Kan Bouterse de dans blijven ontspringen?

President Desi Bouterse (74) wordt al decennialang in verband gebracht met grootschalige smokkel van cocaïne. Volgens de twee meest vooraanstaande leden van de oppositiepartij VHP is niet alleen ’Bouta’ of ’Baas’ zoals zijn bijnamen luiden, maar de volledige regering verantwoordelijk voor de tsunami van coke die via Suriname naar Europa wordt verscheept. ’Hier zit een zorgvuldig opgezet netwerk van zware criminelen achter dat gesteund moet worden vanuit de overheid’, zei parlementslid en oud-politiecommissaris van Paramaribo, Krishna Mathoera, in 2017 in De Telegraaf. Bouterse werd in 2000 in Nederland bij verstek veroordeeld tot elf jaar cel voor grootschalige cocaïnesmokkel naar Nederland. Zijn zoon Dino bleek geen haar beter. Hij werd in 2015 in de Verenigde Staten veroordeeld tot 16 jaar cel voor drugssmokkel en wapenhandel. Ondanks zijn veroordeling wist Bouterse het te schoppen tot parlementslid. Er geldt nog steeds een internationaal arrestatiebevel tegen de president, maar zolang hij alleen landen bezoekt waarmee Nederland geen uitleveringsverdrag heeft, hoeft Bouterse zich nergens zorgen om te maken. En zo bezoekt hij landen als Cuba, China en Guyana. Militaire coup Tien jaar later koos het volk Bouterse tot president. Maar al voordat ’Baas’ baas van het land werd, begon tegen hem en de medeplegers van de militaire coup van 1980 het langverwachte Decembermoordenproces rond de executie van elf tegenstanders van het regime in 1982. Van de 25 verdachten was Bouterse de hoofdverdachte. De president heeft van meet af aan de rechtsgang proberen te belemmeren. Zo nam het parlement in 2012 op initiatief van Bouterses Nationale Democratische Partij de amnestiewet aan. De wet zorgde ervoor dat de verdachten van de Decembermoorden geen straf konden krijgen. Het proces lag zo jaren stil, maar de krijgsraad verwierp de wet in 2016 waarna Bouterse een nieuwe poging nam om het proces te saboteren. In het kader van het landsbelang gaf de aanklager opdracht om vervolging van de verdachten te staken. Maar de krijgsraad slaagde erin om ook deze poging te verijdelen. In 2017 kwam het dan tot toch nog tot een eis. En vorige week, toen Bouterse in China was op staatsbezoek, verraste de krijgsraad vriend en vijand door ineens het vonnis uit te spreken en de president conform de eis te veroordelen. De krijgsraad heeft geen onmiddellijke gevangenneming gelast. Dat is niet zo vreemd: Bouterse heeft ook nooit een dag in voorarrest gezeten. De advocaat van Bouterse, Irvan Kanhai, heeft laten weten dat hij in beroep gaat tegen het vonnis. Daarmee wint de president weer tijd. De verkiezingen zijn in mei volgend jaar en zeker zolang hij president blijft, hoeft hij weinig te vrezen. Als het vonnis in hoger beroep wordt bekrachtigd, zal de krijgsraad zeer waarschijnlijk wel bevelen dat de president gevangen wordt genomen. Maar de kans dat het zover komt is minimaal. Hij kan de noodtoestand uitroepen of tijdelijk terugtreden als president waarna de vicepresident hem gratie kan verlenen. Vluchten En als de grond hem echt te heet onder de voeten wordt, kan Bouterse vluchten naar een land waar hij zich geen zorgen hoeft te maken. In Suriname gelooft niemand dat Desi Delano daadwerkelijk ook maar één dag de binnenkant van een cel zal zien zitten. Tekenend voor de minachting van de rechtsstaat is de reactie van de advocaat van Bouterse. In een interview met het medium Starnieuws fulmineerde hij dat de krijgsraad ’blij moet zijn dat hij geen president is van het land’. Dan zou hij namelijk weten wat hij moest doen met de ’a-nationalisten’, zoals hij de leden van de krijgsraad betitelde. Kanhai omschreef de uitspraak als een ’vonnis van gekoloniseerde mensen’. Bouterse spreekt vaak van een ’internationaal complot’ tegen hem. Zijn aanhangers vinden de krachttermen van hem en zijn advocaat geweldig. De aanhang van Bouterse beschouwt hem als een soort martelaar. Een slachtoffer van een politiek proces. Tegenstanders zien hem vooral als meervoudig moordenaar en veroordeelde drugscrimineel die zijn straffen vakkundig ontloopt en daardoor het land internationaal een beschamende reputatie bezorgt. Lichtpuntje is dat de rechterlijke macht overeind is gebleven. Als onafhankelijk instituut, onder grote druk. Dat is één stap. Nu wacht nog de executie van het vonnis als dat onherroepelijk wordt. En dat kan nog jaren op zich laten wachten.