Viroloog na zien vier corona-indicatoren: ’We zitten in de aanloop naar een ramp’

Harde maatregelen heeft het kabinet-Rutte afgekondigd om ons te verweren tegen de nieuwe coronagolf. Toch lijkt de boodschap uit de vier indicatoren waarop het kabinet zich baseert, niet voor iedereen luid en duidelijk. Is die twijfel over de ernst van de situatie terecht? Viroloog Hans Zaaijer van het AMC en bloedbank Sanquin loopt ze alle vier langs. 1) Het aantal besmettingen per honderdduizend inwoners Nu landelijk: 42,5 Signaalwaarde: 7 Logisch dat er meer besmettingen zijn, ons testbeleid is toch veranderd? „Dat getal is sinds de zomer enorm opgelopen. En het stijgt nog steeds. Terwijl we in de zomermaanden echt bijna van het virus af leken te zijn. Nu lopen er naar schatting meer dan 126.000 besmettelijke personen rond! Ik vind daarom de maatregelen die het kabinet heeft afgekondigd, volkomen terecht. Als critici zeggen dat we nu een compleet ander testbeleid hebben als tijdens de eerste golf, en dat daarom het aantal besmettingen hoger lijkt, dan is dat een goed punt. Het klopt dat we in het voorjaar te horen kregen bij verkoudheidsklachten: ’blijf maar gewoon thuis’. Alleen wie heel erg ziek was, mocht de dokter bellen. En alleen mensen die het ziekenhuis in gingen, werden getest. Nu testen we bij de eerste de beste aanwijzing op corona. Maar kijk naar het aantal mensen dat nu als besmettingshaard rondloopt. Alleen in Amsterdam is dat een hele volksstam. Dat is echt reusachtig. Als je dat vergelijkt met de eerste golf, dan is het vergelijkbaar met half maart, zo’n twee weken voor de piek van de epidemie. Daarom concludeer ik: we zitten in de aanloop naar een ramp.” 2) Het R-getal, het aantal mensen dat gemiddeld door één patiënt wordt aangestoken Nu: 1,27 Signaalwaarde: 1 Dat R-getal was in februari en maart hoger, waarom nu paniek? „Er is wel een aantal redenen om hoopvol te zijn. In de maanden februari en maart lag dit R-getal boven de twee. Nu niet. We zijn kennelijk toch van die eerste ervaringen uit het voorjaar doordrongen. Ik denk dat er niemand meer is die zijn ouders van boven de tachtig nog op de wangen gaat zoenen, na een bezoek aan de kroeg. Tegelijkertijd: een R-getal van 1,27 betekent dus dat die 126.000 mensen ieder voor zich weer 1,27 personen zullen besmetten. Dat willen we niet. Op de website corona-dashboard staat inderdaad de relativering dat de betrouwbaarheid van recente R-getalschattingen niet groot is. Dat is nu eenmaal niet anders. We lopen in het halfduister met deze nieuwe ziekte. Over drie jaar staat keurig in de leerboeken hoe je omgaat met het coronavirus. Maar dat wil niet zeggen dat we nu niet moeten ingrijpen als het weer mis dreigt te gaan.” 3) Het aantal ziekenhuisopnames per dag van nieuwe coronapatiënten Nu: 134,3 Signaalwaarde: 40 We hebben ruim 37.000 ziekenhuisbedden in Nederland. Dan is 1133 coronapatiënten toch niet zoveel? „In het Amsterdam Medisch Centrum zijn we alweer officieel de reguliere zorg aan het afschalen. Het kan dus gebeuren dat iemand die een afspraak heeft voor een behandeling van kanker of een ingreep in het hart, later aan de beurt zal zijn. Onze reactie is nu dat we eerst de acute coronapatiënten bijstaan. Maar je kunt je afvragen of dat wel eerlijk is naar mensen met een ander ziektebeeld. Die 1133 coronapatiënten die nu in een ziekenhuis liggen, bezetten dus een bed dat eigenlijk voor een andere patiënt was bedoeld. Het gaat niet om lege ziekenhuisbedden die klaarstaan voor een nieuwe coronagolf. Het effect zal zijn dat we andere mensen met een zorgelijke gezondheid later of misschien te laat zullen helpen. Ik begrijp dat niet iedereen die indirecte consequenties meteen doorziet. Maar hoe meer coronapatiënten in het ziekenhuis, hoe groter het probleem voor andere zieken. Ook daarom moeten we deze epidemie zo snel mogelijk zien te stuiten.” 4) Aantal nieuwe coronapatiënten per dag op de ic Nu: 25,7 Signaalwaarde: 10 Het aantal coronapatiënten op de ic bedraagt 277, dat is toch veel minder dan tijdens de voorjaarsgolf? „Het goede nieuws is dat we beter in staat lijken om coronapatiënten die op de intensive care belanden, te behandelen. We weten welke medicijnen het beste aanslaan. Patiënten liggen daardoor minder lang op de ic dan in het voorjaar. Maar ook die ic-afdeling is niet bedoeld als een lege gereedstaande plek voor een toekomstige ramp. Ziekenhuizen zijn een routinefabriek. En die ic’s zijn bedoeld voor mensen die een nieuwe hartklep hebben gekregen. Of personen die een zwaar ongeluk hebben gehad. De stroom aan patiënten met hart- en vaatziekten stopt niet. Dus ook daarom willen we koste wat kost voorkomen dat we weer in een situatie terechtkomen als in het voorjaar. Waarbij het merendeel van de mensen op de ic patiënten met corona waren. Deze cijfers moeten zo snel mogelijk omlaag.”

Viroloog na zien vier corona-indicatoren: ’We zitten in de aanloop naar een ramp’

Bekijk meer van

HET BESTE VAN DE TELEGRAAF

Korte klap in plaats van stroperig proces

Politie onderschept wapens en miljoenen aan contanten dankzij ’vliegende brigade’

Duitse ’Sywert’ gearresteerd: Tandler verduisterde 50 miljoen euro

Geen vrouwengevangenis voor transgender-verkrachter