Rutte begint zijn bijdrage aan het debat met een aantal lessen die hij heeft geleerd in de afgelopen weken. Hij moet ook wel, nadat een groot deel van de oppositie, maar ook D66 hem erop wijst dat het kabinet wel heel makkelijk de schuld voor de tweede coronagolf in de schoenen van de Nederlanders schuift.

Onze verslaggeefster Inge Lengton is aanwezig bij het debat. Lees haar tweets onderaan dit bericht.

„Het kabinet kiest voor makkelijke weg van de schuld afschuiven”, foetert SP-fractieleider Marijnissen. Ze wijst naar de opmerkingen van premier Rutte en coronaminister De Jonge bij de persconferentie dinsdag. „Te veel mensen hebben lak aan de regels”, gaf Rutte toen als reden voor het moeten instellen van strengere regels.

„Het kabinet wijst vaak op eigen verantwoordelijkheid als reden waarom het fout gaat”, ziet ook PvdA-leider Asscher. Om vervolgens in te gaan op wat het kabinet zelf allemaal fout heeft gedaan. Asscher noemt onder meer het testbeleid en bron- en contactonderzoek. Marijnissen verwijst naar minister Grapperhaus (Justitie) die op zijn eigen bruiloft de coronaregels schendde en de draai rond de mondkapjes.

Het dieptepunt vindt Asscher de eerste strengere maatregelen sinds de zomer, ’het schrappen van het laatste rondje in de kroeg’. „Elke keer werd er te laat en te licht ingegrepen”, concludeert Asscher. „Het was goed geweest als de minister-president bij de persconferentie aan zelfreflectie had gedaan”, zegt ook D66-fractieleider Jetten.

Lessen

De toon van Rutte is na die stevige kritiek woensdag dan ook een stuk anders dan een dag eerder bij de persconferentie. „Er zijn zaken niet goed gegaan”, geeft de premier toe. Hij somt een aantal punten op die fout zijn gegaan. Zo geeft hij Asscher gelijk dat de eerste ingrepen niet stevig genoeg waren. „In mijn communicatie heb ik te veel nadruk gelegd op de eigen verantwoordelijkheid.”

De premier recenseert zijn eigen communicatie sowieso als onvoldoende effectief. Dat zit hem ook in de onduidelijkheid van de maatregelen die het kabinet over het land uitstort. Er zitten te veel uitzonderingen in, geeft Rutte toe, waardoor ze moeilijk te volgen zijn.

Wat volgens Rutte evenmin helpt, is het beeld dat er intern verdeeldheid is over het coronabeleid. Hij noemt het ’zeer onwenselijk’ dat die indruk de afgelopen weken is ontstaan. Zo berichtte De Telegraaf over verdeeldheid in het kabinet over de corona-aanpak. „Er is discussie, in het kabinet, in het veiligheidsberaad, en ook in het OMT. Maar wat je niet wilt, is dat die te zichtbaar wordt, omdat dat ook onzekerheid creëert.”

Meer economische steun

Naast het falende coronabeleid gaat het debat ook over de economische schade van de nieuwe lockdown. Vooral de horeca heeft weer sterk te lijden onder de nieuwe sluiting. PVV-leider Wilders wil weten of het kabinet niet, zoals het OMT adviseert, in elk geval de restaurants onder voorwaarden open te laten. „Bent u bereid dat alsnog te doen of anders met forse financiële steun voor de sector te komen?”, vraagt Wilders wat betreft de horeca.

Ook VVD-fractieleider Dijkhoff maakt zich zorgen om ondernemers. „In het voorjaar hadden veel ondernemers ook nog reserve, maar die is er nu echt wel aan”, zegt hij over de gedupeerden van de lockdowns. Hij wil dat het kabinet buiten de bestaande steunpakketten om gaat kijken ’wat er nog meer nodig is’. Dijkhoff denkt voor de horeca bijvoorbeeld aan een hogere tegemoetkoming voor de vaste lasten.

Daar vraagt D66’er Jetten ook om. Het CDA wil nog niet zo ver gaan, maar fractieleider Heerma vraagt wel aan het kabinet om een ’vinger aan de pols te houden’ of de steun voor getroffen sectoren nog wel genoeg is. Het economische steunpakket wordt sinds het begin van deze maand in stappen afgebouwd.

De PvdA en SP willen dat het kabinet met een nieuw steunpakket komt voor horeca, sport en cultuur. Deze sectoren worden hard geraakt door de dinsdag aangekondigde maatregelen. PvdA’er Asscher is niet mild in zijn oordeel over het coronabeleid van het kabinet: „Het is mislukt en dat heeft ernstige gevolgen voor de gezondheid en banen van honderdduizenden Nederlanders.”