Toch is het belangrijkste resultaat dat de separatistische partijen hun meerderheid in het parlement behouden, met zeventig zetels van de 135 – mede geholpen door het districtenstelsel. Daarmee is het heel waarschijnlijk dat de in België schuilende Carles Puigdemont opnieuw de president van Catalonië wordt. „De Catalaanse republiek heeft gewonnen”, zei Puigdemont.

Dit beeld weerspiegelt perfect de diep verdeelde verhoudingen in Catalonië. De pro-unionistische partij Ciudadanos kreeg zowel de meeste kiezers achter zich – als de meeste zetels. Maar zij heeft geen enkele mogelijkheid om een regering te vormen. De pro-separatistische partijen die ook vorige keer de verkiezingen wonnen (de ERC van Junqueras en Junts per Catalunya van Puigdemont) kunnen dat wél. Zij krijgen samen 65 zetels. Samen met de vier zetels van de splinterpartij CUP kunnen de separatisten opnieuw regeren – precies hetzelfde beeld als bij de vorige verkiezingen.

Dat moet een slag zijn in het gezicht van de Spaanse premier Rajoy. Die had gehoopt dat met het afzetten van de regering Puigdemont en de machtsovername met artikel 155 het nationalisme en de afscheidingspogingen tot het verleden zouden horen. Dat was buiten de sterkte van de nationalistische gevoelens gerekend – die onder Puigdemont en de zijnen fors zijn aangewakkerd. Ook het optreden van de Spaanse politie tijdens het referendum van 1 oktober, en het vastzetten van de gekozen Catalaanse leiders, hebben tot verontwaardiging geleid.

Ballingschap

Hoe deze regering nu zou moeten opereren, is de vraag. Puigdemont is ‘in ballingschap’ in België – en kan niet terug naar Spanje omdat hem arrestatie boven het hoofd hangt. Zijn ‘vice-president’ Oriol Junqueras, zit al in de cel, op verdenking van rebellie, opruiïng en misbruik van gemeenschapsgeld. Daarbij worden 17 van de separatistische parlementariërs door de Spaanse rechter onderzocht op verdenking van deelname aan het “strategische comité’ dat achter het uitroepen van de onafhankelijkheid zat.

Madrid heeft gezegd, dat bij nieuwe afscheidingspogingen, er opnieuw een artikel 155 zal volgen. Maar Rajoy mag het vuur in de regio op deze manier willen blussen, in feite pookt hij de vlammen daarmee op. En het probleem dat daaronder ligt, gaat alleen maar harder smeulen: een totaal en diep verdeeld Catalonië.

Historisch hoge opkomst

De separatistische leiders hebben hier en daar laten vallen dat ze het separatisme afzweren, niemand gelooft dat dat een boodschap is die van diep van binnenkomt. Het probleem is, zoals een ERC-aanhanger in het stemlokaal het treffend zegt “dat veel Catalanen ‘desconectada’ zijn”: mentaal al lang los van Spanje.

De verkiezingen kenden een historisch hoge opkomst met 83 procent, acht procent hoger dan bij de verkiezingen in 2015. Overal stonden rijen aan mensen, die soms wel veertig minuten stonden te wachten om hun stem uit te brengen.