Gratis oordopjes Mediamarkt nu al op Marktplaats: ’Beschamend’

Sommige bezoekers stonden vanaf 02.00 uur ’s nachts voor de deur. Steeds kwamen er mensen bij, totdat er volgens een ruwe schatting van Mediamarkt vijfhonderd klanten stonden te popelen om naar binnen te gaan. „Toen de deuren open gingen, werd het echt chaos. Iedereen was aan het duwen, trekken en voordringen”, vertelt ooggetuige Douwe (15) die in de vroege uurtjes op pad was gegaan. De beelden van het tumult bij de nieuwe vestiging van Mediamarkt vliegen over sociale media. Te zien is hoe een meute de winkel bestormt. Kinderen worden over hekken gesjouwd om ze in veiligheid te brengen. Drie agenten slepen een vrouw weg. „Drie mensen zijn naar het ziekenhuis gebracht met lichte verwondingen als kneuzingen en blauwe plekken”, zegt woordvoerder Dorien Tjin-Kinds. „Dat het zó gigantisch was, hadden we niet verwacht. Ook voor onze medewerkers was het heftig. We hebben daar alle aandacht voor.” ’Het bloedde’ De winkel bepaalde na overleg met de politie een uur eerder open te gaan. Een goede beslissing, vindt de Mediamarkt. De menigte was nauwelijks te houden. „Ik werd helemaal plat gedrukt. Een paar minuten zat ik vast. Er was nauwelijks plek om te ademen. Ik bloedde zelfs een beetje”, vertelt een aanwezige die anoniem wil blijven. Hij miste de honderd gratis draadloze oordopjes ter waarde van 115 euro die werden uitgedeeld ter promotie van de opening. „Voor me stonden kinderen. Ik moest kiezen tussen de oordopjes of hun veiligheid.” Nederlandse identiteit Inmiddels staan de eerste oordopjes alweer op Marktplaats. Zeventig euro. Het toppunt van doorgeslagen koopmansgeest, vinden veel Nederlanders, getuige de haatberichten die Jeffrey van Heijningen uit Voorburg kreeg voor zijn advertentie. „Ik begrijp dat het vreemd overkomt. Maar het is van mijn zoon. Hij stond er als eerste, was door politieagenten over de balie getild. Als volwassenen dit doen, vind ik het ook zielig. Maar als jij veertien bent, nog niet mag werken en twintig euro zakgeld krijgt per maand, word je inventief. Niks mis mee, toch?” Op sociale media regent het reacties. „En dan zeggen ze dat Nederlanders geen cultuur hebben”, klinkt het. „Nederland op zijn smalst”, reageert onderzoeker Maroesjka Versantvoort van het Sociaal en Cultureel Planbureau (SCP). „Het is doorgeschoten zuinigheid. Een uitvergroting van iets wat eigenlijk een deugd is. Leven in karigheid, dat zien we als iets positiefs.” Veel respondenten van een recent SCP-onderzoek gaven aan dat ze ’zuinigheid’ zien als een onderdeel van onze volksaard. „Ze noemden bijvoorbeeld zegeltjes plakken. Sparen voor gratis artikelen, dat is echt iets wat bij Nederland hoort”, zegt Versantvoort. Individualisme Sjoerd Beugelsdijk, hoogleraar Cultuurstudies van de Rijksuniversiteit Groningen, voelt zich ’een beetje beschaamd’ als hij naar de beelden kijkt. „Het is vooral een uitwas van de individualistische consumptiemaatschappij. Dat is Nederland óók geworden”, aldus Beugelsdijk. „Het is doorgeslagen individualisme. Mensen zijn op zoek naar dingen die bij je eigen ’ik’ horen. Daar zijn oortjes helemaal perfect voor. Zo kun je in je eigen wereld zitten en je afsluiten voor alles om je heen.” Op sociale media heten wij ’een tokkievolk dat mensen vertrapt voor gratis oordopjes’. Maar om de wantoestanden als ’typisch Nederlands’ te kwalificeren, gaat Beugelsdijk te ver. De Amerikanen kennen bijvoorbeeld jaarlijks dergelijke toestanden bij Black Friday, ook een uitwas van de consumptiemaatschappij, zegt hij. De Mediamarkt zegt dat het inmiddels contact heeft gehad met de gewonden. Of er in de toekomst zulke acties worden vermeden, kan woordvoerster Tjin-Kinds niet aangeven. „Maar als we indicaties zouden krijgen van zulke toestanden, doe je het anders. Dit hadden we écht niet verwacht.”