„Deze cijfers zijn schokkend hoog. En nogal pijnlijk omdat het om geneeskundestudenten gaat”, zegt Ruud Coolen van Brakel van het Instituut voor Verantwoord Medicijngebruik (IVM). Hij pleit voor betere voorlichting over de nadelen van het slikken van ritalin, ook in Nederland.

Hart- en vaataandoeningen

Ritalin is als medicijn eigenlijk bedoeld voor adhd-patiënten en valt onder de opiumwet. Oneigenlijk gebruik kan onder meer leiden tot hart- en vaataandoeningen, depressie, angst, zelfmoordneigingen en slapeloosheid. „Er is adhd-medicatie in omloop, waarvan een aanzienlijk deel via verhandeling terechtkomt bij studenten die geen diagnose voor adhd hebben”, zegt Coolen van Brakel. „Er zal echt een stuk zorgvuldiger moeten worden voorgeschreven.”

In het Vlaamse onderzoek verkreeg 19 procent het medicijn via familie en kreeg 18 procent het van de huisarts. „Sommige huisartsen schrijven het middel toch voor om de studenten te helpen bij concentratieproblemen. Ook wordt er druk van patiënt of ouders gevoeld of geven ze aan het alleen eenmalig voor te schrijven”, licht onderzoekster Sara de Bruyn van de Universiteit Antwerpen toe. „Twintig procent zegt dat ritalin of concerta leidt tot betere resultaten. Maar ook rapporteert bijna zestig procent bijwerkingen zoals slaapproblemen, verminderde eetlust of hartkloppingen.”

Gekregen van vrienden

In Nederland is nooit groot wetenschappelijk onderzoek gedaan naar middelengebruik onder studenten (drugs of alcohol). België loopt daar in Europa mee voorop. Wel bleek uit een peiling vorig jaar van het IVM onder 400 studenten dat een kwart ritalin gebruikt zonder artsenvoorschrift, verkregen van vrienden of studiegenoten.

Voor de 23-jarige Guus Verhaagen, die zelf de voorkeur geeft aan Study Buddy, komen de Vlaamse resultaten niet als een verrassing. Hij studeert bedrijfskunde aan de Universiteit van Antwerpen. „Het ritalingebruik onder studiegenoten is hoog. „Ik verbaas me over het gemak waarmee het geslikt wordt. Ik vermoed dat de nadelen niet bekend zijn, of ze vinden het niet erg.”