Klimaatdemonstranten krijgen betaald

„Voor een beperkt aantal demonstranten in Nederland gebeurt dat”, zegt woordvoerder Egbert Born, die het een ’vrijwilligersvergoeding’ noemt. „Om hoeveel personen het gaat, weet ik niet. Het gaat niet om grote bedragen. Zo’n 170 euro per maand.” Ontvangers zijn vrijwilligers die volgens Born ’vijftig tot zestig uur per week’ hebben besteed aan ’de goede zaak’. „Sommigen zijn zzp’ers die hun agenda hebben leeggemaakt, anderen hebben hun werkgever gevraagd of ze hier een week aan mochten besteden.” Demonstranten weten dus niet of hun medebetogers financieel wijzer worden van het protest. Met het betalen van demonstranten volgt de Nederlandse tak van Extinction Rebellion – internationaal vaak aangeduid met de afkorting XR – het voorbeeld van de Engelse, die in veel opzichten als maatstaf voor de andere ’dependances’ dient. Het budget voor de protestgelden is ook tenminste deels afkomstig uit Engeland. Aan de andere kant van het Kanaal krijgen betogers ook een vergoeding als ze zich mengen onder de vrijwilligers die daarvoor niets ontvangen. Tot 450 euro per week, ruim 2000 euro per maand, krijgen ze om kruispunten te blokkeren en het verkeer te ontwrichten om daar hun mantra’s te kunnen verkondigen. Belasting De Engelse belastingdienst heeft inmiddels aangekondigd onderzoek te doen naar de betalingen, omdat er geen belasting over betaald zou worden. XR heeft zijn vrijwilligers vlug verteld dat ze zélf verantwoordelijk zijn voor hun belastingafdracht. Hoewel Extinction Rebellion voor uitgaven in Nederland (zaalhuur, banners, telefoons) geld verzamelt via crowdfunding, is er ook een geldstroom vanuit de veel grotere Britse organisatie. Zo werd al duidelijk dat de alternatieve rockband Radiohead – die in 1993 met Creep een wereldhit scoorde – een kwart miljoen pond beschikbaar stelde. „Dankzij deze muziekband hebben we in Engeland een flink bedrag gekregen”, bevestigt woordvoerder Egbert Born. „Er is tenslotte besloten om dat geld ook in andere landen in zetten voor het ondersteunen van de klimaatprotesten.” In Engeland gaan steeds meer stemmen op om de acties te verharden. Er zijn oproepen om massahongerstakingen te houden, en ook om kinderen in te zetten, mede omdat ingrijpen door de autoriteiten dan nog moeilijker wordt. In Nederland – waar schrijver Tommy Wieringa zijn steun voor XR heeft uitgesproken – blijven de klimaatbetogers voorlopig gewoon eten, benadrukt de zegsman. De kans bestaat wel dat er een afdeling komt die speciaal op jongeren is gericht. „Er wordt nagedacht over een XR Young in Nederland.” Energie Na de actieweek in Amsterdam is de kans groot dat de komende tijd in andere steden en provincies nieuwe klimaatacties volgen. „Er zit veel energie in onze beweging. We groeien snel en mensen zijn geïnspireerd geraakt. Ze willen graag iets doen met hun enthousiasme. En met hun overtuiging dat de klimaatcrisis snelle actie vereist.” Op sociale media reageerden velen spottend op de bijzondere dansjes die activisten tijdens hun demonstraties uitvoerden. „Het zag er misschien uit als hippies, maar vergeet niet: meedoen aan zo’n actie levert enorm veel stress op. Iedereen die meedoet, besluit voor zichzelf dat onze oproep tot klimaatactie belangrijker is dan onze vrijheid. Maar het risico op arrestaties geeft spanning. Het samen dansen werkt dan als emotionele uitlaatklep.”