Dinsdagavond verschenen de eerste berichten op sociale media. Jonge homoseksuele mannen deden verhalen uit de doeken over hun onaangename ervaringen met Smeets. Hij zou zich schuldig hebben gemaakt aan seksuele intimidatie en grooming, het contact leggen met minderjarigen met het oog op seks.

In de wandelgangen van de D66-fractie kon je woensdag een speld horen vallen. Kamerleden hielden zich op de vlakte en Kamerlid Smeets zelf was in geen velden of wegen te bekennen. Een dag eerder deed de partij een verklaring uit waarin een intern onderzoek naar zijn gedrag werd aangekondigd. Dit na meerdere ’indringende gesprekken’ die de partijtop in de vorm van voorzitter Anne-Marie Spierings en partijleider Sigrid Kaag met hem hadden gevoerd sinds de eerste melding op 31 maart.

Sigrid Kaag

Al één dag later laat de partij weten dat Smeets er de brui aan geeft. Zijn eigen keuze, benadrukken zowel Kaag als hijzelf. „Na de rollercoaster van gisteren staat vandaag voor mij voorop dat ik wil voorkomen dat het aanzien van de Kamer en het belang van de partij schade wordt toegebracht”, meldt het voormalige Kamerlid. „Daarom heb ik, na overleg met Sigrid Kaag, de Kamervoorzitter laten weten dat ik per direct mijn zetel ter beschikking stel en terugtreed als Kamerlid.” Kaag voegt toe dat ze dat besluit respecteert „en ten volle steunt.”

De verhalen van jonge kwetsbare mannen, van wie sommigen nog amper uit de kast waren of worstelden met hun geaardheid, vormden een morele grens voor Kaag. De D66-voorvrouw is ervan geschrokken. „Zeker als je niet weet wat je seksuele oriëntatie is, ben je nóg gevoeliger voor de invloeden van anderen, en zeker ouderen. Als er een mogelijk risico is op machtsmisbruik, kan status een disproportionele invloed hebben op het aangaan van een seksuele relatie. Dat baart mij zorgen. Als mens, als politiek leider, maar ook als moeder.”

Grensoverschrijdend gedrag

Jens Bosman, een van de jongens die op sociale media Smeets betichtte van grensoverschrijdend gedrag, laat De Telegraaf weten het een goede zaak te vinden dat het Kamerlid is opgestapt. „ Hij kon onmogelijk door als volksvertegenwoordiger.”

Hij noemt de kwestie ’een les voor ons allemaal’. „Het is oké om je uit te spreken, er zitten consequenties aan wangedrag. Het is zo goed en belangrijk dat daar nu aandacht voor is.”

Sibren (17), die als eerste met een verhaal over Smeets naar buiten trad, meldde trots: „Missie geslaagd. Wat ben ik trots dat iedereen die zo dapper was om hun verhaal te doen dat heeft gedaan!”

Screening

Op de vraag of de seksuele uitspattingen van Smeets ook aan bod zijn gekomen tijdens zijn vooraf gevoerde integriteitsgesprekken - de partij stelde dit jaar een aangescherpte integriteitsprocedure in voor aspirant-Kamerleden - geeft D66 geen direct antwoord. Maar tussen de regels door is duidelijk dat hij daarover heeft gezwegen.

Tijdens die gesprekken ben je afhankelijk van de informatie die iemand zelf deelt, zegt Kaag. „Wij zijn geen FBI, niet de politie en ook niet het OM. Helaas kom je er dan achter dat er andere dingen zijn die in het privéleven van een mens hebben gespeeld, zeker als je de overstap maakt naar de functie van volksvertegenwoordiger.”

Meldingen

Quinten, die eveneens zijn slechte ervaring deelde, voegt toe dat het van belang is ’alle acties van deze persoon onder de loep te nemen’. „Zeker nu we kunnen concluderen dat deze man er al heel lang in slaagt om met zijn wandaden weg te komen. Ik hoop dat dit er in ieder geval voor heeft gezorgd dat hij stopt met dit gedrag.”

Een woordvoerder van D66 weet niet hoeveel meldingen er over Smeets zijn binnengekomen bij de partij, maar belooft dat D66 de melders de nodige nazorg zal bieden - van begeleiding naar een psycholoog tot contact met de politie als dat nodig is.

Wachtgeld

Ondanks zijn bliksemlidmaatschap van de Kamer heeft Smeets formeel gezien recht op een half jaar wachtgeld. Het is nog niet bekend of hij daar gebruik van zal maken.