Het kabinet heeft afgelopen vrijdag tijdens de ministerraad gesproken over de pikante kwestie, maar is er onderling niet uitgekomen. De kwestie ligt zo gevoelig omdat het niet niks is om als overheid te erkennen dat er racistisch is gehandeld. Staatssecretaris Van Rij (Belastingdienst) heeft volgens ingewijden huiswerk meegekregen. Hij zou beter moeten uitzoeken wat een racisme-bekentenis voor gevolgen heeft voor andere overheidsorganisaties of compensatie.

Maar andere ministeries vinden ook dat de problemen bij de Belastingdienst gewoon moeten worden opgelost, en een discussie over racisme en discriminatie daar niet bijgehaald moet worden. Bij de volgende bijeenkomst, vanwege Hemelvaart deze woensdag al, staat het onderwerp daarom opnieuw op de agenda.

De discussie gaat over de zwarte lijsten die de Belastingdienst jarenlang heeft bijgehouden. Burgers en bedrijven die daarop werden geplaatst, konden rekenen op extra strenge controle maar werden bijvoorbeeld ook uitgesloten van schuldsanering of studiefinanciering en kwamen daardoor soms in grote financiële problemen.

Het pijnpunt zit hem in de redenen dat mensen op de lijst werden geplaatst. Dat gebeurde aan de hand van bijvoorbeeld iemands tweede nationaliteit, maar ook ‘persoonskenmerken’: bijvoorbeeld jonge mannen van buitenlandse afkomst met een dure auto. Ook mensen die doneerden aan een moskee werden op de zwarte lijst gezet, bleek uit onderzoek van PwC.

Van Rij wilde eerder niet verder gaan dan die gang van zaken ‘discriminatoir’ te noemen, maar wilde niet van racisme spreken. Daar denkt hij inmiddels anders over. De staatssecretaris werkt al wel langer aan compensatie voor burgers die op de zwarte lijsten stonden. Volgens ingewijden bestaat de kans dat er door een racisme-bekentenis extra schadeclaims komen.