Anne Frank Stichting: ’Antisemitisme in de klas hardnekkig probleem’

Meestal ging het bij die voorvallen om scheldpartijen en beledigingen die niet tegen specifieke personen zijn gericht. En voetbal was - volgens de onderzoekers - de meest voorkomende context waarin leerlingen Joden als groep beledigden. Meer dan een derde van alle docenten noemde deze voetbalcontext die te maken heeft met de geuzennaam ’Joden’ die Ajaxsupporters voor zichzelf gebruiken. De rivaliteit tussen supportersgroepen is ook zichtbaar in de scholen.

Het onderzoek, waaraan in 2022 432 docenten in 2022 meededen, geeft volgens de Anne Frank Stichting een actueel beeld van de aard en omvang van antisemitische voorvallen onder middelbare scholieren. Vergelijkbaar onderzoek is ook in 2013 en 2004 uitgevoerd. In 2013 maakten 35 procent van de docenten een of meer antisemitische voorvallen in de klas mee, in 2004 was dat 50 procent.

Midden-Oostenconflict

Voetbal is niet de enige aanleiding voor antisemitische opmerkingen. Ook het Midden-Oostenconflict, het conflict tussen Israël en de Palestijnen, is een trigger. Een derde van de docenten rapporteert beledigingen van Joden in deze context. Het bagatelliseren of ontkennen van de Holocaust komt ook regelmatig voor: veertien procent van de docenten werd daar - volgens de onderzoekers van Panteia - daar het afgelopen jaar mee geconfronteerd.

In januari werd in Nederland nog geschokt gereageerd op onderzoek van de internationalke organisatie Claims Conference, die onderzoek deed in Nederland. Daaruit bleek dat bijna een kwart van de Nederlanders onder de veertig jaar twijfelt aan het bestaan van de Holocaust of denkt dat het aantal van zes miljoen vermoorde Joden overdreven is.

Alle onderwijsniveaus

Uit het gisteren gepubliceerde onderzoek dat Panteia in opdracht van de Anne Frank Stichting uitvoerde, blijkt dat antisemitische voorvallen op alle onderwijsniveaus voorkomen, van praktijkschool tot vwo, met een oververtegenwoordiging in het vmbo. Meestal betreft het scheldpartijen en beledigingen die zich niet tegen een specifiek persoon richten. De meerderheid van de daders is westers en mannelijk.

Tegelijkertijd is er een relatieve oververtegenwoordiging van leerlingen met een Nederlands-Marokkaanse achtergrond. Dit aandeel is ten opzichte van het onderzoek uit 2013 gestegen.

Hard nodig

Ronald Leopold, algemeen directeur van de Anne Frank Stichting: ,,De uitkomsten van het onderzoek laten zien dat tegengaan van antisemitisme in het voortgezet onderwijs hard nodig blijft. Daarbij moeten succesvolle aanpakken worden gecontinueerd en uitgebreid, zoals educatie over de Holocaust en educatie over vooroordelen die aan antisemitisme en andere vormen van discriminatie ten grondslag liggen.’’