Nanoah (19): ’Ik heb me nooit een meisje of een jongen gevoeld’

Struik voelde zich haar bewuste leven lang meisje noch jongen. Toen ze borsten kreeg, voelde dit als tegennatuurlijk. „Ze pasten helemaal niet bij mij. Ze waren ook best groot en zichtbaar. Ik wil niet gelezen worden als een vrouw en heb ze uiteindelijk weg laten halen.” Dat is een ingrijpend besluit, beseft zij ook. „Zoiets doe je ook niet van het ene op het andere moment. Daar was ik al jaren mee bezig.” Struik groeide op in Emmen, in Drenthe, als kind van een Nigeraanse vader en een Nederlandse moeder. „Ik voelde me altijd al anders dan de rest. Ik viel op meisjes, dus eerst denk je: oké, ik ben lesbisch. Maar daar bleef het niet bij. Ik voelde me geen meisje, maar ook geen jongen. Dan ga je op internet op onderzoek uit, je ontmoet gelijkgestemden en toen bleek dat ik non-binair ben.” Verhit Voor mensen als Struik, die zwerven tussen de geslachten, bestaat steeds meer belangstelling. Het ’gendervraagstuk’, zoals dit heet, is met name in de Verenigde Staten regelmatig inzet van verhitte politieke discussies. Bijvoorbeeld over de vraag hoeveel geslachten (’genders’) er nu eigenlijk zijn (Facebook biedt haar gebruikers 71 mogelijkheden aan) en of die officieel moeten worden erkend. In Nederland lijdt, volgens onderzoek, een half miljoen mensen aan ’genderdysforie’: zij voelen dat hun identiteit niet samenvalt met hun lichaam. Soms laten non-binaire personen, zoals Struik, zich aanspreken met ’hen/hun’ in plaats van ’hij’ of ’zij’, wat in het maatschappelijk verkeer tot ingewikkelde situaties kan leiden. Struik kiest voor ’zij’, de vrouwelijke aanspreekvorm. „Maar eigenlijk vind ik alles wel best. Sommige mensen hebben zoiets van: ik zie jou als een hij. Oké prima, je hoeft niet per se ’zij’ te zeggen omdat ik dat wil. (Lachend:) In het Nederlands is het ook wel lastig om te zeggen: ’Ik ben met hen op stap’ als je mij bedoelt. In het Engels is dat al veel gangbaarder.” Begrip Haar Nigeriaanse vader is het ’niet eens met haar levensstijl’, vertelt Struik. „Hij komt ook uit een heel andere cultuur, maar mijn moeder heeft me altijd gesteund.” En ook al vonden mensen in haar omgeving Struiks keuzes soms moeilijk te begrijpen, ze heeft altijd een begripvolle vriendenkring gehad. „Misschien komt dat ook doordat ik stevig in mijn schoenen sta. Mensen hier in Drenthe hebben al snel de instelling: doe eens normaal. En ze hebben weinig zin om zich in ’raar gedoe’ te verdiepen. Maar de mensen met wie ik mij omring, accepteren mij zoals ik ben.” Struik is niet van plan nog andere operaties te laten uitvoeren. „Ik heb ook niet gekozen voor een behandeling met mannelijke hormonen. Ik heb daar wel over nagedacht, maar ik wilde het niet.” Omdat ze niet meer als man of vrouw wilde worden aangeduid, vroeg ze een identiteitsdocument aan met de neutrale aanduiding X. Eén iemand, Leonne Zeegers uit Breda, ging haar voor. „Bij haar werd gezegd dat ze een intersex-conditie had, dus kenmerken van beide geslachten. Dat geldt voor mij niet, maar mijn advocaat kwam erachter dat het ging om haar genderbeleving, dus niet om haar biologische kenmerken. Dat geldt voor mij ook: ik beleef mijzelf ook als genderneutraal, dus wil ik ook zo behandeld worden.” X Deze week kreeg ze positief bericht. „Van de rechter mag ik een X in mijn paspoort laten zetten en de gemeente doet ook nergens moeilijk over.” Verhaal gaat verder onder de foto. Voelt die X als een opluchting? „Ja, het is voor mij heel belangrijk. Ik merk ik dat ik het lastig vind dat ik door sommigen als jongen word gezien en dat ze dan gaan twijfelen als ze in mijn paspoort een V zien staan. Met die X is er tenminste duidelijkheid. Hoewel er af en toe wel uitleg bij aan te pas zal moeten komen, vrees ik.” Critici zullen zeggen dat zij lijdt aan een psychische aandoening. „Ja, dat doen ze ook en dat is heel erg. Maar ik heb allerlei tests gedaan en wat blijkt: ik ben prima in orde. Ik lijd slechts aan genderdysforie en als je dat zelf niet meemaakt weet je niet hoe het is.”