelen om massaal geld terug te betalen. „Daarom schakelen vele gedupeerde consumenten hun rechtsbijstandsverzekering in voor juridisch advies en hulp. Desnoods stappen ze naar de rechter. Ook wij handelen al een paar duizend van deze claims af. Mensen zien dat het niks meer wordt dit jaar met een zonvakantie en willen hun geld terug. De meeste reisorganisaties geven niet thuis en ook buitenlandse prijsvechters laten het vaak afweten”, aldus EUclaim-directeur Hendrik Noorderhaven. Donkere wolken Donkere wolken stapelen zich boven de reisindustrie op, stelt ook topman Erik-Jan Reuver van garantiefonds SGR, die de (ANVR-)pakketvouchers dekt tegen bankroet, met uitgifte tot 31 december 2020. „Daarna kunnen we dat risico zelf niet langer opbrengen. We zijn in gesprek met Economische Zaken over een speciale voucherbank met langlopende zachte leningen voor touroperators om hun klantschulden af te lossen.” Noorderhaven heeft twijfels over het wegwerken van die groeiende voucherberg. „Met of zonder bank, logisch daarom dat meer houders hun geld snel willen opeisen.” Arag laat weten ook al juridische procedures aan te spannen. „Afgelopen weken is het aantal raadplegingen van onze online vouchercheck verdrievoudigd, 90% gaat over geld terug.” De Consumentenbond signaleert eveneens een stijging van geld-terug-problemen. „Men heeft absoluut recht op die soms forse bedragen. Maar de reisbranche en luchtvaart leven in onzekere tijden, dus wie die reissom kan missen, zou kunnen overwegen om uit coulance nog even af te wachten. De vouchers voor pakketreizen zijn gedekt door het garantiefonds. Wie het geld daarentegen nu nodig heeft, moet zeker aan de bel trekken”, aldus een woordvoerster. Plicht Volgens Reuver is echter afgesproken met waakhond ACM dat de reiziger recht heeft om na een halfjaar met zijn voucher geld terug te vragen. „Dat is er helaas niet. Touroperators hebben dan wel de plicht om na een jaar terug te betalen, als de klant geen andere boeking wil maken. Wie dat niet kan, gaat failliet. In dat geval springt de SGR bij.” Hij verwacht dat vakantiereizen volgend jaar duurder gaan worden om alle annuleringsschulden af te lossen. Voorzitter Frank Oostdam van reiskoepel ANVR beaamt de beleidslijn. „Bij acceptatie van het voucher staat een termijn van maximaal een jaar of zoveel eerder als de reisorganisator aangeeft. Dat verschilt afhankelijk van de financiële positie. Er wordt inderdaad meer gevraagd om vouchers in te ruilen voor geld. Per klant wordt bekeken of vervroegde uitkering mogelijk is.” Volgens Oostdam besluiten Economische Zaken en Financiën eind oktober of de voucherbank voor de zwaar getroffen reisbranche haalbaar is. Ontslaggolf Door de noodzakelijke afslanking is een ontslaggolf in gang gezet, waar mogelijk de helft van de 24.000 werknemers door zal worden getroffen. TUI geeft aan dat de meeste toeristen de pakketvouchers toch zullen gebruiken voor een vakantie in 2021, omdat de keuze voor dit winterseizoen zeer beperkt is. Geld-terug-verzoeken worden volgens zegsvrouw Petra Kok altijd in behandeling genomen. „Terugstorten kan dan na twee maanden. Losse ticketvouchers worden direct uitbetaald.” Sunweb-baas Mattijs ten Brink beweert toch nog altijd een vrij grote steun te ervaren voor de reisvouchers. „Die worden best wel gebruikt voor het boeken van vakanties in 2021. We laten het aantal vouchers niet verder oplopen door onze cashgarantie voor nieuwe boekingen.” Volgens Corendon-topman Steven van der Heijden valt het aantal verzoeken om vervroegde terugbetaling nog mee. „Wij houden in principe vast aan de gestelde vouchervoorwaarden, dus uitbetalen na maximaal één jaar. Desondanks hebben we duizenden terugbetalingen gedaan voor bijzondere omstandigheden. We zouden graag alle verzoeken honoreren, maar daarvoor hebben we echt een voucherbank nodig.” De eerste kantonrechter (in Alkmaar) heeft al uitspraak gedaan in een zaak aangespannen door een voucherhouder. De touroperator moet desgewenst direct geld terugbetalen.