Opmerkelijke draai Urgenda-boegbeeld: ’Beter aardgas dan biomassa’

In het EO-radioprogramma Dit is de dag stelde Minnesma zondagavond: „Als ik het heel cru zou stellen, zou ik zeggen: op dit moment is het beter om aardgas te gebruiken en een boom te planten, dan om biomassa te gebruiken en een boom te planten.” Ze voegde er zelf nog aan toe: „Dat klinkt heel raar uit mijn mond.” Schijnwerpers De Urgenda-zaak zette Minnesma wereldwijd in de schijnwerpers. Rechters gaven haar gelijk dat de Nederlandse overheid meer moet doen om de CO2-uitstoot te verlagen. Eén van richtingen waar het kabinet op koerst, is huizen van het aardgas afhalen. Daarnaast stimuleert Den Haag het gebruik van biomassa door miljardensubsidies. Op sociale media reageerden opiniemakers verrast door Minnesma’s uitspraken. ’Onbegrijpelijk’, stelde columnist en energiedeskundige Remco de Boer. Een ’ommezwaai’, oordeelt wetenschapsjournalist Simon Rozendaal. Volgens Fenna Swart van Comité Schone Lucht nam Minnesma niet eerder publiekelijk zo openlijk afstand van houtige biomassa. Ze doet het overigens terwijl er de maatschappelijke weerstand groeit tegen bijstook wegens luchtvervuiling en het verlies aan biodiversiteit. Opwarmend effect Minnesma erkent op de radio dat ze biomassa twintig jaar geleden nog als ’oplossing’ zag voor het klimaat. Maar volgens de Urgenda-voorzitter is klimaatverandering inmiddels zo nijpend dat de wereld geen tijd meer heeft om nog biomassa te gebruiken. De CO2 van een opgestookte boom blijft te lang in de atmosfeer, en vormt daarmee een opwarmend effect. „Ik zie voortschrijdend inzicht bij Minnesma”, zegt Rozendaal verheugd. „Daar kan ik wel bewondering voor opbrengen.” Ook het feit dat ze aardgas nu duidelijk als een ’overgangsbrandstof’ ziet, waardeert de schrijver van het boek ’Warme Aarde, Koel Hoofd’. Dat is namelijk één van de kernpunten in zijn publicatie. Sommigen begrepen uit de uitspraak van Minnesma dat we ook de Groningse gaskraan weer open zouden moeten draaien. Maar dat weerspreekt ze. Wel stelt Minnesma nu dat het verstoken van gas slechts de helft van de CO2-uitstoot oplevert in vergelijking met het verbranden van biomassa. Zolang aardwarmte, zonnepanelen en windmolens nog onvoldoende energie opwekken, kunnen we het beste gas gebruiken. Tot in elk geval 2030, aldus Urgenda. Rozendaal ziet overigens een langere toekomst voor gas. Druk uitgeoefend Volgens Fenna Swart van het Comité Schone Lucht, dat onder meer vecht tegen de komst van ’s lands grootste biomassacentrale bij Diemen, is de draai van Urgenda opvallend. In eerdere instantie leken de klimaatactivisten biomassa namelijk wel te steunen als tijdelijke oplossing. Er zou echter van verschillende kanten druk zijn uitgeoefend op Minnesma om houtige biomassa openlijker te veroordelen. Swart: „Waarschijnlijk was Urgenda nooit principieel voorstander van biomassa, maar de Urgenda-zaak duwde de overheid wel verder in de richting van het subsidiëren van het verbranden van houtpellets. Voor het kabinet is het nu eenmaal, op papier, de makkelijkste manier om ’hernieuwbare energie’ te stimuleren. Nog begin dit jaar is een nieuwe subsidietermijn opengesteld. Het zorgt voor verdere groei van de vraag naar houtige biomassa.” Totaal niet verantwoordelijk Die kritiek werpt Minnesma verre van zich. „Ik voel me totaal niet verantwoordelijk voor de keuze die de overheid heeft gemaakt voor het subsidiëren van biomassa. Dat komt voort uit het Energie- en Klimaatakkoord”, zegt ze. Minister Wiebes stelde vorige week in de Tweede Kamer nog dat biomassa te belangrijk is om de klimaatdoelen te halen – zoals Urgenda via de rechter heeft geëist. Volgens Minnesma kunnen we met wind op zee en zonnepanelen op bestaande gebouwen een heel eind komen met de energietransitie. „Tegen windmolens op zee bestaat weinig weerstand.” En van het vol leggen van weilanden met zonnepanelen is ze géén voorstander. „Het is ook niet nodig”, aldus de klimaatactiviste.