Kabinet wil afspraken maken met werkgevers over thuiswerken

Voor corona ging autorijdend Nederland gebukt onder de vele files op rijkswegen. Normaal dempt een economische crisis de drukte, maar nu er minder plek is in het openbaar vervoer én sommige reizigers door corona-angst niet meer met de trein willen, dreigt de verkeersellende op de weg juist alleen maar groter te worden. Verkeersexperts waarschuwen voor ongekende drukte op de weg als we ons niet aanpassen. „Ik hoop dat het maandag nog meevalt. Nog niet alle sectoren gaan open, maar we zullen goed moeten kijken hoeveel mensen weer gebruik gaan maken van het openbaar vervoer”, zegt Van Nieuwenhuizen. Naar verwachting is er door coronamaatregelen voor maximaal 40 procent van het normale reizigersaantal plek. Als Nederland nog verder van het slot gaat is het nog zeer de vraag wat er gaat gebeuren. „Het kan zijn dat veel mensen het dragen van een mondkapje niet zien zitten, het eng vinden of liever met hun auto gaan. Als dat massaal gaat gebeuren dan kan het zijn dat er op sommige plekken weer meer files komen.” Oude gedrag Met scholen die maandag weer openen zijn afspraken gemaakt, legt de VVD-bewindsvrouw uit. „Als ze niet allemaal op hetzelfde tijdstip beginnen kunnen we de spits onschadelijk maken.” Dat geldt niet alleen voor het onderwijs. Daarom heeft ze een oproep voor alle werkgevers: „Jullie hebben de sleutel in handen om de fileproblematiek te voorkomen. Het openbaar vervoer heeft minder capaciteit. Als iedereen weer vervalt in zijn oude gedrag, dan krijgen we een toename van files die we echt niet willen.” Volgens Van Nieuwenhuizen hebben veel bedrijven nu in de praktijk kunnen ervaren dat thuiswerken kan. „Dat was noodgedwongen, maar in veel gevallen kan het dus wel. Maak daarom goede afspraken met je werknemers. Laat ze niet allemaal om 09.00 uur op kantoor verschijnen, als ze überhaupt al op kantoor moeten zijn. Laten we zoveel mogelijk thuiswerken.” Tekst gaat verder onder de foto De verkeersminister doet verder een suggestie voor een flexibele werkdag: „Laat mensen eerst thuiswerken en pas later naar kantoor komen. Of laat de werkdag om 11.00 uur beginnen en eindigen om 19.00 uur. Er zijn allerlei varianten mogelijk. Voor mensen zelf is een beetje extra flexibiliteit ook wel fijn. Voor de werkgever is het belangrijk dat het werk gewoon wordt gedaan.” Maar zit iedereen wel te wachten op zo’n verandering? „Ik heb best veel mensen gesproken die zo’n videovergadering prima vinden werken”, zegt Van Nieuwenhuizen. „Het werkt. We hebben nu ervaren dat we niet altijd fysiek met elkaar aan tafel hoeven te zitten voor een overleg.” Pogingen van de overheid in het verleden om mensen meer thuis te laten werken hebben niet echt geholpen om het fileleed te verzachten, maar door de coronacrisis ziet de minister een nieuwe kans óók voor de periode ná corona. „Als we maar tien tot 15 procent uit de spits halen, dan is het fileprobleem al opgelost”, zegt Van Nieuwenhuizen. „Dat moet nu toch echt mogelijk zijn.” Afspraken „Er is heel lang gekeken naar de individuele burger. Die moest gestimuleerd worden. Dat is allemaal zinloos zolang werkgevers hun medewerkers per se allemaal op dezelfde tijd op het werk willen hebben. Het is altijd al zo geweest dat de werkgever de sleutel in handen heeft”, zegt de bewindsvrouw. „Ik wil nu goede afspraken met de werkgevers en de verschillende sectoren om zo min mogelijk vervoermiddelen te gebruiken op dit moment.” Naast mensen die de weg op moeten voor hun werk zijn er veel automobilisten die voor hun plezier even een rondje maken of simpelweg om de accu op te laden. Moeten deze recreatieve weggebruikers zich nu aanpassen? „Sowieso roepen we nu nog op om niet gelijk het hele land weer door te rijden, blijf zoveel mogelijk thuis en als je op pad gaat doe dan zoveel mogelijk in je eigen buurt”, reageert Van Nieuwenhuizen. „Ga zo min mogelijk onnodig reizen. Al helemaal niet met het openbaar vervoer, dat is echt voor groepen die het nodig hebben om naar hun werk te gaan.” Verschillende landen pakken het anders aan dan Nederland. Ook daar vrezen ze voor het filemonster. Zo komt er in Parijs een systeem waarbij automobilisten een speciaal formulier moeten tonen om de weg op te mogen en op Curaçao mogen mensen alleen rijden op twee specifieke dagen. Bewoners zijn in drie groepen ingedeeld op basis van de eerste letter van hun nummerbord. Op zondag is het eiland autoluw. Waarom laat Nederland het vrij? „Nederlanders beschikken over een grote hoeveelheid gezond verstand. Dat hebben we in de afgelopen weken gezien. Wij zijn er niet van om mensen onnodig in hun vrijheid te beknotten”, reageert Van Nieuwenhuizen. „Ik doe een oproep aan werkgevers. Geef werknemers de vrijheid om meer thuis te werken.” Fietsen Ondertussen grijpen verschillende linkse stadsbesturen de coronacrisis aan om allerlei omstreden fietsplannen -waar in het verleden onvoldoende draagvlak voor was- snel door te voeren, zoals het verlagen van de maximumsnelheid voor auto’s naar 30 kilometer per uur en groene zones voor fietsverkeerslichten. D66-staatssecretaris Stientje van Veldhoven (Infrastructuur) heeft gemeenten opgeroepen om ruimte te maken voor de fiets. Heeft het kabinet voldoende oog voor automobilisten? Van Nieuwenhuizen: „Gemeenten hebben daar hun eigen vrijheid in. Ik zou ze wel willen oproepen om naar het hele mobiliteitssysteem blijven kijken. Zorg dat alles zo soepel mogelijk gaat. Als we aan de randen van de stad grote ophopingen met auto’s krijgen, komen er op andere plekken files die niemand wil.”