• Vorige week recordaantal mensen gevaccineerd
• Inkijkje op ic UMC Utrecht: levenslustige dertigers nu doodziek
• Spanning stijgt rond versoepelingen: zo staan we ervoor
• Verbijstering bij ondernemers en studenten: ’Dit is niet uit te leggen’
• Alle versoepelingen uitgesteld: ’Het is nog te vroeg’

19.05 - VS zetten recordaantal van 4,63 miljoen coronaprikken op één dag

In de Verenigde Staten zijn zaterdag zo'n 4,63 miljoen doses coronavaccin toegediend. Dat is een nieuw record, meldt Cyrus Shahpar, die in het Witte Huis verantwoordelijk is voor de coronadata. Het vorige record in de VS dateerde van de zaterdag ervoor, toen 4,1 miljoen prikken werden gezet.

Volgens gegevens van de Amerikaanse gezondheidsautoriteit CDC zijn in het land al 183 miljoen vaccins toegediend. Ongeveer 45 procent van de volwassenen heeft al minstens één prik gekregen en 27 procent is al volledig gevaccineerd. In de VS worden de vaccins van Johnson & Johnson ook al toegediend, waarvan in tegenstelling tot die van Moderna en BioNTech/Pfizer maar één dosis nodig is om beschermd te zijn tegen het virus.

Eerder deze week beloofde president Joe Biden dat alle volwassen Amerikanen vanaf 19 april een afspraak kunnen maken voor een vaccinatie.

Biden had bij het begin van zijn ambtstermijn beloofd dat er in zijn eerste 100 dagen als president 100 miljoen prikken zouden worden toegediend, maar dat doel werd al na 60 dagen bereikt. De president verhoogde zijn doelstelling tot 200 miljoen prikken in zijn eerste honderd dagen. Volgens tellingen van het Witte Huis werden sinds Bidens aantreden, 81 dagen geleden, al meer dan 162 miljoen vaccins toegediend.

17.14 - Nog steeds geen reactie AstraZeneca op leveringsklachten Brussel

De Brits-Zweedse farmaceut AstraZeneca heeft nog steeds niet gereageerd op klachten uit Brussel over problemen bij de leveringen van coronavaccins. Het concern had tot enkele dagen geleden de tijd om te reageren, maar miste de deadline.

De Europese Unie en AstraZeneca liggen al een tijd met elkaar in de clinch over te late en te weinig leveranties. AstraZeneca heeft zijn contractuele verplichtingen over productie en levering van 300 miljoen doses voor Europa geschonden en blijft deze schenden, liet de Europese Commissie het bedrijf midden maart weten. Brussel vroeg AstraZeneca de contractbreuken binnen twintig dagen na de brief te herstellen. De deadline verstreek twee dagen geleden zonder enige reactie van het bedrijf, meldt de Italiaanse krant Corriere della Sera.

Volgens een woordvoerder van de Europese Commissie was de brief een eerste stap „om een dialoog aan te gaan om het probleem op te lossen.” Brussel blijft in contact met AstraZeneca om een tijdige levering van een voldoende aantal doses te garanderen, aldus de zegsman.

De Europese Unie had eind maart 120 miljoen doses verwacht. Maar AstraZeneca leverde slechts iets meer dan 30 miljoen doses, aldus Corriere della Sera.

Over het AstraZeneca-vaccin is al weken beroering omdat het mogelijk bloedproblemen veroorzaakt na een inenting. De Europese waakhond EMA stelt dat er waarschijnlijk een verband is tussen het vaccin en een uiterst zeldzame maar gevaarlijke combinatie van bloedklachten. In Nederland wordt AstraZeneca alleen nog toegediend aan 60-plussers.

16.00 - Spanning stijgt rond versoepelingen

OMT-lid en viroloog Menno de Jong plaatst vraagtekens bij de aangekondigde versoepelingen per 21 april. „Versoepelen vlak voor een piek of er net na heeft nadelige effecten op het aantal infecties en dus later ook op de ziekenhuisopnames”, zegt hij tegen AT5.

De deskundige van het UMC in Amsterdam zegt dat pas over een of twee weken precies is vast te stellen wat de situatie in de zorg is. „Ik denk dat we logisch moeten blijven nadenken. In alle onzekerheden is er één zekerheid en dat is als er versoepeld wordt het aantal infecties niet zal afnemen, maar eerder zal toenemen. Daarmee vertraag je de piek en mogelijk wordt die zelfs hoger.”

Eind deze maand moet er een al langer verwachte streep komen door de avondklok. De Jong noemt de plannen ’te ambitieus’. „Iedereen is ook doodop van die maatregelen. Ik zou ook weer op een terras willen zitten, maar wat ik niet wil is dat één week kunnen en daarna weer in complete lockdown moeten. Er moet echt goed over nagedacht worden. Richting het kabinet zou ik zeggen: wees voorzichtig, dat is altijd een goede boodschap.”

14.10 - Recordaantal afspraken voor vaccinatie

Zaterdag is een recordaantal van 400.000 afspraken voor een coronavaccinatie gemaakt, meldt GGD GHOR Nederland.

Volgens de koepelorganisatie hebben zaterdag 135.000 mensen online een afspraak gemaakt voor hun eerste vaccinatie. Daarnaast maakten ruim 65.000 mensen een eerste vaccinatieafspraak via het callcenter. Aangezien tijdens het maken van een prikafspraak direct ook een afspraak voor een tweede prik wordt gemaakt, zijn zaterdag daarom 400.000 prikafspraken gemaakt. „Een nieuw dagrecord”, aldus GGD GHOR Nederland.

Sinds zaterdag is de volgende groep mensen aan de beurt voor een coronavaccinatie. Mensen die in 1949, 1950 en 1951 zijn geboren, kunnen sinds zaterdag alvast een prikafspraak inplannen. Het gaat om ruim 500.000 mensen, die het vaccin van Pfizer/BioNTech krijgen. Daarvoor kunnen ze terecht bij een van de meer dan tachtig vaccinatielocaties van de GGD’en.

De GGD roept mensen in de leeftijdsgroep tot en met 1951 die nog geen vaccinatieafspraak hebben op alsnog online een afspraak te maken. „De komende weken komt steeds meer vaccin beschikbaar en wordt het vaccinatietempo verhoogd. Om ervoor te zorgen dat het maken van de honderdduizenden afspraken per week snel en soepel verloopt, is het maken van online afspraken onontbeerlijk.” Telefoonlijnen hebben soms lange wachttijden, aldus de koepelorganisatie.

Mensen, geboren van 1949 tot en met 1951, ontvangen vanaf deze week ook per post een uitnodiging.

09:00 - ’Hart- en kankeroperaties noodgedwongen uitgesteld in ziekenhuizen’

Ziekenhuizen zien zich door het stijgende aantal coronapatiënten op ic-afdelingen gedwongen de reguliere zorg verder af te schalen. Een deel stelt inmiddels ook hart- en kankeroperaties uit, blijkt volgens de Volkskrant uit een rondgang langs ziekenhuizen en ic-hoofden.

Er liggen nu bijna achthonderd coronapatiënten op de ic, het hoogste aantal sinds de eerste golf. Daar komen de honderden reguliere ic-patiënten bij. Vrijdag besloot het Landelijk Netwerk Acute Zorg het totale aantal ic-bedden verder te willen opschalen, van 1450 naar 1550 bedden.

Dat gaat ten koste van de andere zorg. Tot nu toe stelden ziekenhuizen vooral operaties uit voor problemen die geen acuut gezondheidsgevaar vormen voor de patiënt, zoals knie- en heupoperaties. Diederik Gommers, ic-arts en voorman van de Nederlandse Vereniging voor Intensive Care: „Maar van operaties die je eigenlijk niet langer dan zes weken kunt uitstellen, zoals openhartoperaties of sommige kankerbehandelingen, hadden we gezegd: die willen we niet afschalen”, zegt hij tegen de krant. „We zitten nu op het punt dat we dat niet meer kunnen waarmaken.”

Onder meer het Radboudumc in Nijmegen schaalt deze zogeheten klasse-3-zorg al noodgedwongen af. „De operationele teams kijken elke ochtend wat er wél kan, of er ruimte is op de ic voor een geopereerde”, aldus een woordvoerder. In UMC Amsterdam is de situatie vergelijkbaar, zegt ic-hoofd Armand Girbes. Operaties worden uitgesteld, ic-verpleegkundigen moeten hun aandacht over steeds meer patiënten verdelen. „We gaan elke keer weer een stapje verder, terwijl je eigenlijk denkt: dat kan niet.”

De kern van het probleem is niet het beschikbare aantal bedden voor de ic’s. Ook beademings- en monitoringsapparatuur is ruim voorhanden, zegt Diederik Gommers. Er is simpelweg een gebrek aan personeel, onder meer door het hoge ziekteverzuim. In sommige ziekenhuizen ligt dat volgens hem boven de 10 procent.

08.00 RKI: 15 procent Duitsers heeft eerste dosis coronavaccin gekregen

Zo’n 15 procent van de Duitsers heeft inmiddels een eerste dosis coronavaccin toegediend gekregen, meldt het Robert Koch Instituut (RKI), de Duitse evenknie van het RIVM. Volgens het RKI hebben 12,7 miljoen mensen in elk geval de eerste dosis ontvangen. Zo’n 4,9 miljoen mensen (5,9 procent) hebben beide prikken al gehad.

Het tempo van het Duitse vaccinatieprogramma is flink opgeschroefd sinds huisartsen mee zijn gaan inenten tegen het coronavirus. Afgelopen donderdag konden er meer dan 700.000 mensen in één dag worden gevaccineerd. In de meeste deelstaten zijn de huisartsen woensdag begonnen met prikken. Door de hele Bondsrepubliek doen er ruim 35.000 praktijken mee aan de vaccinatiecampagne.

07.00 - Frankrijk neemt maatregelen om vaccinatietempo omhoog te krijgen

Om het vaccinatietempo te versnellen, verlengt Frankrijk vanaf woensdag de periode tussen de eerste en de tweede coronaprik met Pfizer/BioNTech en Moderna van vier naar zes weken. Gezondheidsminister Olivier Veran kondigt dat zondag aan in Le Journal du Dimanche.

„Dat zorgt ervoor dat we sneller kunnen vaccineren, zonder de bescherming te verminderen”, aldus Veran in de krant. Hij laat ook weten dat het onder vuur liggende AstraZeneca-middel vanaf maandag voor alle 55-plussers beschikbaar komt en niet alleen voor mensen met onderliggend lijden. Ook het vaccin van het Leidse Janssen wordt vanaf maandag ingezet voor 55-plussers. Frankrijk krijgt dan ongeveer 200.000 doses daarvan. Dat is volgens Veran een week eerder dan gepland.

Dagelijks worden in Frankrijk gemiddeld nog zo’n 40.000 nieuwe besmettingen vastgesteld. Het land, dat vorig weekend opnieuw een strenge lockdown heeft ingesteld, passeert deze week naar verwachting de grimmige mijlpaal van 100.000 coronadoden. Het aantal infecties blijft heel hoog, zegt Veran. „We gaan ervan uit dat na een periode van stabilisatie de daling komt. Maar dan moeten we wel doorgaan.”

In Nederland komt bij het Pfizer/BioNTech-vaccin de tweede prik na ongeveer zes weken, bij Moderna na vier weken en bij AstraZeneca na twaalf weken.

22.00 - Extra vaccins voor ziekenhuispersoneel

Het kabinet maakt versneld extra vaccins vrij voor het ziekenhuispersoneel. Het gaat om 35.000 doses van het Janssen-vaccin. Het moet voorkomen dat in de derde coronagolf nog meer personeel uitvalt.

Het besluit kwam zaterdagavond na overleg tussen ministers Hugo de Jonge en Tamara van Ark van Volksgezondheid, Ernst Kuipers van het Landelijk Netwerk Acute Zorg en Ad Melkert van de Nederlandse Vereniging voor Ziekenhuizen.

Maandag krijgt Nederland de eerste vaccins van farmaceut Janssen uit Leiden. Het gaat om 79.200 doses. Daarvan gaat dus bijna de helft naar de ziekenhuizen. Van dit vaccin is maar één prik nodig.

De vaccins zijn bestemd voor medewerkers die in direct contact komen met patiënten en daardoor een groter risico lopen om besmet te worden met het coronavirus. Het streven is de komende weken het andere ziekenhuispersoneel met direct patiëntencontact te vaccineren.

Ongeveer 40.000 artsen en verpleegkundigen van corona-afdelingen, intensive cares en de spoedeisende hulp zijn in februari gevaccineerd. Twee weken geleden kregen ziekenhuizen nog AstraZeneca-vaccins voor 39.500 medewerkers.

Maar deze week is besloten om dat vaccin voorlopig niet meer te gebruiken voor mensen onder de zestig jaar. Ziekenhuispersoneel dat aanvankelijk met AstraZeneca zouden worden ingeënt, kan nu met het vaccin van Janssen worden gevaccineerd.

In totaal wachten nog ongeveer 200.000 ziekenhuismedewerkers op hun vaccinatie, aldus de Federatie Medisch Specialisten.

16.30 - Valse vaccinatie-uitnodiging uit naam van RIVM in omloop

Er is momenteel een nepmail in omloop waarin mensen namens het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) worden uitgenodigd voor een coronavaccinatie tegen betaling. In het bericht staat dat een aanvraag voor vaccinatie in behandeling is bij Medicorps, een commercieel coronatestbureau. Het RIVM „benadrukt dat dit geen officieel bericht van het RIVM is”, aldus de organisatie zaterdag. Ook Medicorps heeft volgens het RIVM niets met dit bericht te maken.

Ontvangers van het bericht worden dringend aangeraden niet op de links in de e-mail te klikken, het genoemde telefoonnummer niet te bellen en de e-mail te verwijderen. Mensen die het bericht hebben ontvangen, kunnen melding maken van fraude via www.fraudehelpdesk.nl.

10.48 - Alarm om derde golf in Duitsland

Het grootste ziekenhuis van Duitsland, het Charité in Berlijn, heeft grote zorgen over het verloop van de derde coronagolf in het land. Het ziekenhuis heeft de afgelopen twee weken fors meer coronapatiënten op zijn ic zien belanden en vreest over te lopen, zegt bestuurslid Martin Kreis.

Aan het begin van dit jaar kon het Charité geen coronapatiënten van buiten Berlijn meer opvangen op zijn ic, omdat die zo goed als vol zat. Het ziekenhuis ziet nu met name een stijging in het aantal ic-patiënten tussen de 30 jaar en 60 jaar oud. Mensen uit die groep zijn meestal nog niet gevaccineerd tegen het coronavirus.

„Als de aantallen ernstig zieke Covid-19-patiënten die van de tweede golf overtreffen zullen we in een kritieke situatie belanden”, stelt Kreis. Ook waarschuwt hij dat, hoewel de meeste ziekenhuismedewerkers zijn gevaccineerd, veel van hen door de coronacrisis uitgeput zijn en kampen met mentale klachten.

Duitsland heeft het aantal besmettingen met het longvirus de afgelopen weken zien oplopen. In het land zijn inmiddels meer dan 50 miljoen coronatests uitgevoerd en bij bijna drie miljoen mensen is tot dusver het virus gesignaleerd. Het land wijt ruim 78.000 sterfgevallen aan Covid-19. Bondskanselier Angela Merkel en haar regering werken aan een wet waardoor ze zonder inmenging van de deelstaten een hele strenge nationale lockdown kunnen opleggen.

9.01 - Mensen uit 1949, 1950 en 1951 kunnen alvast prikafspraak maken

De volgende groep is aan de beurt voor een coronavaccinatie. Mensen die in 1949, 1950 en 1951 zijn geboren, kunnen vanaf zaterdag alvast online een prikafspraak inplannen. Zij krijgen binnenkort een brief met de uitnodiging thuis. Het gaat om ruim 500.000 mensen, die het vaccin van Pfizer en BioNTech krijgen. Daarvoor kunnen ze terecht bij een van de meer dan tachtig vaccinatielocaties van de GGD’en.

De overkoepelende organisatie, GGD GHOR Nederland, roept de mensen op de afspraken zo veel mogelijk online te maken. „Omdat de komende weken steeds meer vaccin beschikbaar komt, wordt het vaccinatietempo verhoogd. Om ervoor te zorgen dat het maken van de honderdduizenden afspraken per week snel en soepel verlopen, is het maken van online afspraken onontbeerlijk.”

De GGD’en en huisartsen hebben vorige week bijna een half miljoen mensen gevaccineerd. In de loop van mei moeten per week meer dan een miljoen mensen worden gevaccineerd. Minister Hugo de Jonge (Volksgezondheid) wil dat in juli iedere volwassene die dat wil in elk geval een eerste prik heeft gehad.

6.45 - 42 zeldzame trombosegevallen na vaccinatie AstraZeneca

Ⓒ AP

In Duitsland zijn tot nog toe 42 gevallen bekend van mensen die na vaccinatie met het AstraZeneca-vaccin bloedstolsels in de hersenen kregen. De medische toezichthouder, het Paul Ehrlich-instituut, heeft dat vrijdag bekendgemaakt. In 23 gevallen was er ook sprake van een laag aantal bloedplaatjes.

In de meeste gevallen ging het om vrouwen tussen de 20 en 63 jaar. Daarbij moet worden opgemerkt dat het middel van AstraZeneca in Duitsland ook vaker aan vrouwen is toegediend. Acht mensen zijn in Duitsland overleden aan de gevolgen van de zeldzame bijwerking. Het gaat om vijf vrouwen en drie mannen.

Het Paul Ehrlich-instituut meldt dat ook bij drie vrouwen (34-81 jaar) en vier mannen (81-86 jaar) trombose in de hersenen is vastgesteld na vaccinatie met het middel van Pfizer/BioNTech. De combinatie met een verlaging van het aantal bloedplaatjes kwam niet voor.

Duitsland heeft het gebruik van het AstraZeneca-vaccin net als Nederland beperkt tot 60-plussers. Volgens het Europees Geneesmiddelenbureau EMA is er waarschijnlijk een verband tussen het vaccin en de zeldzame en gevaarlijke combinatie van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie). Enkele tientallen mensen in Europa kregen na toediening van het AstraZeneca-vaccin daarvan last.

6.35 - Halfjaar corona-app: effectief, maar niet door iedereen gebruikt

De app CoronaMelder is zaterdag precies een halfjaar in gebruik en heeft sindsdien duizenden mensen gewaarschuwd dat ze in buurt zijn geweest van iemand met corona, terwijl zij vaak niet in beeld waren bij een GGD. In die zin is de applicatie dus effectief, stelden onderzoekers van de Erasmus Universiteit eerder. Maar lang niet iedereen heeft de applicatie op zijn of haar smartphone geïnstalleerd.

CoronaMelder houdt in de gaten of gebruikers dicht bij andere mensen zijn geweest, zonder hun identiteit prijs te geven. Als zij vervolgens positief worden getest, kunnen ze andere gebruikers van de app waarschuwen als zij langer dan een kwartier in hun buurt waren.

Miljoenen Nederlanders downloadden de app toen deze 10 oktober na een testperiode officieel in gebruik werd genomen. Maar na de beginperiode nam het aantal gebruikers slechts mondjesmaat toe. Volgens de laatste stand van donderdag hebben 4,7 miljoen mensen de app nu in gebruik. Dat komt neer op 27 procent van de bevolking, tegen 26 procent een maand eerder. Nog steeds heeft ongeveer driekwart van de Nederlanders de applicatie dus niet geïnstalleerd. Dat is te zien in alle leeftijdsgroepen, meldde de universiteit van Tilburg eerder.

Desalniettemin is de app effectief, concludeerden onderzoekers van de Erasmus Universiteit eind vorige maand. Bijna zes op de tien mensen die via de app hoorden dat ze in de buurt waren geweest van iemand met corona, waren niet benaderd door de GGD voor bron- en contactonderzoek. Tot nu toe hebben ongeveer 144.000 mensen zo’n melding gekregen. De afgelopen maand gaat het om zo’n 500 tot 800 meldingen per dag. Mensen die zich na zo’n melding laten testen, blijken ook significant vaker besmet te zijn dan de rest van de bevolking.

Na het krijgen van een waarschuwingssignaal geven mensen echter vaak geen gehoor aan het verzoek om zich te laten testen, merken de onderzoekers op. De helft maakt op dezelfde dag nog een afspraak, maar de rest dus niet. Ook de oproep om na een melding van de app thuis te blijven, wordt vaak niet opgevolgd.

6.30 - Toezichthouder VS: geen verband Janssen-vaccin en bloedklachten

De gezondheidsautoriteiten in de Verenigde Staten zien vooralsnog geen duidelijk verband tussen bloedklachten en het coronavaccin van Janssen. De Amerikaanse toezichthouder op medicijnen (FDA) heeft dat gemeld, nadat vrijdag bekend werd dat iemand is overleden die het middel van Janssen ontving en last kreeg van dezelfde bloedklachten die voorkomen bij het vaccin van AstraZeneca.

In totaal zijn volgens het Europees Geneesmiddelenbureau (EMA) nu vier meldingen - waarvan drie uit de Verenigde Staten - bekend van mensen die na toediening van het Janssen-vaccin last kregen van bloedstolsels (trombose) en een laag aantal bloedplaatjes (trombocytopenie).

De Amerikaanse toezichthouder zegt op de hoogte te zijn van „een paar” gevallen in de Verenigde Staten. „Op dit moment hebben we geen causaal verband gevonden met vaccinatie en we zetten ons onderzoek en beoordeling van deze gevallen voort”, aldus de FDA in een verklaring. „Beide aandoeningen kunnen veel verschillende oorzaken hebben.”