De Iraaks-Nederlandse G. verbleef, voorzien van een enkelband, in een flat van het Leger des Heils in Maastricht. Hij was sinds oktober vrij na een veroordeling tot drie jaar en tbs met voorwaarden.

De man staat wat terreurdreiging betreft al jaren boven aan de lijstjes van justitie en de inlichtingendienst. In 2012 werd hij na een bericht van de AIVD ook al van zijn bed gelicht. De politie vond bij hem thuis een kruisboog, een zwaard, messen, afscheidsbrieven, volgepakte rugzakken en extreem-islamitische boeken. Op zolder had G. een schietbaan waar hij trainde.

Geest

G. deed verschillende pogingen om uit te reizen naar Syrië of Irak. Zijn laatste veroordeling dateert van augustus 2016, toen G. drie jaar cel en tbs kreeg omdat hij wilde uitreizen naar het kalifaat. Een klein jaar daarvoor had een arrestatieteam hem met geweld uit zijn huis in Maastricht gehaald.

Mohammed G. is geen gemiddelde polderjihadist. Hij radicaliseerde naar eigen zeggen onder invloed van een djinn, een islamitische geest in de vorm van een oude Koerdische strijder. Het spook zou hem hebben aangespoord tot extremisme. De man werd toen ingeschat als psychotisch en dus ontoerekeningsvatbaar. Op de tap raaskalde hij over het einde der tijden’.

’Totaal geen oog voor onbeschrijfelijke leed’

Dat ligt nu anders. Misschien heeft G. het spook wel verzonnen om onder straf uit te komen. Toen hij opnieuw werd opgepakt en verhoord, waren de verhalen over djinns in elk geval verdwenen. Sterker, de hele psychische stoornis leek verdampt, stelde het Pieter Baan Centrum vast. Niet dat G. spijt had zijn jihadistische ideeën. Hij had ’totaal geen oog voor het onbeschrijfelijke leed dat velen in het strijdgebied treft’, aldus de rechter.

De reclassering schatte G. in als zeer gevaarlijk. Hij is in staat om ’extremistisch geweld te gebruiken’, ook in Nederland. De kans op recidive was volgens de reclassering hoog. Die voorspelling lijkt met de hardhandige arrestatie uit te zijn gekomen.

’In staat om aanslagen te plegen’

De reclassering stelde duidelijk dat G. in staat is om aanslagen te plegen in Nederland ’met veel letselschade’. Dat zei hij ook zelf. Hij pochte dat hij zich voor zijn dertigste wilde opblazen op een vliegveld en sterven als een ’martelaar’. Hij wilde ook ’heel graag op het slagveld met een AK-geweer vechten tegen de ongelovigen’.

De AIVD wist te melden dat G. een wapenhandelaar had benaderd voor een automatisch aanvalsgeweer. Daarmee kon hij een lone wolf-actie uitvoeren als de overheid een stokje zou steken voor zijn jihadreis naar Syrië of Irak. G. was bij zijn zoektocht naar het wapen in een val getrapt. De politie en de inlichtingendienst zetten een undercoveragent in als wapenhandelaar. Ze stuurden online ook een ’lokmoslima’ op hem af, waarmee G. maandenlang chatte. Hij wilde zelfs met haar trouwen en haar meenemen naar het kalifaat.

Beeld veranderd

Waarom heeft de rechter zo’n gevaarlijke terrorist op vrije voeten gelaten? G. had tot nu toe alleen voorbereidingen getroffen voor jihadisme, maar geen actie ondernomen. Met de aanhouding van deze week is dat beeld veranderd.

Dat de AIVD hem al die tijd in het vizier heeft gehouden, is zeker. Een buurtbewoner zegt dat voordat G. in de flat aan de Kolonel Millerstraat werd geplaatst, het gebouw stevig onder handen is genomen. „Het blok werd leeggehaald en daarna opnieuw ingeruimd. Ik heb wel geruchten gehoord dat er misschien iets in de flat is geplaatst.”

’Erg op zichzelf’

De buurtgenoot omschrijft G. als ’erg op zichzelf’. „Hij sprak vaak in het Arabisch met een andere jongen. Ik heb hem nooit over jihad ofzo gehoord. Hooguit dingen als ’wat is het koud buiten’. Ik heb ook niets gemerkt van psychische problemen.”