Lees hieronder het laatste nieuws:

• Bomvolle stadsparken gaan dicht, zonaanbidders krijgen coronaboete
• Pfizer en BioNTech willen kwart meer vaccins produceren in 2021
• Fors minder positieve tests in afgelopen etmaal, in ziekenhuizen 2410 coronapatiënten

23.38 - Ook buiten mondkapje op in Spanje

Spanje heeft de lijst met gelegenheden uitgebreid waar mensen verplicht zijn een mondkapje te dragen tegen de overdracht van het coronavirus. Ook in Spanje stijgt het aantal nieuwe besmettingen de laatste tijd snel.

Vanaf woensdag zijn mensen in Spanje verplicht om een mondkapje te dragen in alle openbare ruimtes, binnen en buiten. Die plicht geldt zelfs als men de anderhalve meter afstand kan bewaren, kondigde de Spaanse regering dinsdag aan.

Hoewel de aangescherpte regels ruimte voor interpretatie openlaten, benadrukken Spaanse media dat die strikt genomen inhouden dat men zelfs zonnebadend op het strand of bij het zwembad een mondkapje moet dragen. Om gezondheidsredenen zijn uitzonderingen nog mogelijk, net als bij het eten en drinken, bij het sporten onder de open lucht en bij het zwemmen.

Veel regio's hadden al een strenge mondkapjesplicht, waaronder ook toeristische trekpleisters als het eiland Mallorca. Het aantal nieuwe besmettingen in Spanje is in een week met ongeveer een derde toegenomen. Het huidige peil van 80 nieuwe besmettingen per 100.000 inwoners is echter nog betrekkelijk laag in vergelijking met andere Europese landen.

22.50 - Twintig procent heeft antistoffen

Ruim een op de vijf Nederlandse bloeddonoren (21 procent) heeft nu antistoffen tegen het coronavirus in het bloed, constateert Sanquin uit eigen steekproeven. Antistoffen kunnen aantonen dat iemand besmet is geweest met het virus, of dat iemand ertegen is gevaccineerd.

In januari werden de antistoffen nog maar bij ruim 13 procent van de donoren aangetroffen. In februari was dit toegenomen tot 18,6 procent. Antistoffen helpen het virus te neutraliseren, maar volledige bescherming bestaat niet. „Je kan helaas niet in het algemeen zeggen dat iemand met antistoffen ook gegarandeerd immuun is”, zegt arts-microbioloog Hans Zaaijer van Sanquin.

De bloedbank ziet de steekproeven, die wekelijks worden gedaan met het bloed van ongeveer 2000 donors, als een indicator voor de verspreiding van Covid-19 in Nederland. Bloeddonoren zijn niet helemaal representatief voor de Nederlandse bevolking. Minderjarigen mogen bijvoorbeeld nog geen bloed geven. De cijfers zijn volgens de woordvoerder wel „sterk indicatief.”

In Brabant en Limburg heeft 26 procent van de bloeddonors antistoffen tegen corona, in de rest van Nederland ligt dat percentage rond de 20. In de zuidelijke provincies raakten vooral tijdens de eerste golf veel mensen besmet.

Verder valt op dat vrouwelijke donors vaker antistoffen hebben (24 procent) dan mannen (16 procent). De bloedbank relateert deze uitkomst aan het feit dat 30 procent van de vrouwelijke bloeddonors in de zorg werkt, tegen slechts 8 procent van de mannelijke donors. Zorgmedewerkers komen relatief vaker in aanraking met mensen die Covid-19 hebben én een deel van het zorgpersoneel is met voorrang gevaccineerd.

21.17 uur - Meer dan 40 (!) doden bij uitvaart Magufuli

De enorme drukte bij een stadion waar mensen hun laatste eerbetoon konden brengen aan de markante Tanzaniaans president John Magufuli, heeft geleid tot 45 sterfgevallen.

21.10 - Te weinig animo voor vaccins? Nee

In de afgelopen week zijn er in ons land nog geen 285.000 prikken gezet, terwijl er meer dan 400.000 gepland stonden. Hoe komt dat?

19.30 - Duitsland stopt met AstraZeneca bij 60-minners, Nederland niet

Duitsland stopt met het AstraZeneca-vaccin voor mensen onder de 60 jaar. Die beslissing volgt op de eigenhandige besluiten van deelstaten en steden waaronder Berlijn en München en een advies van de landelijke commissie voor vaccinatie Stiko.

Nederland doet overigens voorlopig niets.

18.24 - Halsema zet langer camera’s in

Het cameratoezicht op en rondom het Museumplein in Amsterdam wordt verlengd. Burgemeester Femke Halsema heeft dat besloten, vanwege de verwachting dat er aanhoudende demonstraties en bijeenkomsten zullen plaatsvinden op het plein. Daarbij blijven het risico op grootschalige ordeverstoringen en de bijkomende grote inzet van politie bestaan.

De camera’s blijven tot zeker 29 mei. Eerder werd besloten dat de camera’s er tot 29 maart zouden blijven. Nu blijkt volgens de burgemeester dat „de openbare ordeverstoringen en de onrust onder bewoners nog steeds dermate groot zijn dat verlenging van het cameratoezicht gerechtvaardigd is.”

Al elf weekenden op rij komen honderden mensen naar het Museumplein om te protesteren tegen de overheid in het algemeen en de coronamaatregelen in het bijzonder. Omdat mensen zich niet aan de coronaregels houden, en na meerdere waarschuwingen niet vertrekken, moet de politie vaak ingrijpen. Dat gebeurt met de ME, waterkanonnen en politiepaarden en -honden, die overigens onder vuur liggen na een Zembla-uitzending waaruit bleek dat ze vals worden gemaakt met mishandeling. Afgelopen zondag werden nog 334 mensen aangehouden.

„Het inzetten van cameratoezicht is een belangrijke aanvulling op de bestaande maatregelen ter handhaving van de openbare orde, het verhogen van het veiligheidsgevoel van de bewoners en ter voorkoming van strafbare feiten die invloed hebben op de orde en rust in dit gebied”, aldus Halsema.

17.09 - Triest dieptepunt

Triest dieptepunt: 10.000e coronapatiënt op Nederlandse ic

16.30 - Veel minder mensen gevaccineerd dan ministerie aankondigde

Ongeveer 280.000 mensen zijn in de afgelopen week gevaccineerd tegen het coronavirus. Dat zijn er aanzienlijk minder dan de ruim 400.000 coronavaccinaties die het ministerie van Volksgezondheid vorige week nog had aangekondigd.

Van maandag tot en met zondag zijn in totaal 280.572 mensen gevaccineerd.

Het aantal vaccinaties steeg wel ten opzichte van de weken ervoor. Van 15 tot en met 21 maart werden 210.254 mensen ingeënt. Toen lag de vaccinatie met AstraZeneca stil. Dat vaccin wordt sinds vorige week weer toegediend. Eind februari en begin maart werden per week meer dan 300.000 mensen gevaccineerd.

Nederland begon op 6 januari met vaccineren, als laatste land in de Europese Unie. Sindsdien hebben bijna 1,7 miljoen mensen de eerste prik gekregen. Van hen hebben zo’n 690.000 ook de herhaalprik gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig tegen het coronavirus beschermd zouden moeten zijn.

De thuiswonende 75-plussers vormen de grootste gevaccineerde groep. In die categorie hebben meer dan 722.000 mensen een eerste prik gehad, en bijna 280.000 van hen hebben ook een tweede prik gekregen.

Iets meer dan 400.000 medewerkers van verpleeghuizen, revalidatiecentra, thuiszorg en de gehandicaptenzorg hebben een eerste dosis gekregen en ongeveer de helft van hen heeft de herhaalprik ook al gehad. Verder hebben ruim 312.000 bewoners van zorginstellingen een coronavaccin gekregen. In die groep hebben ruim 150.000 mensen de herhaalprik gekregen.

Ongeveer 80 procent van de thuiswonende tachtigers heeft de eerste inenting gehad. Dat geldt ook voor twee op de drie 90-plussers die nog op zichzelf wonen. De vaccinatiegraad onder 80-plussers stijgt nauwelijks nog.

15.58 - Stamt virus uit Chinees lab?

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) wil verder onderzoek naar de vraag of het coronavirus uit een Chinees laboratorium stamt.

15.22 - Oostenrijk wil miljoen Russische vaccins

Oostenrijk onderhandelt met Rusland over de koop van een miljoen doses van het Russische Spoetnik-V-vaccin. De eerste 300.000 doses zouden al in april geleverd kunnen worden. Bondskanselier Sebastian Kurz heeft dit bevestigd. Volgens hem mogen „geopolitieke oogkleppen” geen hindernis vormen bij de vaccinaties. „Het enige wat telt, is of het vaccin werkt en veilig is, en niet waar het vandaan komt.”

Rusland en Oostenrijk zijn nog in onderhandeling en er is nog geen koopcontract getekend. Maar gezondheidsminister Rudolf Anschober beklemtoonde dat het land snel meer vaccins wil. Kurz is zelf in februari in een gesprek met president Vladimir Poetin over Spoetnik-V begonnen. Sindsdien zijn er onderhandelingen tussen Wenen en het Russische Directe Investeringsfonds, een staatsinstelling die de handel in de Russische vaccins moet regelen.

15.14 - Willem Engel: ik was al gearresteerd bij oproep politie

Willem Engel, voorman van actiegroep Viruswaarheid, zegt niet schuldig te zijn aan het negeren van een vordering van de politie tijdens een een demonstratie in Den Haag. Hij zat al in de arrestantenbus toen de politie op de Hofweg de demonstranten vorderde de protestmanifestatie te beëindigen, zei Engel dinsdag bij de politierechter in Den Haag.

„Ik kon geen gehoor geven aan de vordering. Ik hoorde de oproep toen ik al in de arrestantenbus zat, na de aanhouding”, aldus Engel (44). De Rotterdamse dansleraar moet zich verantwoorden voor opruiing via Facebook en ook voor het voortzetten van een demonstratie op Het Plein in Den Haag, op 10 oktober vorig jaar, nadat de burgemeester de organisatie al had opgedragen de protestmanifestatie te beëindigen. Zelf spreekt Engel van een „politiek proces.” Het is voor het eerst dat Engel voor de politierechter staat als verdachte.

15.01 - Weekcijfers RIVM

Het aantal coronabesmettingen is afgelopen week met 13 procent toegenomen.

14.28 - Duitse steden: geen AstraZeneca-vaccin meer voor vrouwen onder 60

Mensen onder de 60 jaar in Berlijn en München krijgen voorlopig geen AstraZeneca-vaccin meer toegediend, melden Duitse media. De steden hebben daartoe uit voorzorg besloten na nieuwe gegevens over mogelijke bijwerkingen.

De Berlijnse parlementariër Dilek Kalayci zei dat op nationaal niveau wordt gesproken over de kwestie. Voor 18.00 uur staat overleg tussen de deelstaten en de centrale regering gepland.

Het Paul Ehrlich Institute, een medische toezichthouder, maakte eerder op de dag melding van 31 gevallen van trombose in de hersenen bij mensen bij wie het vaccin van de Brits-Zweedse farmaceut was toegediend. Op twee gevallen na ging het om vrouwen, in de leeftijd van 20 tot 63. Negen mensen zijn overleden.

Bij negentien patiënten was tevens sprake van een tekort aan bloedplaatjes. Soortgelijke problemen zijn eerder gemeld in onder meer Scandinavië. Veel EU-landen staakten daarom eerder deze maand tijdelijk het gebruik van het AstraZeneca-vaccin, maar nadat het Europees medicijnagentschap EMA het veilig had verklaard, werd de toediening in de meeste landen hervat.

In Duitsland zijn bijna 2,7 miljoen prikken gezet met het vaccin van AstraZeneca. Aanvankelijk werden die alleen toegediend aan mensen onder de 65 jaar en vooral jongere vrouwen die werken in de zorg of het onderwijs.

13.40 - ’Vaccinatie ouderen blijft achter door gebrekkige communicatie’

Onder ouderen bestaat veel onduidelijkheid over wanneer zij hun coronavaccin krijgen, zeggen ouderenbonden ANBO en KBO-PCOB. Ouderen weten niet wanneer ze aan de beurt zijn en de communicatie over de vaccins was te vaak tegenstrijdig. Ook zijn priklocaties soms te ver weg en zijn ouderen niet enthousiast over het AstraZeneca-vaccin, aldus de bonden.

Uit de laatste RIVM-cijfers blijkt dat 33 procent van de thuiswonende 90-plussers de eerste prik nog moet krijgen. Voor 80-plussers is dat ongeveer 20 procent. Aan de vaccinatiebereidheid ligt dat niet, zeggen woordvoerders van de ANBO en de KBO-PCOB. Uit hun onderzoeken komt namelijk naar voren dat ongeveer 10 procent geen prik wil, terwijl 24 procent zou twijfelen. „Het kan zijn dat bijvoorbeeld de onduidelijkheid over AstraZeneca die twijfel heeft versterkt. Maar wij horen vanuit onze achterban weinig geluiden dat mensen geen vaccin willen”, zegt een woordvoerder van KBO-PCOB.

Volgens een zegsman van de ANBO blijven ouderen vooral door praktische problemen achter. „De meest gestelde vragen op onze corona-adviestelefoonlijn zijn wanneer ouderen aan de beurt zijn en of ze tussen vaccins kunnen kiezen.” Het vaccinatieschema van de Rijksoverheid geeft daar geen antwoord op, zegt hij. „Daar staat: vanaf januari of februari. Maar wanneer is dat dan precies?” Uit de vraag of je mag kiezen tussen vaccins leidt hij af dat wordt getwijfeld over het AstraZeneca-vaccin. Van de 100.000 beschikbare plekken voor dat vaccin, zijn er in de afgelopen week maar 36.000 geboekt. Ruim twee weken gelezen werd het prikken met AstraZeneca tijdelijk gestopt omdat er meldingen binnenkwamen van tromboseachtige klachten. Dat werd vorige week, nadat de Europese toezichthouder EMA oordeelde dat het vaccin veilig en effectief is, weer hervat.

Het vaccineren gaat niet zo snel als gehoopt. Van de 416002 gezette prikken die vorige week werden geambieerd, werd slechts twee derde gehaald. Maandag zei coronaminister Hugo de Jonge daarover dat niet alle prikmogelijkheden worden benut met afspraken. Een verklaring daarvoor had hij niet.

Het kabinet moet consistenter communiceren, zegt de woordvoerder van KBO-PCOB. „Eerst zei De Jonge dat ze met AstraZeneca zouden blijven prikken, toen toch weer niet. Dat zorgt voor verwarring en voedt twijfel.” Beide ouderenbonden pleiten bovendien voor meer mobiele priklocaties. „Van sommige ouderen horen we dat ze een uur moeten rijden naar een priklocatie. Dat werkt niet.” Ze willen dat er priklocaties bij bijvoorbeeld supermarkten komen. „Als het maar dichtbij is. Maak er een militaire operatie van.” Vanaf volgende week gaan huisartsen niet-mobiele mensen aan huis vaccineren, meldde het RIVM maandag.

12.36 - Helft basisscholen stuurt klassen naar huis

Meer dan de helft (51 procent) van alle basisscholen in Nederland heeft afgelopen week één of meerdere klassen naar huis gestuurd vanwege coronabesmettingen. Gemiddeld ging het om twee klassen. De Algemene Vereniging Schoolleiders (AVS) schat dat bijna 220.000 basisschoolleerlingen thuis in quarantaine hebben gezeten, op een totaal van circa 1,6 miljoen leerlingen.

Volgens de peiling moest 1,3 procent van de basisscholen noodgedwongen helemaal dicht vanwege coronagevallen. Op 49 procent van de scholen waren alle klassen gewoon op school. Bij de vorige peiling van de AVS, van 11 maart, was dat nog 57 procent.

Wat de AVS betreft benadrukken de cijfers het standpunt van de organisatie dat onderwijspersoneel met voorrang moet worden gevaccineerd. Het kabinet wil daar tot nog toe niet aan.

Volgens voorzitter Petra van Haren is de druk op scholleiders groot. „Ze zijn constant bezig vervangers te zoeken om te voorkomen dat kinderen naar huis moeten”, zegt ze. Van de schoolleiders die meededen aan de enquête moest 60 procent afgelopen week invallers inzetten. „Door het personeelstekort valt dat niet mee”, aldus Van Haren.

Als in een klas een kind of leerkracht besmet is met het coronavirus, moet de hele klas voor zeker vijf dagen uit voorzorg naar huis. Tenzij in kleine groepjes wordt gewerkt die niet bij elkaar in de buurt komen, maar op de meeste basisscholen gebeurt dat niet. Veel scholen vinden het praktisch niet werkbaar. Wie zich vijf dagen na contact met het besmette kind laat testen en een negatieve uitslag krijgt, mag weer naar school. Kinderen die geen test doen, mogen pas na tien dagen weer naar school komen, mits ze geen klachten hebben.

12.23 - Duitsland kondigt strengere controles in grensgebieden aan

Duitsland gaat controles van reizigers in grensgebieden opvoeren. De autoriteiten willen intensiever controleren of mensen die naar Duitsland komen wel een negatieve coronatest bij zich hebben, zei minister van Binnenlandse Zaken Horst Seehofer volgens Duitse media.

„Ongeacht waar je vandaan komt, of dat nou Polen, Frankrijk of Denemarken is, iedereen zou een controle moeten verwachten”, waarschuwde de minister. Duitsland liet het grensverkeer daar eerder dit jaar verregaand aan banden leggen vanwege een uitbraak van de Zuid-Afrikaanse coronavariant.

12.07- Quarantaine voor EU-reizigers naar Italië

Reizigers die vanuit EU-landen naar Italië gaan moeten binnenkort na aankomst verplicht vijf dagen in quarantaine. De maatregel gaat gelden voor zowel inwoners als bezoekers, aldus een bron bij het ministerie van Volksgezondheid in Rome.

Gezondheidsminister Roberto Speranza zou de verplichting later op de dag bekendmaken. Wanneer die ingaat en hoe lang die zou duren is nog niet duidelijk.

Iedereen die arriveert moet een negatieve coronatest overleggen en nog een na de vijf dagen quarantaine. Bij „bewezen noodzaak en urgentie” kan een uitzondering worden gemaakt. De maatregel lijkt vooral bedoeld als ontmoediging tegen vakantietrips. Voor reizigers uit talrijke niet-EU-landen geldt de quarantaine- en testplicht al.

In een groot deel van Italië zijn strenge coronamaatregelen van kracht om de derde infectiegolf te bestrijden. Vanaf zaterdag geldt een driedaagse paaslockdown in het hele land.

8.58 - Assad weer opgeknapt na coronabesmetting

De Syrische leider Bashar al-Assad en zijn echtgenote zijn hersteld van hun besmetting met het coronavirus. Ze hebben volgens het Syrische staatspersbureau inmiddels weer negatief getest en hervatten hun normale werkzaamheden.

7.02 - Vaccins zijn binnen een jaar niet meer effectief

Het gros van 76 epidemiologen uit 28 landen verwacht dat binnen een jaar het coronavirus zodanig muteert dat de meeste huidige vaccins niet meer effectief zijn. Die inschatting doet twee derde van hen in een enquête die is uitgevoerd door de zogeheten People’s Vaccine Alliance, waarvan onder meer Oxfam Novib en Amnesty International deel uitmaken.

Bijna driekwart van de ondervraagden zei dat het delen van patenten en kennis de wereldwijde vaccinatiedekking zou kunnen vergroten. Dat is volgens de geënquêteerden belangrijk omdat 88 procent van hen verwacht dat een aanhoudend lage vaccinatiegraad in veel landen het waarschijnlijker maakt dat vaccinresistente mutaties optreden.

De People’s Vaccine Alliance, een coalitie van meer dan 50 organisaties, waarschuwt dat met het huidige tempo mogelijk slechts 10 procent van de mensen in de meeste arme landen volgend jaar gevaccineerd kan worden. De alliantie roept overheden op er alles aan te doen om vaccins een „publiek goed” te maken.

De Nederlandse epidemioloog Amrish Baidjoe, verbonden aan de London School of Hygiene and Tropical Medicine, ziet anders een probleem ontstaan. „Ondanks beloftes die gedaan zijn, is er van het eerlijk verdelen van vaccins nog niets terecht gekomen. Als we ons in het Westen kunnen vaccineren, maar in armere landen niet, dan hebben we wereldwijd een probleem. Het opschalen van productie van vaccins is nu essentieel en daarvoor zouden farmaceuten hun patenten en kennis moeten delen.”

Volgens MKB-voorman Jacco Vonhof zijn we pas in 2024 hersteld van de coronacrisis, zegt hij in een nieuwe podcast Kwestie van Centen:

6.35 - Ziekenhuizen lijken niet te kunnen opschalen naar 1700 ic-bedden

Het plan om in geval van crisis op te schalen naar 1700 intensive care-bedden lijkt onhaalbaar, vertellen meerdere ziekenhuizen aan het AD. Ic-artsen zeggen te vrezen niet genoeg handen aan het bed te krijgen en dat terwijl de derde golf coronabesmettingen oprukt.

Ook Diederik Gommers, voorzitter van de Nederlandse Vereniging Intensive Care (NVIC), bevestigt dat dat moeilijk wordt. „Op veel ic’s bestaan zorgen over de capaciteit, dat klopt. En als alle 75 ic’s in Nederland twee, vijf of tien bedden minder kunnen leveren dan afgesproken, heb je een probleem.”

Een exact aantal bedden durft Gommers niet te noemen. De NVIC gaat deze week inventariseren

6.30 - RIVM: meer dan 50.000 nieuwe coronagevallen

Opnieuw stijgt het aantal nieuwe coronagevallen. In de afgelopen week zijn waarschijnlijk ongeveer 52.000 besmettingen vastgesteld. Dat is 10 tot 15 procent meer dan in de week ervoor. Het zou het hoogste weekcijfer sinds 5 januari zijn.

Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) komt dinsdag met het exacte aantal. Vorige week meldde het instituut dat het in een week tijd 46.005 nieuwe gevallen had geregistreerd. Dat was ruim 16 procent meer dan de week ervoor. Gemiddeld kwam het neer op 6572 meldingen per dag.

In de zes dagen na die update zijn al 45.994 besmettingen aan het licht gekomen. Dat zijn gemiddeld 7666 gevallen per dag. Op zaterdag meldde het RIVM meer dan 8800 positieve tests, het hoogste aantal sinds 7 januari.

In de weekcijfers meldt het RIVM dinsdag ook hoeveel coronapatiënten afgelopen week zijn opgenomen in ziekenhuizen (vorige week 1441, van wie 313 op de intensive care) en hoeveel sterfgevallen zijn gemeld (vorige week 223). Het reproductiegetal staat momenteel op 1,08. Dat betekent dat het virus zich nog uitbreidt.

Verder meldt het RIVM dinsdag hoeveel mensen tot nu toe zijn gevaccineerd. Vorige week stond de teller op bijna 1,5 miljoen gevaccineerde mensen. Van hen hadden meer dan 600.000 mensen ook al de tweede dosis gekregen, waarmee ze in elk geval voorlopig beschermd zouden moeten zijn tegen het coronavirus. In de afgelopen week is de inenting met het vaccin van AstraZeneca na een prikpauze hervat.