Boeven, aso’s en verkrachters eerder vrij door corona

„Natuurlijk heb ik soms wel eens momenten dat ik denk: oh slik, hij kan hier zo voor de deur staan. Maar als je daar de hele tijd bij stil moet staan dan heb je geen leven meer.” Vorige week liet de rechtbank in Groningen de ex die haar verkrachtte, verregaande ontucht pleegde met haar jonge dochter en hun leven tot een hel maakte met zijn gewelddadige gedrag, vrij. Streep door agenda Zoals zoveel strafzaken, ging ook de inhoudelijke behandeling van zijn zaak niet door vanwege het coronavirus. Omdat een nieuwe datum nog niet valt te prikken, werd zijn voorlopige hechtenis geschorst. Ingrid: „Hij is een mooiprater. Hij windt iedereen om zijn vinger. Of ik bang ben? Ik dacht dat ik banger zou zijn. Hij is naar huis gestuurd met een enkelband en ik heb gelukkig nog niets van hem gehoord. De politie heeft beloofd een extra oogje in het zeil te houden.” Zoals de rechtbank in Groningen zijn er meer die vanwege de coronacrisis de voorlopige hechtenis van verdachten schorsen. Volgens de Raad voor de Rechtspraak is het nog te vroeg om te spreken van een trend. Maar het aantal voorbeelden groeit. Zo liet de rechtbank in Zwolle donderdag de 37-jarige Roy van T. vrij. De man reed in oktober vorig jaar na een ruzie met zijn auto in op een terras in Deventer: vier mensen raakten gewond. Volgens de rechtbank „verdraagt de ernstige verdenking van poging doodslag zich in normale omstandigheden niet met een schorsing van de voorlopige hechtenis.” Maar omdat een afronding van de strafzaak voor de zomer illusoir is geworden, mocht hij met een enkelband naar huis. Geen bezoek Het hof in Den Bosch schorste de hechtenis van de 32-jarige Mandy van der H., die samen met haar vriend zeven jaar lang een verstandelijk beperkte vrouw exploiteerde als prostituee en haar geld inpikte. Het hof streek met de hand over het hart omdat gedetineerden vanwege het coronavirus geen bezoek mogen ontvangen, waardoor zij haar kind niet meer kan zien. Het is een greep uit veel meer voorbeelden waarin verdachten normaal gesproken in hechtenis zouden blijven, maar nu toch naar huis mogen omdat een inhoudelijke behandeling van hun zaken achter de horizon is verdwenen. Voor slachtoffers is dat een hard gelag. „Een strafzaak is voor hen vaak een vorm van afronding. Ze worden gezien en gehoord. Dat gebeurt nu niet”, zegt Rosa Jansen van de Stichting Slachtofferhulp Nederland. Zij verbaast zich erover dat bij vertragingen nu overal corona als oorzaak wordt genoemd. „De kasten puilden daarvoor al uit. Nabestaanden van slachtoffers van dodelijke verkeersongevallen moesten in sommige arrondissementen al vier jaar wachten. Nog meer vertraging kan een extra trauma opleveren. De rechtspraak heeft een grote verantwoordelijkheid om die schade zoveel mogelijk te beperken.” Alternatief Dat vindt ook Richard Korver als voorzitter van LANGSZ, de organisatie van slachtofferadvocaten. Hij vindt dat er genoeg zalen zijn waarin procesdeelnemers anderhalve meter afstand van elkaar kunnen houden. „Als dat niet kan, dan moet de rechtspraak zorgen voor een alternatief.” Hij pleit voor een landelijke taskforce onder leiding van het ministerie van Justitie die snel zorgt voor techniek waarmee rechtbanken ook zaken kunnen behandelen met verdachten, advocaten en slachtoffers die niet lijfelijk, maar virtueel aanwezig zijn. Het is hem een doorn in het oog dat alle rechtbanken bezig zijn voor zichzelf het wiel uit te vinden. Fatale abortus Het zal niet snel voorkomen dat een verdachte van een levensdelict vrijkomt. Dat ondervond bijvoorbeeld de 27-jarige Leon M. uit Hengelo die wordt vervolgd voor de dubbele moord of doodslag op zijn ouders Ab en Geke. Ook de 48-jarige Dennis van E. uit Diemen die zijn Braziliaanse vriendin dwong tot een abortus die niet alleen het ongeboren kind, maar ook haar fataal werd, blijft vastzitten. De regel is dat verdachten in vrijheid hun strafproces mogen afwachten. Hun schuld staat immers nog niet vast? De rechtbank kan anders beslissen als er op het delict volgens de wet een gevangenisstraf van 12 jaar of meer staat, de samenleving ernstig geschokt zou raken als een verdachte vrijkomt, als er gevaar is voor herhaling, een risico bestaat dat de verdachte de benen zal nemen, of als hij het lopende onderzoek kan belemmeren. In die gevallen blijft een verdachte – doorgaans - achter de tralies. De rechtbank beoordeelt iedere drie maanden of daar nog steeds sprake van is. Hoe langer het voorarrest duurt, hoe zwaarder de persoonlijke belangen van een verdachte gaan wegen. En hoe nadrukkelijker het wetsartikel in beeld komt dat bepaalt dat de duur van de voorlopige hechtenis de vermoedelijk later op te leggen straf niet mag overschrijden. Korver: „Ik denk dat het nu nog gaat om incidenten. Maar als dit een tendens wordt in zware zaken, dan is dat kwalijk en niet uit te leggen aan slachtoffers.” In de nieuwste corona-update: een opmerkelijke nieuwe speler in de jacht naar het coronavaccin. Verder nog veel meer bijzondere verhalen uit binnen- en buitenland. Luister de podcast hier, hieronder of abonneer je via je eigen podcast app.