’Statement tegen racisme? Dat kan ook zonder onze treinen te vernielen’

„We verwachten dit jaar circa 150.000 m2 aan graffiti te moeten wegpoetsen. Elke week is het wel raak op het spoor. Tientallen keren moeten we uitrukken. Soms zijn hele treinstellen beklad. In de coronatijd is het aantal meldingen sterk toegenomen. Dat komt doordat meer treinen stilstaan op soms onbewaakte complexen en stations. Ook in schoolvakanties is het vaker bingo”, aldus een Hago-woordvoerster. NS bevestigt de miljoenenschade die daardoor wordt aangericht. „Deze week nog is een trein vernield met de kreet Stop Racism. Onze reizigers hebben daar ook veel last van. De treinen worden zo snel mogelijk uit dienst gehaald voor herstel. We doen standaard aangifte tegen deze vandalen en proberen de schade te verhalen. Een statement maken tegen racisme kan ook zonder onze en andere eigendommen te beschadigen”, aldus een woedende reactie. NS is terughoudend met informatie over graffiti. „Dat trekt alleen maar meer vandalen aan. Deze vaak jonge gasten kicken juist op aandacht voor hun zogenaamde kunstwerken die ook meestal een signatuur hebben. Nee, niet hun eigen naam, daar zijn ze te laf voor. Ze slaan ’s nachts stiekem toe met hun zuurstiften en spuitbussen en zijn in recordtijd verdwenen. De pakkans is vrij klein”, weet de Hago-zegsvrouw. Moeilijk te verwijderen Volgens haar is de verf soms erg moeilijk te verwijderen. „Daar gebruiken ze speciale middelen voor, maar toch weten we er wel raad mee. Laten zitten is voor NS geen optie, want dat werkt verloedering in de hand. Dat wil niemand en dat kan ook weer reizigers afschrikken. Het zijn illegale praktijken.” Er is een GVR-app (GraffitiVrij Rijden) in omloop bij machinisten en conducteurs. Ook reizigers kunnen die installeren als ’kliklijn’. NS en Hago kunnen dan snel actie nemen om het spul met moderne apparatuur veilig op een geschikte opstellocatie te verwijderen. „Soms is het noodzakelijk om buitenkant of interieur over te schilderen. Ja, dat kost veel geld. Daar gaat we niet verder op in”, stelt Hago. Ook NS wil geen mededelingen doen over de exacte schade van de bekladdingen. Wel wordt nauw samengewerkt met de politie. „Ook de boa’s van Veiligheid en Service worden ingeschakeld”, zegt de woordvoerder. Meer slimme camera’s, extra lichten en honden inzetten, zijn enkele suggesties op NS Community. „Het loopt uit de hand, steeds meer treinstellen zitten onder. Het begint een plaag te worden. Hele groepjes jongeren met hoodys en in camouflagekleding spuiten tegenwoordig een complete trein onder in plaats van een klein stukje”, zegt een boze machinist. Spoorbeheerder ProRail is druk bezig om meer beveiligde parkeerplaatsen aan te leggen voor treinen met beter toezicht. „Zet de trein na gebruik gewoon onder stroom, dan leren ze het vanzelf wel af. Of anders helpen hogere straffen”, oppert iemand.