Krakers notoire dwarsliggers

Waarnemend burgemeester Jozias van Aartsen werd donderdagavond door een deel van de raad opgeroepen om aan te dringen op een spoedontruiming van de kraakpanden in Watergraafsmeer. De hoofdstad wordt al sinds 2012 geconfronteerd met de groep asielzoekers, veelal uitgeprocedeerd of ongedocumenteerd. In 2013 bood de stad, na onderhandelingen met toenmalig staatssecretaris Teeven, een groep hulp in de Vluchthaven, een voormalige gevangenis in de Havenstraat. Amsterdam deed dat naar eigen zeggen vanuit de overtuiging dat het ’heel moeilijk is om vanaf de straat aan een oplossing voor hun ingewikkelde situatie te werken’. Nadat de mensen daar tot rust konden komen, werd een ’activeringsprogramma’ opgezet en werden 125 cursussen gegeven, zoals naailessen, schilderen of timmeren. Er werd geconstateerd dat de meerderheid van de vreemdelingen geen perspectief op een verblijfsvergunning heeft, schreef wijlen burgemeester Van der Laan aan de gemeenteraad in 2014. In de Vluchthaven werd alles op alles gezet om terugkeer naar het land van herkomst of een derde land ’optimaal te faciliteren’. Zo werd zelfs het vanuit Nederland ’organiseren van werk’ in het land van herkomst gepland. Ook kregen de individuen die zouden vertrekken 4500 euro mee. Het project mislukte grotendeels: er blijken van de 128 mensen slechts acht personen bereid om terug te keren naar het land van herkomst, veelal in Oost-Afrika. „Voor deze personen is terugkeer naar het land van herkomst of wellicht vestiging in een derde land de enige mogelijkheid om een zelfstandig bestaan op te bouwen. Immers, het illegale leven op straat biedt geen persperspectief voor een menswaardig leven”, aldus Van der Laan destijds. Maar een grote groep was ook toen niet bereid mee te werken aan terugkeer, kwam naar voren in een evaluatie. „Het gaat hier om circa 50 personen. Deze personen lijken meer bezig te zijn met het uitdragen van protest tegen het asielbeleid dan het meewerken aan een individuele toekomst. De proteststemming wordt mede ingegeven door een aantal (activistische) vrijwilligers. Hierdoor is een groepsdynamiek ontstaan die belemmerend werkt bij het zetten van stappen richting een toekomst in het land van herkomst”, aldus Van der Laan in 2014. Voor de ongedocumenteerden werd nog wel een bed-bad-brood-locatie (BBB) open gehouden. Maar ook dat hulpaanbod wordt categorisch geweigerd. „Tot op heden heeft deze groep gemeentelijke opvang in de BBB echter geweigerd, omdat zij enerzijds een protest vormt tegen het landelijke beleid in deze en anderzijds nachtopvang weigert”, schrijft waarnemend burgemeester Van Aartsen aan de raad. De groep zet liever in op het telkens opnieuw kraken van panden. Wanneer er ontruimd moet worden, zijn ze plots niet meer in de panden aanwezig. Hierdoor wordt aanhouding ontlopen, komt er geen strafrechtelijke vervolging en kan straffeloos de volgende kraak worden gepleegd. Als klap op de vuurpijl opent Amsterdam ook nu weer een extra tijdelijke nachtopvang (tot 1 september 2018) voor als de panden waar We are Here verblijft toch worden ontruimd. Ook hier geldt dat de illegalen moeten meewerken aan een ’duurzame oplossing’, hetgeen in de praktijk meewerken aan uitzetting betekent. Mocht een groep van 150 mensen daar gebruik van willen maken, zijn de kosten per maand geschat op 225.000 euro.