En toch, het vonnis van de Brusselse rechtbank in eerste aanleg was woensdag niet mals voor de regering van premier De Croo. Net als eerder in Nederland bij het vonnis over de opschorting van de avondklok, oordeelde de rechter dat de wettelijke basis onder het Belgische coronabeleid niet deugt. Binnen dertig dagen dient er een einde te worden gemaakt aan het strenge beleid op straffe van een dwangsom van 5000 euro per dag met een maximum van 200.000 euro.

Repareerwerk

Het zijn geen bedragen die de Belgische autoriteiten meteen met de oren zullen doen klapperen, maar toch is het een smadelijke klap in het gezicht. Er zal nu, net als in Nederland, juridisch repareerwerk moeten worden verricht, tenzij een eventueel hoger beroep anders uit zou vallen.

„Dit was een accident waiting to happen”, zegt Peter De Roover, fractieleider van de N-VA. De Vlaams-nationalisten vormen de grootste fractie in het parlement maar maken geen deel uit van de coalitie. „Deze regering heeft in het doorvoeren van haar coronamaatregelen met vuur gespeeld en ze waren gewaarschuwd”, aldus De Roover in Belgische media.

Niet voldoende wettelijke basis

De Belgische regering heeft het coronabeleid geankerd op een aantal rampenwetten die volgens de Mensenrechtenliga, die de zaak aanhangig maakte, niet voldoende wettelijke basis geven voor dergelijke tamelijk draconische besluiten omdat deze nooit zijn bedoeld voor de bestrijding van een pandemie. De rechter gaat daarin mee. Door de wet zo te gebruiken zou volgens de advocaten van de Mensenrechtenliga ook parlementair debat stelselmatig uit de weg worden gegaan.

"De gevolgen zijn nog niet dramatisch"

Het is niet zo dat daarmee geoordeeld is dat alle maatregelen over dertig dagen bij het grofvuil moeten. „De gevolgen zijn nog niet dramatisch”, reageert Kati Verstrepen van de Liga voor Mensenrechten. „De overheid krijgt dertig dagen om een degelijke wettelijke basis te voorzien.” Ze benadrukt dat de organisatie niet tégen coronabeleid is. „Coronamaatregelen zijn nodig en de overheid moet ons beschermen tegen dat virus, maar we hebben altijd gezegd dat dat moet met respect voor onze grondrechten en dat is op dit moment niet het geval.”

Hoger beroep

Tegen het vonnis van de Brusselse rechter is hoger beroep mogelijk. Of dat gebeurt is nog niet duidelijk. Minister Verlinden (Binnenlandse Zaken) laat weten de uitspraak nog te bestuderen.

België kende lange tijd een strenger coronabeleid dan in Nederland, al heeft Den Haag inmiddels een been bijgetrokken. Toen regering-De Croo in oktober vorig jaar aantrad, werden de teugels weer stevig aangetrokken. Dat resulteerde in een scherpe daling van het aantal besmettingen. Van een van de slechtst presterende landen van Europa werd het bijna het beste jongetje van de klas.

Ziekenhuizen

Inmiddels stijgen ook in België de cijfers weer. Dagelijks worden er gemiddeld 246 patiënten in de ziekenhuizen opgenomen en worden er per dag gemiddeld ruim 4800 besmettingen vastgesteld, 15 procent meer dan een week eerder. Per dag sterven 27 mensen aan de gevolgen van het virus.

De verwachting is niet dat er snel veel zal veranderen aan de maatregelen. Recente versoepelingen als een bezoekje aan de kapper of het samenkomen met tien in plaats van vier mensen in de buitenlucht zijn alweer teruggedraaid. Bezoekjes aan niet-essentiële winkels moet inmiddels ook weer op afspraak en concreet uitzicht op het heropenen van cafés en restaurants is er niet.