Dat besluit hebben wethouder Victor Everhardt (Financiën, Deelnemingen) en Marieke van Doorninck (Duurzaamheid) genomen. Van de 73 miljoen euro belastinggeld dat op de rekening van AEB zal verschijnen, betaalt AEB vervolgens gelijk 35 miljoen euro aan een consortium van banken. AEB heeft onder andere bij die banken een flinke schuld opgebouwd, mede vanwege grote problemen die in de zomer van 2019 ontstonden. Door jarenlang achterstallig onderhoud moesten toen veel afvalverbrandingsovens worden uitgeschakeld omdat de veiligheid voor het personeel en omgeving niet kon worden gegarandeerd. Er ontstond zelfs een nationale afvalcrisis.

De gemeente neemt nu 50 procent van de aandelen die AEB momenteel heeft in Westpoort Warmte over tegen het marktconforme tarief van 73 miljoen euro. „Met het betaalde bedrag lost AEB een deel van de bankenlening af ter hoogte van €35 miljoen en in termijnen ook de door de gemeente verleende steun van €35 miljoen en de daarop opgelopen rente. De spreiding in tijd van de aflossingen verzekert AEB van voldoende liquiditeit voor de komende periode. Hiernaast schorten de financierende banken van AEB een deel van de aflossingen op die AEB in 2020 en 2021 zou moeten doen en passen de convenanten en het aflossingsschema aan. Verder zal de gemeente akkoord verlenen om de rente op de achtergestelde lening van de gemeente tot eind 2022 op te tellen bij de hoofdsom van de lening. Dit financieringsvoorstel zorgt ervoor dat AEB weer kan gaan voldoen aan de vereisten van de banken. Hiermee wordt voor AEB financiële rust en ruimte gecreëerd voor de komende periode”, schrijven de wethouders in een brief aan de gemeenteraad.

Aardgasvrij

Volgens het Amsterdamse stadsbestuur is het besluit om de aandelen in de warmtenetten over te nemen van AEB van belang om Amsterdam al in 2040 van het aardgas af te halen. „In het licht van de energietransitie en ambities van de gemeente Amsterdam is het behoud van het belang in WPW door rechtstreeks aandeelhouderschap in WPW, in ieder geval voor nu, wenselijk. Grip op het tempo en de juiste invulling en het gebruik van warmtenet kunnen in belangrijke mate het succes van de Amsterdamse ambities bepalen.”

Met de stap om aandelen te kopen, voorkomt de gemeente dat de Europese Commissie (EC) een stokje gaat steken voor verdere staatssteun. Kort na de zomer liet de EC al aan de gemeente weten dat het ingediende herstructureringsplan van AEB in haar ogen nog aangepast moest worden met een zekerder eigen bijdrage van de onderneming en zijn financiers om de verleende steun te compenseren. De EC heeft verzocht het plan daarop aan te passen.

Maar omdat vanwege corona versoepelde regels in Nederland zijn gaan gelden voor aflossing van de belastingschuld, mag de belastingschuld die AEB ook nog heeft opgebouwd vanaf juni volgend jaar over een periode van drie jaar afgelost mag worden. „Dit betekent dat AEB geen acute liquiditeitsbehoefte meer heeft.” Ook die schuld moet uiteindelijk wel worden betaald. „De maatregel geeft wel de nodige ademruimte voor AEB.” Welk bedrag hiermee gemoeid is blijft onvermeld. Ook het huidige besluit om de aandelen van WPW te verkopen is inmiddels aan de Europese Commissie voorgelegd.

Gevolgen van coronacrisis

De gemeenteraad wordt komende vrijdag ook geïnformeerd over de gevolgen van de coronacrisis op het afvalverwerkingsbedrijf, de staat van de technische installaties, nieuwe verzekeringen, het in gebruik nemen van de biomassacentrale en lopende miljoenenclaims die nog bij AEB zijn ingediend. Volgens besluit het stadsbestuur om AEB te gaan verkopen, of niet. Volgens het college blijkt uit een boekenonderzoek dat AEB „terug in controle is en het onderhoud van de afvalverwerkingsinstallaties is verbeterd.” De gemeente stelt dat er vanuit het „perspectief van de onderneming geen juridische, technische, financiële of andere zaken een verkoopproces in de weg staan.”

„Dit bijgestelde plan bevestigt de opgaande lijn waarin we ons bevinden”, zegt bestuursvoorzitter Paul Dirix van AEB dan ook. „We staan er veel beter voor dan in de zomer van 2019. We zijn klaar voor de verkoop.”