’Zelfs een leeg land geeft nog te veel stikstof’

Dat stelt Geesje Rotgers, onderzoeker van het Mesdag Zuivelfonds, op basis van RIVM-cijfers over de stikstofoverschrijding per Natura2000-gebied. „Je kunt een hek om Nederland zetten en de sleutel weggooien, maar sommige plantjes krijgen dan nog te veel stikstof op hun kop”, verklaart de onderzoekster. Volgens Rotgers zet de uitkomst vraagtekens bij de haalbaarheid van de natuurwensen die de Nederlandse overheid zichzelf heeft opgelegd. Van de 134 Habitatgebieden, die zijn aangemeld in Brussel vanwege bijzondere plantensoorten, is de jaarlijkse neerslag van stikstof op 115 gebieden te hoog. Stikstof werkt als meststof en laat snelgroeiers de te beschermen plantjes overwoekeren. Een totaalverbod van alleen het verkeer – wegverkeer, scheep- en luchtvaart – zet evenmin zoden aan de dijk. Volgens cijfers uit het Aerius-rekenmodel zou dat slechts voor twee éxtra gebieden uitkomst bieden. In de overige 113 natuurgebieden verstikt de stikstofminnende flora dan nog steeds. Halvering van de veestapel Een halvering van de veestapel helpt amper. D66-Kamerlid Tjeerd de Groot hamert sinds vorig jaar zomer op die maatregel als panacee voor het stikstofprobleem. Rotgers: „Na een halvering van alle landbouw in Nederland, zitten nog steeds 103 van alle 134 natuurgebieden in het rood.” Wanneer we ál het vee slachten en elke boerderij sluiten, komen we er ook niet. Voor 92 gebieden is dat, volgens de berekeningen, onvoldoende. Het Mesdag Zuivelfonds presenteert deze cijfers woensdagmiddag in een toelichting aan provinciale politici. Rotgers waarschuwt dat de peperdure opkoop van boerenbedrijven met belastinggeld amper iets verbetert voor natuur. Het kabinet zette daarvoor al 350 miljoen euro opzij. Maar in met name Overijssel, Gelderland, Limburg en Brabant blijft de stikstofneerslag te hoog, wat je ook verzint in Nederland. Stikstofneerslag sowieso te hoog Het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) erkende in een publicatie in december al ook dat in 44 gebieden de stikstofneerslag sowieso te hoog blijft. Zelfs ’wanneer Nederland zelf geen stikstofdepositie meer zou veroorzaken’, aldus het PBL-document Stikstof in perspectief. Het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) kritiseert de boodschap van het Mesdagfonds. De buitenlandse stikstofuitstoot is niet onveranderlijk, reageert een woordvoerder in een reactie. Als straks wat binnenwaait daalt, zijn natuurgebieden wel degelijk geholpen met binnenlandse maatregelen. „Ook in het buitenland is men emissies van stikstofoxiden en in mindere mate van ammoniak aan het reduceren. Voor 2030 heeft Duitsland zich verplicht om in vergelijking tot de 2005 emissies 65 procent van zijn stikstofdioxiden te reduceren en 29 procent van zijn ammoniak. Bijdrages uit het buitenland gaan dus afnemen en daarmee wordt het effect van de binnenlandse bijdrage groter”, aldus het RIVM.