Afgelopen dinsdag maakte informateur Maarten van Poelgeest, die door GroenLinks-leider Rutger Groot Wassink ook is gevraagd als formateur, bekend dat hij vier combinaties van vier partijen even kansrijk acht. Het ging om verschillende varianten van GroenLinks met D66, PvdA, VVD, SP en de Partij voor de Dieren. Die laatste partij legde een eisenlijstje neer: zodra samenwerking gestart wordt, mag er niet meer in het groen gebouwd worden. Ook moet er gestopt worden met de verkoop van bont en levende kreeften op markten.

De fractie van GroenLinks, met tien zetels de grootste partij in de Amsterdamse raad, heeft nu een voorkeur uitgesproken voor de variant met D66 en de linkse vrienden van PvdA en SP. Samen met GroenLinks vormden die partijen al voor de verkiezingen een ’links verbond’. De SP zat afgelopen periode ook in het stadsbestuur, de PvdA werd na een nederlaag juist vier jaar van het pluche gejaagd. D66 verloor bij de laatste gemeenteraadsverkiezingen fors.

Pijnpunt bij woningbouwplannen

Pijnpunt bij de onderhandelingen zullen de woningbouwplannen – vooral het percentage sociale huurwoningen – zijn. Coalitiepartner D66 noemde het woonbeleid dat door het vorige college is vastgesteld (en waar D66 tegen stemde) ’desastreus’, terwijl linkse partijen die woonagenda juist prijzen. D66 wil onder andere (sociale) huurwoningen verkopen en dat percentage in de hoofdstad naar beneden brengen. Linkse partijen gruwelen daarvan.

Kneiterlinks

VVD-leider Eric van der Burg, die ook acht jaar wethouder is, zegt niet verrast te zijn door de keuze van GroenLinks. „GroenLinks gaf aan stevig linksaf te willen en daar past D66 eerder bij. Zoals eerder gezegd herkent de VVD zich niet in kneiterlinks. Voor ons geldt: of we nu in de oppositie of coalitie zitten, we blijven ons inzetten voor een schone, veilige stad.”

Ongelooflijk

De Partij voor de Dieren, die van 1 zetel naar 3 doorstootte, vindt de uitnodiging aan andere partijen vreemd. „Ongelooflijk! De kiezer in Amsterdam koos voor groen, maar GroenLinks kiest alleen maar voor rood. De PvdD moet vanuit de oppositie heel hard gaan werken om Amsterdam duurzaam te houden, diervriendelijker én groener te krijgen, nu GroenLinks daar duidelijk niet voor gekozen heeft”, zegt partijleider Johnas van Lammeren.

Geen toezeggingen bij D66

D66-leider Renier van Dantzig wil niet zeggen of de 40-40-20-afspraken (40% sociale huurwoningen, 40% middenhuurwoningen, 20% dure woningen) die hij eerder zo verafschuwde, inzet wil maken van het opstellen van een ‘gezamenlijke visie'. Ook op het gebied van erfpacht (D66 nam in het verkiezingsprogramma op dat Amsterdammers de grond onder hun woning moeten kunnen kopen) kan hij geen toezegging doen. Van Dantzig: „In de politiek moet je compromissen sluiten. Als je aan tafel gaat zitten moet je vanuit je idealen spreken. We gaan eerst een visie opstellen. Daarbij ligt alles open.”

Eerder werd duidelijk dat Forum voor Democratie en Denk in de oppositiebankjes terechtkomen. Gisteren is de nieuwe gemeenteraad geïnstalleerd. Vanaf volgende week mag de raad zich direct buigen over een belangrijke kwestie: het betrekken van Amsterdammers bij de keuze van een nieuwe burgemeester, als waarnemer Van Aartsen vertrekt. Zo moet onder andere een profielschets worden opgesteld en er wordt een vertrouwenscommissie benoemd.