Spijkerharde clash met Poolse premier in Brussel

Morawiecki was persoonlijk naar het parlement gekomen om over de rechtsstaatscrisis rond zijn land te debatteren. De voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, trapte het debat af met de verzekering dat de commissie nauwkeurig onderzoekt welke maatregelen tegen Polen kunnen worden genomen. „We kunnen en zullen niet toestaan dat onze gemeenschappelijke waarden worden bedreigd”, zei ze.

Het dagelijks EU-bestuur heeft een aantal mogelijkheden, waaronder EU-geld voor Polen bevriezen of opnieuw naar het EU-hof stappen. Het Poolse coronaherstelplan dat dit voorjaar werd ingediend en het land 36 miljard euro kan opleveren heeft de commissie nog steeds niet goedgekeurd.

Von der Leyen

Polen ligt al geruime tijd op ramkoers met de Europese instellingen en andere EU-landen over de rechtsstaat in Polen. Die staat onder druk doordat de regering in Warschau volgens de Europese Commissie en het Europees Parlement haar greep op de rechtsorde probeert te verstevigen met onder meer een tuchtcollege voor rechters. Volgens het Europees Hof van Justitie moet dat college worden ontbonden, maar het Poolse grondwettelijke hof heeft onlangs geoordeeld dat het EU-recht in bepaalde gevallen geen voorrang op Pools recht heeft.

„De rechtsstaat is de lijm die de EU bijeen houdt”, aldus Von der Leyen. „Zonder onafhankelijke rechters zijn de burgers minder beschermd.” Morawiecki bezwoer dat de uitspraak van het Poolse grondwettelijke hof „niet een politieke ingreep” is. „Polen wordt op een eenzijdige manier aangevallen, ook in deze zaal.”

VVD

Verscheidene Europarlementariërs haalden hard uit naar Morawiecki. Volgens Malik Azmani (VVD) bedreigt hij de stabiliteit en veiligheid van de EU. „Al jaren infecteert u het denken van het Poolse volk met leugens over Europa. Welke wetten vindt u zo verwerpelijk? De bescherming van de vrijheid van religie of de rechten van individuen? Of misschien de persvrijheid of de onafhankelijkheid van de rechterlijke macht? Laat me u eraan herinneren dat Polen precies om deze waarden te beschermen tot de EU is toegetreden.”