Europa hangt nu als los zand aan elkaar

„De huidige coronacrisis houdt Europa in de greep. Ook de vluchtelingencrisis is nog niet bezworen. De Europese Unie kan of wil vaak niet sterk en eensgezind optreden omdat elk land egoïstisch eerst aan zichzelf denkt. Dat lijkt logisch, maar dat is het niet. We laten Griekenland stikken als het gaat om de opvang van honderdduizenden vluchtelingen. En de lidstaten willen kennelijk geen centraal Europees grensbeleid dat wordt gehandhaafd door een sterke Europese grens- en kustwacht. We spreken liever van de Griekse dan van de Europese grens. Als de Grieken het probleem niet meer aankunnen en de vluchtelingen Europa in sturen, dan klagen de lidstaten dat Europa niets oplost. De voorzitter van de Europese Raad, Michel, is op bezoek geweest aan de Griekse grens, maar amper een regeringsleider heeft ook die moeite genomen. Terwijl het ook hun toekomstig probleem is. De lidstaten sturen slechts honderd helpers, terwijl alleen op het eiland Lesbos al 65.000 vluchtelingen in overvolle kampen verblijven. Europa bestaat uit lidstaten die moeten durven om bepaalde bevoegdheden uit handen te geven aan de EU om samen eensgezind en sterk op te kunnen treden. EU United! Nu heerst het coronavirus met veel slachtoffers en bloedrode beurzen. Weer zien we de krampachtige beginhouding van lidstaten om ongecoördineerd de landsgrenzen te sluiten en geen hulp te bieden aan de zwaarst getroffen landen. Logisch toch om alleen onze eigen economie en onze eigen mensen te beschermen? Nee, want mensen reizen kriskras door Europa, en verspreiden zo het virus verder. Volksgezondheid is nooit een Europese bevoegdheid geweest en dus kan de EU niets dan via de lidstaten een fonds ter beschikking stellen om bedrijven in nood te helpen. De Europese luchtvaartmaatschappijen, waaronder de KLM, zijn het laatste slachtoffer van het ontbreken van een Europese aanpak. De Amerikaanse president Trump kondigde afgelopen week doodleuk aan dat hij unilateraal een vliegverbod naar Europa had ingesteld. Want wie het in Europa voor het zeggen heeft, is hem nog steeds onduidelijk. Uit angst om de volgende verkiezing in eigen land te verliezen, dansen veel regeringsleiders met een egoïstische natiestaat-benadering naar de pijpen van populistische partijen. Maar feitelijk verliezen we nu allemaal samen van grote economische mogendheden zoals Amerika, China en Rusland. Vroeger had Europa wereldbedrijven zoals Philips, Volvo en Nokia. Nu onze kampioenen van toen de slag verloren hebben, rest ons, als we niet uitkijken, niets meer dan de pot te verteren en zijn we afhankelijk van Chinese of Amerikaanse producten en Russisch gas en olie. Kortom, de problemen en uitdagingen van morgen moeten vandaag worden erkend en aangepakt. Alleen als Europa eensgezind optreedt, dan kunnen we onze concurrenten het hoofd bieden. Waarom zetten we onze zelfingenomenheid niet aan de kant door de voordelen en de noodzaak van Europese samenwerking te belichten? De EU moet werken aan een Europese emotie en identiteit naast die van familiale, regionale en nationale emotie en identiteit. Pas dan zullen we Europa beschouwen als ’ons’ continent dat de strijd aan kan met de grote mogendheden. Eén Europa dat eensgezind en effectief grensoverschrijdende problemen kan oplossen op het het gebied van grensbeleid, milieu en economie, en dat zich minder bemoeit binnen de landsgrenzen van de Lidstaten. EU United! Het Verenigd Koninkrijk gaat het na de Brexit alleen proberen en we zijn benieuwd naar hun toekomst. Aan de Marken van deze wereld: af en toe een vergezicht is bittere noodzaak.” Toine Manders is Europarlementariër voor 50PLUS